Dit wilden jullie weten over de bestorming van het Capitool

Chaotische, schokkende en historische taferelen ontvouwen zich in de Amerikaanse hoofdstad Washington. Deze vragen stuurden jullie ons over de bestorming van het Capitool door Trump-aanhangers.

Over het herstellen van de orde in Washington
Wie heeft nu de zeggenschap over het leger? Kan Biden dat al inzetten? Of heeft Trump nog de regie?

Trump is nog tot 20 januari president en opperbevelhebber van het leger.

Wie heeft het gezag om eventueel het leger (Nationale Garde) erop af te sturen als het uit de klauwen loopt? Want denk niet dat Trump hier iets tegen doet.

Elke staat heeft een eigen contingent reservisten van de Nationale Garde. Die kunnen door de staat worden ingezet of worden uitgeleend aan de federale overheid. In Washington, onderdeel van het District of Columbia en niet gelegen in staat, dient de burgemeester een verzoek in bij het Pentagon.

Dat is in dit geval gebeurd en het verzoek werd goedgekeurd. Eenheden van de Nationale Garde waren woensdagavond op weg naar de hoofdstad.

Over de verstoorde bevestiging van de verkiezingsuitslag door het Congres
Wat voor een effect kan dit protest hebben op het verdere verloop van de machtsoverdracht? Is de kans groot dat de stemmen in Georgia nogmaals herteld zullen worden?

Los van de chaos rond het Capitool, die uiteraard voorkomt dat de parlementariërs hun werk kunnen hervatten, zou het protest verder geen gevolgen voor het verkiezingsproces moeten hebben.

Of er een hertelling zal plaatsvinden in Georgia heeft ook niets met deze gebeurtenissen te maken. Volgens de wet in die staat kan een hertelling worden aangevraagd door een van beide kandidaten als het verschil tussen hen 0,5 procentpunt of minder is.

Ook plaatselijke verkiezingsfunctionarissen kunnen een verzoek tot hertelling indienen als ze een concreet vermoeden hebben dat er fouten zijn gemaakt of er fraude heeft plaatsgevonden.

Over mogelijke gevolgen voor de president
Kan Trump buitenspel worden gezet via het 25e amendement? Zo ja, hoe krijgen ze die meerderheid bij elkaar tijdens een crisissituatie als deze?

Het 25e amendement van de Amerikaanse grondwet stelt dat de president wordt vervangen door de vicepresident indien hij niet langer in staat is zijn functie uit te oefenen. Dat zou moeten worden vastgesteld door de president zelf of door zijn vicepresident en een meerderheid van zijn kabinet.

In theorie zouden vicepresident Mike Pence en de rest van het kabinet hiertoe kunnen besluiten, maar dankzij een aantal factoren, zoals de politieke verhoudingen en de grip van Trump op de Republikeinse partij, is dat bijzonder onwaarschijnlijk.

Kan een zittende president, in dit geval Trump, vervolgd worden voor opruiing, aanzetten tot geweld of verstoring van de openbare orde?

Het Amerikaanse ministerie van Justitie hanteert de richtlijn dat een zittende president niet vervolgd kan worden. Die regel werd ook gevolgd in het Ruslandonderzoek.

Bovendien is het vaak erg lastig om intentie aan te tonen. Wat wil dat zeggen? Bewijs maar eens dat Trump met zijn woorden de bedoeling had om zijn aanhangers het Capitool te laten bestormen. Dat is juridisch heel ingewikkeld. En dan hebben we het nog niet gehad over de enorme politieke gevoeligheid.

Kortom, je zou theoretisch gezien wellicht een zaak tegen de president kunnen formuleren, maar de kans dat hij vervolgd wordt voor de ontwikkelingen van vandaag is zeer klein.

Over andere zaken
Er duiken foto's op van een aantal bestormers van het Capitool die antifahelmen en antifatatoeages dragen. Is hier al wat over bekend?

Nee, en het is aan te raden heel voorzichtig te zijn met dit soort foto's, die niet meteen kunnen worden geverifieerd. In het verleden is met grote regelmaat nepnieuws verspreid op chaotische momenten zoals deze.

Op het eerste gezicht lijkt het onwaarschijnlijk dat herkenbare antifaprovocateurs zich veilig kunnen bewegen in een menigte van betogers die hen als de aartsvijand zien. Dat nodigt uit tot voorzichtigheid.

Wat als Joe Biden net als John F. Kennedy wordt doodgeschoten, blijft Donald Trump dan aan als president?

Nee, Trump heeft de verkiezingen verloren. In dat geval zou Bidens running mate en aanstaande vicepresident, Kamala Harris, het overnemen.