Dit is de stand van zaken (en verwachting) in de laatste Amerikaanse staten

Hoewel de Democraat Joe Biden een flinke voorsprong heeft opgebouwd in de Amerikaanse presidentsverkiezingen, zijn de kansen van zijn Republikeinse rivaal nog niet volledig verkeken. Dit is de stand van zaken in de vijf laatste cruciale staten waarin nog geteld wordt, en wat je kunt verwachten.

De tussenstand
Voor winst zijn minimaal 270 van de te verdelen 538 kiesmannen nodig
Biden heeft er nu 253, Trump 214
Volgens Fox News en persbureau AP heeft Biden er zelfs al 264. Zij gaan er vanuit dat Biden heeft gewonnen in Arizona. Andere media (waaronder NU.nl) zijn terughoudender
Hoe kan Biden winnen? En Trump?
Als Biden Pennsylvania wint, heeft hij de verkiezingen gewonnen
Als Trump Georgia niet wint, kan hij niet meer winnen. De verkiezing eindigt hoogstens in een gelijkspel, waarna het Huis van Afgevaardigden een winnaar aanwijst
Mocht Trump Georgia én Pennsylvania winnen en dus nog in de race blijven, heeft hij nog twee van de drie overgebleven staten North Carolina, Arizona en Nevada nodig om te winnen. En Alaska, maar dat is een formaliteit (daarover hieronder meer)
Pennsylvania (20 kiesmannen): genoeg voor Biden
Pennsylvania wordt momenteel gezien als de meest cruciale staat. Als Biden daar de meeste stemmen krijgt, heeft hij de verkiezingen gewonnen. Hij had er om 20.00 uur Nederlandse tijd een voorsprong van ruim 13.000 stemmen op president Donald Trump. Dat komt neer op een verschil van 0,2 procentpunt.

In de grote stad Philadelphia moeten volgens een kiescommissaris nog zo'n 40.000 stembiljetten worden geteld. Het gaat vooral om stemmen die onder voorbehoud zijn uitgebracht en stemmen van militairen. Het kan volgens de kiescommissaris nog dagen duren voordat alle stembiljetten zijn verwerkt. Als het verschil tussen de kandidaten in de staat dan 0,5 procent of minder is, wordt een hertelling gehouden.

Overigens geldt zoals in elke staat dat niet álle stemmen geteld hoeven zijn om een winnaar van die staat uit te roepen. Als tijdens het tellen eenmaal duidelijk is wie er met de winst vandoor gaat, wordt dat al wereldkundig gemaakt. Maar hoe kleiner het verschil, hoe langer dat dus nog duurt.

Georgia (16 kiesmannen): een must voor Trump
In Georgia (16 kiesmannen) zijn Trump en Biden verwikkeld in een ongekend spannende nek-aan-nekrace. Biden stond er om 20.00 uur Nederlandse tijd slechts 1554 stemmen voor. Op dat punt was 99 procent van de stemmen geteld. De minister van Binnenlandse Zaken van de staat sprak de verwachting uit dat een hertelling zal plaatsvinden.

Arizona (11 kiesmannen)
In Arizona is Biden door onder meer persbureau AP en Fox News woensdag al aangewezen als winnaar. Andere media, zoals CNN en ook NU.nl, zijn terughoudender. Biden gaat er momenteel aan kop. Hij had om 20.00 uur een voorsprong van 43.779 stemmen. Op dat punt was zo'n 93 procent van de stemmen geteld.

In Maricopa County, waar zich onder meer de stad Phoenix bevindt, moeten nog zo'n 142.000 stembiljetten worden geteld. Een woordvoerder van de verantwoordelijke overheidsdienst zei dat het tellen van de stemmen daar mogelijk zaterdag (lokale tijd) kan worden afgerond.

Nevada (6 kiesmannen)
In Nevada gaat Biden nipt aan kop. Hij heeft volgens tussentijdse uitslagen ruim 20.000 stemmen meer dan Trump, een verschil van 1,6 procentpunt. In de staat is inmiddels zo'n 92 procent van de stemmen geteld. In de county Clark (waarin Las Vegas ligt) moeten nog zo'n 63.000 stemmen worden geteld. Het grootste deel van de per post verstuurde stemmen is naar verwachting zondag geteld.

North Carolina (15 kiesmannen)
In North Carolina waren de meeste stemmen die tot dusver zijn geteld voor Trump. Hij staat bijna 77.000 stemmen (of 1,4 procentpunt) voor op zijn rivaal. De lokale autoriteiten verwachten pas volgende week een volledig resultaat. Ze moeten nog tot 12 november poststemmen meetellen die binnenkomen, mits die op tijd zijn verstuurd.

Alaska (3 kiesmannen): niet relevant
Hoewel er nog geen uitslag van Alaska is, speelt deze staat geen cruciale rol. Ondanks dat nog niet eens de helft (47 procent) van de stemmen is geteld, heeft Trump nu al een royale voorsprong met tot dusver 62,4 procent van de stemmen in de traditiegetrouw overtuigd Republikeinse staat.

Voor wie zijn de stemmen die nu nog worden geteld?
In de meeste andere staten moeten vooral nog briefstemmen worden geteld, die vaker pro-Biden dan pro-Trump zijn. De president noemde briefstemmen namelijk al vooraf (ongefundeerd) fraudegevoelig en maande zijn achterban op om vooral fysiek naar de stembus te komen.

Dit betekent dat in veel staten de voorsprong van Biden groeit. Arizona is echter een uitzondering: daar werden Republikeinen evengoed aangespoord om per post te stemmen en zijn de stemmen die momenteel nog worden geteld minder overtuigend pro-Biden.