Bijstandsuitkering blijkt vaak niet genoeg om rond te komen

Het verhogen van de bijstand en het minimumloon met 10 procent heeft voor minima meer zin dan een huurverlaging. Een huurverlaging wordt bij armere huishoudens namelijk deels teniet gedaan door een lagere huurtoeslag. Dat stel de landelijke belangenvereniging voor huurders Woonbond, die samen met vereniging van woningcorporaties Aedes het Nibud onderzoek heeft laten doen.

Het Nibud, dat Nederlanders al jaren voorlichting geeft over de financiële huishouding, concludeerde in 2019 dat 800.000 huurders in de knel komen doordat zij de minimale bedragen voor levensonderhoud niet kunnen opbrengen. Aedes en Woonbond hebben mede naar aanleiding daarvan het Nibud gevraagd te kijken naar de financiële positie van de kwetsbare huurders.

Deel van sociale huurwoningen niet te betalen
Daaruit blijkt dat vooral alleenstaanden en gezinnen met twee ouders op bijstandsniveau een groot deel van de sociale huurwoningen niet kunnen betalen. Zo heeft een gezin met een bijstandsinkomen onvoldoende inkomen om een huur te betalen op de grens van iets meer dan 400 euro, die gevolgen heeft voor de huurtoeslag. Alleenstaanden hebben iets meer ruimte, maar ook zij hebben op bijstandsniveau onvoldoende inkomen om een huur te betalen van rond de grens van iets meer dan 600 euro, die eveneens gevolgen heeft voor de huurtoeslag.

'Zeer zorgelijk', zegt directeur Zeno Winkels van de Woonbond. Samen met de vereniging van woningcorporaties Aedes gaf de bond opdracht aan het Nibud om uit te zoeken hoe het huishoudboekje van huurders eruitziet. 'Voor veel mensen met een laag inkomen is het elke maand weer puzzelen met te weinig stukjes', luidt de conclusie van Nibud-directeur Arjan Vliegenthart.

Hoger inkomen efficiëntste oplossing
Vliegenthart stelt dat het voor veel mensen met een laag inkomen elke maand weer puzzelen is met te weinig stukjes. 'Hun inkomen is te laag om alle basisbehoeften te kunnen betalen. Meer financiële armslag kan voor hen het verschil tussen een leven met en een leven zonder schulden betekenen.'

Het Nibud heeft ook gekeken naar het effect van een aantal maatregelen die de overheid kan nemen om de inkomenssituatie van mensen met een laag inkomen te verbeteren. Hieruit zou blijken dat maatregelen die zorgen voor een hoger inkomen het meest efficiënt zijn, zoals het verhogen van de bijstand en het minimumloon met 10 procent. Andere mogelijkheden zijn een hogere huurtoeslag, het afschaffen van het eigen risico en het verhogen van het kindgebonden budget.

Nieuwe afspraken in sociaal huurakkoord
Aedes-voorzitter Martin van Rijn zegt in een nieuw sociaal huurakkoord afspraken te willen maken om te zorgen dat de woonlasten beheersbaar blijven. 'Er is daarnaast gericht inkomensbeleid nodig om mensen met de laagste inkomens structureel te ondersteunen. Dit rapport laat helder zien dat we het met alleen een gematigd huurbeleid niet redden.'