Wat moet ik doen als ik voor het eerst een epileptische aanval heb gehad?

Iedere week beantwoordt Edwin de Vaal, huisarts in Nijmegen, een veelgestelde of opvallende vraag uit zijn praktijk. Deze week is dat: wat moet ik doen als ik voor het eerst een epileptische aanval heb gehad?

Wat gebeurt er bij een epileptische aanval?

"Bij epilepsie denken de meeste mensen aan iemand die bewusteloos raakt en heftig begint te schokken met armen en benen. Maar er zijn ook andere vormen. Sommige mensen zijn ineens even niet aanspreekbaar of staren wezenloos voor zich uit. Je kunt vreemde geluiden horen, tintelingen voelen of kleuren zien. Wat er gebeurt verschilt van persoon tot persoon."

Als ik één keer een aanval heb gehad, heb ik dan epilepsie?

"Ongeveer een op de twintig mensen krijgt tijdens zijn leven één keer een aanval, ook wel 'gelegenheidsaanval' genoemd. De meest bekende is de koortsstuip bij kleine kinderen. Van epilepsie als aandoening spreken we pas als je twee of meer aanvallen in een jaar hebt gehad. Een gelegenheidsaanval wordt door omstandigheden uitgelokt. Spanning en stress kunnen een trigger zijn. Slaaptekort en vermoeidheid ook."

Moet je na zo'n eerste aanval direct naar de dokter?

"Ja. Het is belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak van de aanval is. Het hoeft niets ernstigs te zijn, maar het kán wel. Soms is het een symptoom van een onderliggende ernstige aandoening zoals een hersentumor of een hersenbloeding."

"Als iemand getuige is geweest van je aanval, is het goed om hem of haar mee te nemen naar de huisarts. Vaak is het voor jezelf namelijk lastig te reproduceren hoe het precies ging. Daarom kan het voor mensen die het vaker hebben goed zijn iemand te vragen je aanval te filmen. Dat klinkt cru, maar het kan de huisarts of de neuroloog ontzettend helpen om de plek op te sporen waar de aanval in de hersenen begint. En er zo achter te komen wat de oorzaak is."

Moet je na één aanval meteen aan de medicijnen?

"Niet als de huisarts vermoedt dat het een gelegenheidsaanval was en dus eenmalig. Als de huisarts twijfelt of vermoedt dat er wellicht meer aan de hand is, kan je worden doorverwezen naar de neuroloog. Als uit de neurologische onderzoeken blijkt dat je epilepsie hebt, kun je medicijnen voorgeschreven krijgen om toekomstige aanvallen te voorkomen. Dat gaat altijd in overleg."

Wat zijn de voortekenen van een epileptische aanval?

"Dat is moeilijk te zeggen, omdat het van persoon tot persoon verschilt hoe de aanval wordt getriggerd. Soms worden je zintuigen sterker, net zoals bij migraine. Je kunt plotseling overgevoelig reageren op geluiden of licht. Sommige mensen weten van zichzelf dat stress of slecht slapen een aanval uitlokt. Maar er is helaas niets algemeens te zeggen over de voortekenen."