40 jaar Mario: van onbekende Jumpman tot game-icoon

Wie met een creatief oog naar de kalender kijkt, ziet dat het vandaag Mario-dag is. 10 maart, afgekort als Mar10. Dit jaar is het extra reden voor een feestje, want precies veertig jaar geleden verscheen Mario voor het eerst in een game.

Geestelijk vader Shigeru Miyamoto, de geroemde ontwikkelaar die ook The Legend of Zelda bedacht, wilde een alledaags personage creëren. Hij maakte van Mario een timmerman, een hardwerkende man. Later veranderde Mario van beroep en werd hij loodgieter; een gewoon persoon waar iedereen zich in kon herkennen.

Hij verscheen voor het eerst in Donkey Kong uit 1981, al heette hij daar nog Jumpman. In het spel gemaakt voor arcadehallen mishandelde hij een aap, die daarna zo kwaad werd dat hij zijn vriendin ontvoerde.

Pet en snor
Het iconische uiterlijk dat we nu kennen, kwam vooral voort uit grafische beperkingen. Door Mario een rode pet te geven, hoefden zijn haren niet geanimeerd te worden. Met een grote snor bleven zijn gelaatstrekken verborgen. Dat was veel te moeilijk geweest voor de techniek uit de jaren tachtig.

Niemand kon vermoeden dat Mario de gamesindustrie meerdere keren zou opschudden. Volgens experts heeft hij de gamesector bijna eigenhandig uit het slop getrokken. In de jaren tachtig was de markt overspoeld door slechte spellen en had niemand meer vertrouwen in games.

Nintendo bracht in 1985 de NES-spelcomputer uit in Amerika en introduceerde een eigen kwaliteitsmerk om het vertrouwen terug te winnen. Super Mario Bros. was het eerste wapenfeit, een platformspel waarin Mario over allerlei obstakels en vijanden moest springen. Het spel was een hit en staat nog altijd in de top tien van best verkochte games aller tijden.

De koddige loodgieter bracht meerdere keren nieuwe creativiteit naar de industrie. In 1996 pionierde Super Mario 64 als een van de eerste driedimensionale platformgames. Dingen die nu normaal lijken, zoals het bewegen van de camera of het vrij rondlopen in een open gebied, werden door Nintendo voor het eerst bedacht of verfijnd.

Bijbaantjes
In de meeste games redt Mario de prinses Peach uit handen van aartsrivaal Bowser, maar de loodgieter heeft ook een hoop bijbaantjes gehad. Naast platformheld is hij vooral bekend als autocoureur. In de goed verkopende Mario Kart-serie kruipen hij en zijn vrienden achter het stuur om elkaar tijdens races te bestoken met uitzinnige wapens.

Mario verscheen in meer dan tweehonderd games, in de meest uiteenlopende rollen. Zo was hij een dokter, scheidsrechter, kunstenaar en gaf hij typles. Ook is hij een veelbekroond atleet: hij kan tennissen, voetballen, golfen en honkballen. Samen met voormalig rivaal Sonic deed hij mee aan de Olympische Spelen.

De fans hebben Mario Day zelf in het leven geroepen, maar Nintendo erkent het wel en biedt zijn spellen vaak met korting aan. Zijn veertigste verjaardag wordt niet groots gevierd. De Japanse uitgever telt zelf namelijk vanaf zijn eerste eigen game uit 1985. Vorig jaar werden daarom drie van zijn grootste games gebundeld voor zijn 35-jarige jubileum. En Mario Day is een reden om die weer eens te spelen.