Zien we over vijf jaar volledig zelfrijdende auto's op de snelweg?

Lekker een boekje lezen terwijl je wordt gereden door een zelfrijdende auto. Dat klinkt best comfortabel toch? Als het aan de topman van Volkswagen ligt, zijn er over vijf tot tien jaar volledig autonoom rijdende auto's op de markt. Wat moet er nog gebeuren voordat het zover is?

Bij een zelfrijdende auto denk je waarschijnlijk aan een auto die volledig zonder chauffeur kan rijden. Maar is dat zo? Waar moeten we aan denken bij een volledig zelfrijdende auto?

Zelfstandig rijden op de snelweg
Die vraag stelden we aan Gijs Dubbelman, hoofdonderzoeker TU Eindhoven en expert in kunstmatige intelligentie voor zelfrijdende voertuigen. 'De volledig zelfrijdende auto als begrip laat nogal wat aan interpretatie open. De ultieme zelfrijdende auto is een auto waarbij je instapt, een bestemming invoert, gaat slapen en op je bestemming weer wakker wordt.'

Daar moeten we nog even over blijven dromen, want dat duurt volgens Dubbelman nog wel langer dan vijf tot tien jaar. 'Waar we het hier over hebben is een auto die zelfstandig op de snelweg kan rijden en in bepaalde verkeerssituaties aangeeft dat hij het niet zeker weet en de bestuurder het over kan nemen.'

Kunstmatige intelligentie
Dubbelman gelooft wel dat er over vijf tot tien jaar zelfrijdende auto's op de snelweg te zien zijn. 'Maar als je hebt over zelfrijdende auto's als taxi's in de drukke Europese binnensteden, dan is dat te optimistisch. Dat is te complex, dan heb je teveel uitzonderingssituaties.'

'Een zelfrijdende auto moet sensoren hebben om de omgeving waar te nemen', zegt Dubbelman. 'Denk aan camera's, radars en lidars, radars die laserlichten gebruiken om afstanden te meten.'

De data ervan is betekenisloos legt Dubbelman uit. 'Dat bestaat uit enen en nullen en daar moet kunstmatige intelligentie aan gegeven worden. Dat moeten getraind worden om uiteindelijk beslissingen te kunnen maken en het voertuig aan te sturen.

Dat moet ten eerste comfortabel zijn en daarnaast moet het voertuig met zijn bestuurder kunnen communiceren. 'Het voertuig moet bijvoorbeeld zijn intentie aangeven voor comfort. Het is heel raar als jij denkt linksaf te gaan, maar het systeem van het voertuig kiest ervoor om rechtsaf te gaan.'

Tekortkomingen
'Als we het hebben over zelfrijdende auto's op de snelweg, dan is dat een kwestie van beginnen met uitrollen en stap voor stap meer functionaliteiten toevoegen', zegt Dubbelman.
'Je wilt functionaliteiten testen, dus je moet veel data verzamelen om dat vervolgens weer te kunnen verbeteren en om daar weer de volgende generatie functionaliteiten mee te testen.'

Dubbelman legt uit dat het nu de grootste taak is om de kunstmatige intelligentie betrouwbaar te krijgen. 'Die is al betrouwbaar genoeg in 99,9 procent situaties, maar het gaat nu om die overige 0,01 procent.'

Zo is er nu bijvoorbeeld al de cruise control die voor jou een bepaalde snelheid aan kan houden en zijn er auto's die automatisch remmen en zelfstandig van baan kunnen wisselen. 'Maar het moet altijd veilig zijn en bij iedere weersomstandigheid. Het systeem moet zich bewust zijn van zijn eigen tekortkomingen en van wanneer hij het stuur over moet geven.'