Schotland eerste land ter wereld dat menstruatieproducten gratis aanbiedt

Het Schotse parlement heeft unaniem ingestemd met een wet om dameshygiëneproducten gratis te maken. Daarmee zet Schotland als eerste land in de wereld die stap. De maatregel is nodig vanwege zogeheten 'period poverty' (ongesteldheidsarmoede), waarbij vrouwen en meisjes door geldgebrek verstoken blijven van basale hygiënemiddelen.

De nieuwe Schotse wet voorziet erin dat tampons en maandverband op bepaalde openbare plekken als buurtcentra, jeugdclubs en apotheken vrij verkrijgbaar zijn. De Schotse belastingbetaler gaat dat jaarlijks zo'n 24 miljoen pond (ongeveer 27 miljoen euro) kosten.

De Schotse premier Nicola Sturgeon noemde het "belangrijk beleid voor vrouwen en meisjes". "Trots om te stemmen voor deze baanbrekende wetgeving, die Schotland het eerste land in de wereld maakt dat gratis menstruatieproducten verstrekt aan iedereen die dat nodig heeft", schreef zij op Twitter.

"Niemand zou zich zorgen moeten maken over waar haar volgende tampon, maandverband of herbruikbaar product vandaan moet komen", zei het Schotse Labour-parlementslid Monica Lennon, de indiener van het wetsvoorstel. "Schotland zal niet het laatste land zijn dat ongesteldheidsarmoede naar de geschiedenis verwijst, maar we kunnen het eerste zijn", aldus Lennon.

In 2018 werd Schotland al het eerste land dat gratis hygiëneproducten aanbiedt op scholen en universiteiten. Zo'n 10 procent van de meisjes in Groot-Brittannië kan zich geen menstruatieproducten veroorloven, kwam in 2017 naar voren uit een enquête. Velen van hen spijbelden daarom tijdens de ongesteldheid.

Gebrek aan geld voor maandverband speelt ook in Nederland
Ontwikkelingsorganisatie Plan International en het feministische platform De Bovengrondse stelden in 2019 dat 9 procent van de Nederlandse meisjes en vrouwen tussen de 12 en 25 jaar oud soms te weinig geld zouden hebben om tampons of maandverband te kunnen kopen. Doordat zij hier niet over durven te praten, blijven de effecten van deze menstruatiearmoede in Nederland onderbelicht.

"Wat menstruatiearmoede anders maakt dan het grotere probleem van armoede, is het taboe dat erop rust", zei onderzoeker Mascha Singeling van Plan International vorig jaar. "Een dubbel taboe: je geldgebrek bespreken is al moeilijk, over je menstruatie praten komt daar nog eens bij. Sommige vrouwen die hulp nodig hebben, durven daar - als het om hun menstruatie gaat - bijvoorbeeld niet bij hun hulpverleners om te vragen."

Een kwart van de ondervraagde meisjes en vrouwen zegt überhaupt niet goed te durven praten over de menstruatie. Bijna de helft van de ondervraagden stelt zich tijdens het menstrueren vies te voelen. Elke dag zijn er wereldwijd 800 miljoen meisjes en vrouwen ongesteld.