Pokémon is 25 jaar oud: een terugblik van Red tot Shining Pearl

Precies 25 jaar lagen ze voor het eerst in de schappen: Pokémon Red en Pokémon Green. Een bescheiden Japanse release, die zou uitgroeien tot de op een na meest succesvolle gamereeks aller tijden, net achter Mario.

Pokémon lijkt voor eeuwig verbonden aan Nintendo, maar de serie heeft haar leven te danken aan gamemakers Satoshi Tajiri en Ken Sugimori. Hun bedrijf Game Freak werkte jarenlang aan verschillende games voor onder andere SEGA en Nintendo.

Meermaals pitchten Tajiri en Sugimori een eigen game-idee bij Nintendo, gebaseerd op Tajiris kindertijd. Hij ving toen namelijk graag insecten. Het project heette eerst Capsule Monsters, daarna Pocket Monsters, maar het was de afkorting die bleef plakken: Pokémon.

In 1990 was Nintendo dankzij Mario-maker Shigeru Miyamoto eindelijk om en mocht Game Freak aan de slag.

Pokémon Red en Green
In Nederland kennen we de eerste Pokémon-games op de Game Boy als Red en Blue, maar op 27 februari 1996 in Japan heette de tweede helft nog Green. In eerste instantie had Game Freak geen idee hoe succesvol het spel was, omdat het nauwelijks informatie kreeg.

Ondertussen besloot het bedrijf de game te verbeteren en een extra likje blauwe verf te geven. Pokémon Red en Blue gingen de oceaan over en bereikten in 1998 de Verenigde Staten, en in het daaropvolgende jaar ook Europa.

De spellen waren een enorme hit: wereldwijd zijn er 31 miljoen exemplaren van verkocht.

De magische formule was simpel. Als trainer van kleine monstertjes reis je rond in het land Kanto. De opdracht: alle 151 beestjes vangen in de iconische rood-witte 'Pokéball' en alle Pokémon-grootmeesters in de regio verslaan.

De truc: in elk van de twee games kon je slechts een deel van alle Pokémon vangen. Je moest dus via de linkkabel je Game Boy aan die van iemand anders verbinden, om zo Pokémon te kunnen ruilen.

Kaarten en tekenfilmserie
Met het gigantische succes van de games kon een tekenfilmreeks niet uitblijven. In Japan kwam deze al in 1997 op de buis, in Nederland moesten we tot 1999 wachten op de eerste aflevering van de animeserie.

De reeks rond Pokémon-trainer Ash Ketchum en zijn vrienden sloeg wereldwijd net zo goed aan als de games. Pikachu, de sidekick van Ash, werd wereldwijd het symbool van Pokémon. In Japan heet Ash overigens 'Satoshi' - als in Satoshi Tajiri.

De themesong bleef zo goed hangen dat die in 2015 zijn weg naar de Top 2000 vond, en de bijbehorende speelkaarten werden de grootste kinderhype van de late jaren negentig en vroege jaren nul.

Om het uitdijende imperium nog een beetje overzichtelijk te houden, richtte Nintendo een aparte uitgeverij op: The Pokémon Company. Die overziet wereldwijd het merk voor de betrokken bedrijven - Nintendo, Game Freak en Creatures.

Een nieuwe Nintendo, een nieuwe Pokémon
Het kleurenpalet van de nieuwe Game Boy Color maakte in 1999 de kleurrijke games Pokémon Gold en Silver mogelijk. Ze vlogen 23 miljoen keer over de toonbank. Een zijstapje, de fotogame Pokémon Snap, was minder succesvol, maar nog steeds geliefd.

Na Red en Blue zou elke nieuwe Nintendo-handheld een Pokémon-game krijgen. In elke nieuwe editie veranderde de gameplay subtiel, maar de serie verloochende nooit haar roots.

Van Ruby en Sapphire voor de Gameboy Advance werden zestien miljoen exemplaren verkocht. De Nintendo DS-games Diamond en Pearl deden het in 2006 nog net iets beter.

Remakes en het internet
Met Black en White (2010) en zijn opvolgers maakte de reeks zowel visueel als internettechnisch sprongen voorwaarts. De games kregen seizoenswisselingen, waarbij de buitenwereld er telkens anders uitzag. Opvolgers Pokémon X en Y (2013) maakten op de 3DS de sprong naar volledig driedimensionale graphics.

Onder opgroeiende fans bleef een honger naar de oude games bestaan. Nintendo en Game Freak besloten over te gaan tot remakes voor nieuwe platformen, beginnend met FireRed en LeafGreen voor de Game Boy Advance, in 2004.

Remakes van Diamond en Pearl staan voor dit jaar in de planning.

De straat op met Pokémon GO
De succesvolste moderne Pokémon kwam niet uit de stal van Game Freak. Die eer gaat naar de mobielegamemaker Niantic, met de wandelgame Pokémon GO (2016).

Deze augmentedrealitygame plaatst de speler in de rol van een Pokémon-trainer die in zijn eigen omgeving beestjes moet vangen. Met de gps-functie en de camera van de smartphone plaatst de game Pokémon in de wereld om je heen.

Binnen een week werd de game tien miljoen keer gedownload. De gehele zomer van 2016 stond bol van de verhalen van Pokémon GO-spelers die massaal de straat opgingen om nieuwe Pokémon te vangen.

In het eerste jaar verdiende Niantic zo'n 950 miljoen dollar (ongeveer 770 miljoen euro) aan het spel. Nintendo speelde later in op de herkenbaarheid van GO met de versimpelde Pokémon Let's Go-games, waarin je een 'echte' Pokeball kan gebruiken.

De toekomst van Pokémon
Sinds de mobielegamehype van 2016 zijn er nog twee sets traditionele Pokémon-games uitgebracht: Sun en Moon, en Sword en Shield. Die laatste, een game voor de Switch, bereikte als eerste game sinds Gold en Silver de grens van twintig miljoen verkochte exemplaren.

Nintendo kondigde vrijdag drie nieuwe Pokémon-titels aan: de remakes Pokémon Brilliant Diamond en Shining Pearl, en de openwereldgame Pokémon Legends Arceus. Met die laatste lijkt de serie weer een stap voorwaarts te zetten, met een wereld die helemaal vrij te verkennen is.

Nintendo en Game Freak vieren het hele jaar feest. Voor de verjaardag zelf hebben ze een bijzonder feestje gepland: Rapper Post Malone geeft om 2.00 uur 's nachts (Nederlandse tijd) een speciaal digitaal Pokémon-concert.