Aantal kankerdiagnoses afgenomen door afschaling reguliere zorg

Vorig jaar werd bij 115.000 patiënten kanker vastgesteld. Dat zijn er vierduizend minder dan het jaar ervoor, meldt het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). De daling komt volgens het IKNL door uitstel van artsbezoek, het tijdelijk stopzetten van de bevolkingsonderzoeken en het afschalen van de zorg vanwege de coronacrisis.

Volgens het IKNL is het de eerste daling in dertig jaar, toen werd begonnen met de kankerregistratie. De daling kwam voor bij de meeste soorten kanker, maar was het grootst bij borstkanker, darmkanker en prostaatkanker.

Extreme afname in periode maart-mei wel gedeeltelijk ingelopen
In maart tot en met mei zijn er bijna een kwart minder kankerdiagnoses gesteld dan gebruikelijk. Veel hiervan is in het najaar ingehaald, aldus IKNL. Vanaf de zomer kwam de reguliere zorg weer op gang en werd bij veel kankersoorten de in het voorjaar ontstane achterstand in diagnoses ingelopen, tot een achterstand van 3,5 procent aan het einde van 2020 ten opzichte van 2019.

De achterstand in het aantal diagnoses borstkanker, die ontstond na het tijdelijk stopzetten van het bevolkingsonderzoek hiernaar, is nog niet ingehaald. Ook het aantal diagnoses darmkanker daalde, deels door de coronacrisis, maar het aantal diagnoses hiervan daalt ook al jaren door de vroege opsporing in het bevolkingsonderzoek.

Wat zijn de meest voorkomende kankersoorten?
Huidkanker bleek net als in de voorgaande jaren de meest voorkomende kankersoort. Er werden bijna 6800 melanomen geregistreerd en bijna 15.000 plaveiselcelcarcinomen, een bijna nooit uitzaaiende vorm van huidkanker. Door de vergrijzing en toegenomen blootstelling aan zon en zonnebanken komt huidkanker steeds vaker voor, aldus het Kankercentrum. Zelfs tijdens de coronacrisis was een kleine stijging te zien van het aantal nieuwe patiënten met plaveiselcelcarcinoom.

Na huidkanker kwam in 2020 longkanker het meeste voor, met bijna 14.000 nieuwe diagnoses. Het aantal gevallen van longkanker blijft daarmee hoog. In 2019 kwam borstkanker na huidkanker nog het meeste voor, maar door de sterke daling in aantal vaststellingen staat borstkanker in 2020 op de derde plaats met 13.200 diagnoses. Hierna volgen prostaatkanker (12.800) en darmkanker (11.700).

Een derde van de gediagnosticeerde patiënten ouder dan 75 jaar
Kanker komt het meest voor bij ouderen: een derde van de patiënten was in 2020 bij de diagnose 75 jaar of ouder. Ruim 40 procent was tussen de 60 en 75 jaar oud. Van alle nieuwe kankerpatiënten was 6 procent jonger dan 45 jaar. In deze jongste leeftijdsgroep is het aantal nieuwe kankerdiagnoses vorig jaar niet gedaald. Hoewel er ook bij patiënten jonger dan 45 jaar sprake was van een daling van het aantal diagnoses door de coronacrisis in het voorjaar, is in de maanden daarna de ontstane achterstand geheel ingelopen.

WHO over de invloed van het coronavirus op de kankerzorg
Ook de WHO komt naar buiten met het nieuws dat de kankerzorg ernstig is beïnvloedt door de pandemie. 'De impact van de pandemie op kanker in de regio is gewoon catastrofaal', benadrukte topman Hans Kluge van de Europese tak van de WHO in een verklaring. Door de virusuitbraak kan het veel langer duren voordat wordt vastgesteld dat patiënten kanker hebben. Dat heeft gevolgen voor hun overlevingskansen. Ook kregen sommige landen volgens Kluge te maken met tekorten aan kankermedicatie.

De WHO wil autoriteiten aansporen om in te zetten op preventie en het vroeg opsporen van kanker. Ook moet worden gezorgd dat iedereen zich kan laten behandelen. In 2020 kregen volgens de organisatie 4,8 miljoen Europeanen te horen dat ze kanker hebben. 'Dat komt neer op meer dan 13.000 mensen per dag, 546 per uur en 9 per minuut.'