Je studieschuld aflossen? Dit zijn de regels

Ben je klaar of gestopt met studeren? Dan is er een kans dat je binnenkort je studieschuld moet aflossen. Wat zijn de regels? Hoe wordt het bedrag vastgesteld? En kan je beter méér of juist minder aflossen per maand? Radar zocht het uit.

De eerste twee jaar nadat je studiefinanciering is gestopt, hoef je nog niets terug te betalen aan Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Dit mag wel. Deze periode wordt de ‘aanloopfase’ genoemd en begint op 1 januari na het jaar dat je afgestudeerd of gestopt bent met je studie. Na die twee jaar start de ‘aflosfase’. Iedere maand ben je dan verplicht om een bedrag af te lossen aan DUO.

Regels aflossen
Niet iedereen lost de studieschuld volgens dezelfde regels af. Er zijn drie verschillende soorten terugbetalingsregels die afhangen van de periode dat je studiefinanciering ontving:

Vóór 2012:

Je hebt de keuze om het inkomen van je partner wél of niet mee te laten tellen.
De aflosfase is 15 jaar. Laat je het partnerinkomen niet meetellen? Dan worden de aantal maanden dat je dit doet bij de 15 jaar opgeteld.
Het inkomen wordt verdeeld in schijven. Ieder inkomen heeft een ander percentage.
Het aflosbedrag kan oplopen tot een kwart van het jaarinkomen. Dat gebeurt bij een inkomen van twee keer modaal of meer.
Vanaf 2012:

Er wordt standaard rekening gehouden met je draagkracht.
Het eventuele inkomen van je partner telt altijd mee in de berekening van de draagkracht.
De aflosfase is maximaal 15 jaar.
Je hoeft nooit meer dan 12% van je inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen.
Vanaf 2018:

Er wordt standaard rekening gehouden met je draagkracht.
Het eventuele inkomen van je partner telt altijd mee in de berekening van de draagkracht.
De aflosfase is maximaal 35 jaar.
Je hoeft nooit meer dan 4% van je inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen.
Weten welke terugbetalingsregel voor jou geldt?

Hoe wordt het maandbedrag vastgesteld?
DUO stelt het bedrag dat je iedere maand moet betalen vast op het moment dat de verplichte aflosfase begint. Op basis van hoe hoog de schuld en rente zijn, wordt eerst berekend hoeveel jij per maand moet aflossen om in de aflosfase de studieschuld volledig afgelost te hebben. Dit wordt het ‘wettelijk maandbedrag’ genoemd.

Daarna kijkt DUO naar de draagkracht op basis van je inkomen en het eventuele inkomen van je partner. Dit wordt automatisch opgevraagd bij de Belastingdienst. Is de draagkracht lager dan het wettelijk maandbedrag? Dan kan dit betekenen dat je de studieschuld niet volledig aflost. Een eventuele restschuld wordt dan kwijtgescholden.

Weten wat jij ongeveer kwijt bent per maand op basis van je studieschuld, rente en inkomen?

Minder of niet aflossen
Is je huidige inkomen lager dan DUO twee jaar eerder heeft vastgesteld? Dan kan je een verlaging van het maandbedrag aanvragen. Na goedkeuring, geldt het nieuwe bedrag voor één kalenderjaar. Daarna vraagt DUO je inkomen weer op bij de Belastingdienst.

Het is ook mogelijk om het aflossen stop te zetten voor een periode van minimaal 3 maanden en maximaal 5 jaar. Dit worden de ‘jokerjaren’ genoemd. De reden om dit aan te vragen maakt niet uit. Let wel op: de rente over de schuld blijft doorlopen en de maximale periode voor het terugbetalen van je studieschuld (15 of 35 jaar) wordt verlengd met het aantal aflosvrije maanden dat je inzet.

Kwijtschelding
Als je in de maximale aflosfase van 15 of 35 jaar je studieschuld nog niet volledig hebt afgelost, dan wordt het restbedrag kwijtgescholden. Dit komt bijvoorbeeld doordat het wettelijk maandbedrag om binnen de aflosfase je schuld volledig afbetaald te hebben hoger was dan je draagkracht.

Studieschuld versneld aflossen
Vind jij het bedrag dat je maandelijks moet aflossen te laag? Dan kan je een hoger bedrag aflossen. Het kan zijn dat je dan in totaal minder geld kwijt bent, want de studieschuld waar de rente over wordt berekend, wordt steeds kleiner.

Is je schuld zo groot dat je die in 15 of 35 jaar niet af kunt lossen, dan kost extra aflossen je juist meer geld, zegt het Nibud. De uiteindelijke restschuld wordt namelijk kwijtgescholden. Let op, waarschuwt Nibud: 'Als je achterloopt met je maandelijkse betalingen (betalingsachterstanden), dan wordt het bedrag wat je nog aan schuld hebt openstaan niet kwijtgescholden.'