Beschermt vaccin je ook tegen Britse mutatie?

Een tot vijf procent van de positief geteste Nederlanders is met de zogenaamde Britse variant van het coronavirus besmet. Beperkt dus, maar premier Rutte verwacht dat de Britse mutatie de dominante variant in Nederland wordt. Nu de eerste vaccinaties worden gezet, vraag je je af: beschermt je prik je ook voor mutaties?

Je wordt niet zieker van de Britse mutatie, maar die zou zich wel tot 70 procent sneller verspreiden. Dat stellen Britse virologen, die de besmettelijkere variant de week voor kerst hebben gemeld. En dat blijkt ook: ondanks de strenge lockdown blijft de gemuteerde vorm zich beangstigend snel in het Verenigd Koninkrijk verspreiden. En daarbuiten, want ook in onder meer Nederland zijn al zeker vijftig mensen besmet.

De Rijksoverheid heeft vorige week het vaccinatieplan bekendgemaakt en de eerste mensen worden ingeënt. Maar beschermen de verschillende goedgekeurde vaccins je wel tegen het Britse coronavirus? Als we fabrikant Pfizer/BioNTech mogen geloven, is het eenvoudige antwoord: ja. Maar experts plaatsen daar kanttekeningen bij.

Geen volledig vertrouwen
Pfizer heeft twintig bloedmonsters onderzocht van gevaccineerde mensen, samen met wetenschappers van de Universiteit van Texas, om te bepalen of zijn vaccin ook tegen de Britse mutuatie beschermt. Dat bleek het geval, maar Pfizer zou maar een van de vijftien bekende moleculaire gedaanteveranderingen hebben onderzocht die het Britse virus heeft ondergaan. Het zou wel om de belangrijkste variant gaan. Ook het feit dat 'maar' twintig monsters en dat de mensen zelf niet werden onderzocht, roept vragen op.

Toch worden de resultaten van Pfizer/BioNTech over het algemeen als goed nieuws gezien. Volgens een woordvoerder van Pfizer beschermt het vaccin ook tegen de andere veertien varianten en dat lijkt te worden aangenomen door experts. Al is het goed mogelijk, stellen verschillende virologen, dat de vaccins die nu worden gebruikt later wel wat zullen moeten worden bijgewerkt om ook tegen varianten te beschermen.

Meer varianten op komst
Pfizer plant meer laboratoriumexperimenten in de komende weken. Om meer zekerheid te hebben, gaan ook Britse epidemiologen de komende dagen na of bij gevaccineerde mensen verschillen te zien zijn, die hen tegen de verschillende mutaties zouden beschermen.

Virologen twijfelen er wel niet aan dat er nog lang meer mutaties de kop zullen opsteken. Goed om te weten, vooraleer we panikeren: het aantal mogelijke virusmutaties is wel beperkt.

Mutaties op komst
De Zuid-Afrikaanse variant komt al onze richting uit en blijkt net als de Britse variant besmettelijker dan het huidige dominante virus bij ons. Maar wat meer: de verschillende vaccins die we nu gebruiken zouden wel minder effectief zijn (maar niet nutteloos) om het virus te neutraliseren. Bij deze variant lijkt een kenmerkend deel ervan verhuld, waardoor de antilichamen van ons immuunsysteem het moeilijker herkennen en kunnen bestrijden.

Dat de vaccins ook helpen om deze variant te bestrijden, wordt aangenomen, maar om te weten hoe effectief ze zijn is het nog even wachten op de resultaten van de lopende onderzoeken.