Letselschade-advocaat John Beer beantwoordt vragen over groeiremmers

Radar kreeg veel reacties naar aanleiding van onze uitzending vorige week. We hebben letselschade-advocaat John Beer gevraagd te reageren en vragen te beantwoorden over dit onderwerp, waaronder over de plannen voor het oprichten van een stichting.

De reacties die bij Radar zijn binnengekomen, zijn onder te verdelen in:

Vrouwen die ongewenst kinderloos zijn gebleven
Vrouwen die nu in een fertiliteitstraject zitten
Vrouwen die verminderd vruchtbaar zijn maar wel kinderen hebben gekregen
Jonge vrouwen die nu nog geen kinderwens hebben en zich afvragen, wat nu?
Vrouwen die andere mogelijke bijwerkingen melden en zich afvragen of er een verband is.
Meer informatie, waaronder een aantal voorbeelden van de reacties die we binnenkregen, vind je deze pagina van Radar.

Het gaat dus om een gemêleerde groep. Wat zou nu een logische vervolgstap zijn?
John Beer: 'Er zouden denk ik drie dingen moeten gebeuren op medisch, beleidsmatig en juridisch vlak.

Om bij het eerste, het medische, te beginnen. Waarom zijn deze vrouwen ongewenst kinderloos gebleven? Zijn alle IVF-behandelingen uitgeput? Zijn er eventueel nog aanvullende behandelingen mogelijk? Dit moet worden uitgezocht. Als er bijvoorbeeld nog IVF-behandelingen mogelijk zijn, dan zou erover nagedacht kunnen worden om voor deze vrouwen de financiering van IVF-behandelingen uit te breiden. Ik zou ervoor pleiten dat de overheid hiervoor geld beschikbaar stelt.

Dit geldt ook voor de vrouwen die groeiremmers hebben geslikt en die nu zich afvragen; wat is de status van mijn vruchtbaarheid? Jonge vrouwen die dit willen laten uitzoeken, daar zou geld voor beschikbaar moeten worden gesteld door de overheid.

Je zou in de stichting idealiter drie medische adviseurs moeten hebben die dit uit gaan zoeken. De adviseurs zijn bij voorkeur deskundig op het gebied van kindergeneeskunde, endocrinologie en op het gebied van gynaecologie. Het zou ideaal zijn als iemand een promotie hierover kan opzetten en die aspecten ook kan belichten.'

Hoe stel je een causaal verband vast tussen de verminderde fertiliteit en de hormoonbehandeling?
'Je zult in de eerste plaats moeten kijken naar eventuele infertiliteit binnen de familie. Je wilt vaststellen waarom juist dit gezinslid kinderloos is gebleven of problemen heeft ondervonden met de fertiliteit. Is dit een binnen de familie bestaand probleem? Hoe was het gesteld met de fertiliteit van moeder en zussen? Daar kan een bepaald beeld uit ontstaan. Dat zou mijn beginfase zijn.'

Hoe precies moet dit worden vastgesteld, dat kan lastig zijn omdat deze klachten lang na de hormoonbehandeling aan het licht komen?
'Ik denk dat het niet zo zou moeten zijn dat een slachtoffer in dit soort omstandigheden tot op twee cijfers achter de komma dit moet bewijzen. Het gaat erom een beeld te schetsen op grond waarvan dit aannemelijk is. Dat is een individuele beoordeling waar we de medici hard bij nodig hebben.'

Hoe zit het met andere bijwerkingen die vrouwen bij Radar melden, bijvoorbeeld endometriose?
'Die bijwerkingen moeten allemaal in kaart worden gebracht worden. Er zou een endocrinoloog verbonden moeten worden aan dit onderzoek. Idealiter wordt er een onderzoeksplan geschreven. De arts of artsen die dit plan schrijven moeten dit indienen bij het bestuur van de stichting. De staat zou moeten zorgen dat zo’n dergelijk onderzoek ook daadwerkelijk gefinancierd kan worden.'

