Heel agressief worden van specifieke geluiden, wat is misofonie?

Misofonie, een hersenaandoening waarbij je specifieke geluiden zoals smakken, niezen of het eten van een appel niet aan kunt horen. 'Daar hebben we allemaal wel eens last van', horen mensen met misofonie vaak. Maar deze aandoening gaat veel verder dan irritatie. Specifieke geluiden kunnen extreme gevoelens van woede of walging opwekken met agressieve gedachten tot gevolg.

'Misofonie betekent letterlijk haat voor geluiden. Mensen die last hebben van misofonie kunnen heel agressief worden van een bepaald menselijk geluid. Dat kan het eten van een appel zijn, smakken, ademen of niezen', legt psychiater Damiaan Denys uit. 'Het is geen irritatie, maar het is echt heel boos worden en de ander soms zelfs willen vermoorden.'

Er zijn heel veel mensen, ook jonge kinderen, die er last van hebben, maar misofonie is nog niet officieel erkend. Denys: 'Het is wel bekend in de wetenschappelijke wereld, maar het is nog niet beschreven in het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM). Dat komt, omdat het nog zo nieuw is.'

'Ik zat met mijn vingers in mijn oren aan tafel'
Bij Romy van den Berg (24) begon misofonie toen zij acht jaar was. 'Het begon 's avonds bij het avondeten. Ik werd enorm boos en geïrriteerd van eetgeluiden van gezinsleden. Vanaf mijn zestiende werd het zo extreem dat ik s ’avonds voor de tv zitten vermeed en met avondeten met vingers in mijn oren zat om niets te hoeven horen.'

Vooral geluiden die mensen maken werken Van den Berg op de zenuwen. 'Hard ademen, niezen of wanneer iemand wortels of bananen eet. Als iemand een rijpe banaan eet, krijg je een enorm smakgeluid, dat vind ik echt heel irritant.'

Van den Berg wordt aan de buitenkant niet heel agressief. Bij haar uit het zich meer aan de binnenkant. 'Het voelt dan alsof er een waterkoker in mij zit en de fluitketel afgaat. Het uit zich in onmacht, woede en verdriet. Ik heb wel eens een fantasie dat ik iemands hoofd pak, door elkaar schudt en dat ik schreeuw: 'STOP MET ETEN'.'

Sociaal geïsoleerd
Sommige mensen met misofonie raken hun baan kwijt, kunnen niet meer met hun partner slapen en raken helemaal sociaal geïsoleerd, omdat de geluiden voor hun zo vreselijk zijn. Van den Berg: 'Vroeger zorgde ik ervoor dat ik langer naar huis fietste, zodat ik het avondeten zou missen.'

Gelukkig voor Van den Berg heeft zij therapie in het Academisch Medisch Centrum (AMC) gevolgd en opleidingen over persoonlijke ontwikkeling waardoor zijn nu goed met haar aandoening om kan gaan.

'Tijdens de therapie worden geluiden die je haat gemengd met geluiden die je juist liefhebt. Kraken van chips vergelijken met voetstappen in de sneeuw bijvoorbeeld. Een positieve respons wordt gekoppeld aan dat vervelende geluid om de focus te verleggen.'

Denys: 'Bij de helft van de patiënten die mee hebben gedaan aan de behandeling heeft het een positieve uitwerking, dus er is zeker hoop.'