En beleidsmatig, wat bedoel je daarmee?
'De stichting zou in gesprek moeten gaan met de overheid en verzekeraars. Overheid, dit is een groep die slachtoffer is geworden en zich heeft georganiseerd. De overheid moet zeggen: we stellen hier subsidie voor beschikbaar. De zorgverzekeraars moeten hier ook bij betrokken worden als het gaat over extra vergoedingen voor bijvoorbeeld aanvullende IVF-behandelingen.

Tot slot, juridisch?
'Ik denk dat er een tijdsbepaling gemaakt moet worden vanaf het verschijnen van het Lancet-artikel in 2004 tot 2012. Het verbaast mij zeer dat deze behandeling na 2004 nog een optie was. Als deze behandeling nu nog wordt voorgeschreven, dan vind ik dit een tekortkoming.'

Het gaat hier om een behandeling van een gezond lichaam. Dit houdt in dat je heel terughoudend moet zijn, je moet als arts echt alles en nadrukkelijk vertellen over de risico’s.'

Een juridische claim richting de fabrikant, is dat kansrijk?
'Wat mij betreft is zowel de aansprakelijkheid van de fabrikant als die van de voorschrijvende arts in beeld. Die moeten afzonderlijk bekeken worden. Er moet ook goed nagedacht worden over de verjaring.

Als je het hebt over de fabrikant, wat mij betreft had de waarschuwing na 2004 al in de bijsluiter gemoeten.

Voor fabrikanten geldt dat ze zowel op grond van productaansprakelijkheid als onrechtmatige daad aansprakelijk kunnen zijn. Het zijn aparte grondslagen die naast elkaar van belang kunnen zijn.

Productaansprakelijkheid kent een vervaltermijn van tien jaar vanaf het moment dat het product op de markt kwam. Stel je voor dat iemand in 2009 een medicijn heeft gebruikt dan is die vordering al verjaard.

Aansprakelijkheid op basis van onrechtmatige daad, die ook kan gelden voor arts en ziekenhuis, is een ander verhaal; die kent geen vervaltermijn maar een verjaringstermijn van 5 jaar die pas aanvangt zodra de betrokkene bekend is met de aansprakelijkheid van fabrikant of arts en niet zolang de betrokkene minderjarig is.

De verjaringstermijn van 5 jaar kan door het verzenden van een brief ‘gestuit’ worden, waarna een nieuwe termijn begint te lopen die na 5 jaar ook weer gestuit kan worden. Die gaat dus in op het moment dat vrouwen erachter komen dat zij mogelijk hiermee te maken hebben. Dat kan dus het moment van de uitzending zijn of bij mensen die nog niet meerderjarig zijn vanaf het moment van meerderjarigheid.

Het voordeel van een stichting is dat je bijvoorbeeld een stuitingshandeling in één keer voor alle vrouwen kan regelen of coördineren. Hiermee regel je de verjaringstermijn voor alle vrouwen.'

Hoe moet de stichting wat jou betreft nu handen en voeten gaan krijgen?
'Idealiter zitten er drie ervaringsdeskundigen in het bestuur. Ik heb al gezegd dat wat mij betreft er financiële ondersteuning komt van de overheid voor de stichting. Daarnaast moet er een medisch adviesraad komen met tenminste drie medisch specialisten. De stichting heeft de kracht van het collectief. Dat moet je echt coördineren. Een stichting heeft echt de grootste slagkracht, medisch en juridisch, ook richting de overheid.'

Hoe kunnen vrouwen gecompenseerd worden voor de geleden schade?
'Dit moet goed worden uitgezocht maar je zou een schadevergoeding ook kunnen regelen in de vorm van van aanvullende IVF-mogelijkheden. Het gaat om gezinnen en dit is ingrijpend. Als een aanvullende IVF-behandeling zinvol is, dan zou dat de inzet van een vordering kunnen zijn richting fabrikant en/of artsen.'

Wil je ook graag een reactie achterlaten voor de redactie, of je ervaring delen? En ben je geïnteresseerd om je aan te sluiten bij een stichting die zich met dit onderwerp gaat bezighouden? Laat het ons weten via onderstaande oproep.