Hier beleef je alles rondom de Amerikaanse verkiezingen

Om in de Amerikaanse presidentsverkiezing te duiken, kun je meer doen dan opblijven tijdens de verkiezingsnacht van 3 op 4 november. Ga bijvoorbeeld naar This is America | Art USA Today in de Kunsthal KAdE of Election Night 2020 in TivoliVredenburg.

De Amerikaanse presidentsverkiezing belooft spannend te worden na een jaar dat in het teken stond van Black Lives Matter, het coronavirus en een president die het Amerikaanse hooggerechtshof aan een conservatieve meerderheid hielp. De Democraten en Republikeinen lijken verder van elkaar verwijderd dan ooit.

Hoe is het om Amerikaan te zijn in deze tijden van sociale polarisatie? Dat vroeg Robbert Roos, directeur van de Kunsthal KAdE in Amersfoort, zich af toen hij vorig jaar een roadtrip van 12.500 kilometer door de Verenigde Staten maakte.

Hij ontmoette kunstenaars die zich uitspraken over actuele thema's, zoals identiteit, democratie, klimaatproblematiek en de zittende president Donald Trump. Veertig van hen tonen nu hun werk in de tentoonstelling This is America | Art USA Today in Amersfoort. Sommigen reflecteren op de groep waartoe ze zelf behoren, zoals de zwarte Amerikaanse gemeenschap of migranten, anderen zijn activistisch of zetten zich in voor sociale vooruitgang.

Werk van één Trump-fan
Een van de opvallendste werken is een levensgrote oranje auto: de Dodge Charger uit jarenzeventigserie The Dukes of Hazard. De auto staat rechtop in een bak zand, alsof hij gecrasht is. "Op het dak staat de Confederate Flag van de zuidelijke staten, voor zwarte Amerikanen een racistisch symbool", zegt Roos. "De maker, Hank Willis Thomas, is een zwarte kunstenaar. Hij keek als kind naar de serie zonder zich van die symboliek bewust te zijn. Daarmee rekent hij nu af en het werk verwijst naar het neerhalen van standbeelden die aan de slavernij doen denken."

Hoewel de meeste kunstenaars liberaal en progressief zijn, vond Roos ook een Trump-fan: Jon McNaughton. "Hij verbeeldt Trump op een heroïsche manier, die doet denken aan Sovjetschilderijen." Maar er is vooral kunst van tegenstanders van Trump te zien. Zo kocht de Amerikaanse fotograaf Andres Serrano een jaar lang alles waar Trumps hoofd of handtekening op stond - petjes, mokken, spullen uit zijn casino's - en bouwde er een installatie van. "De verpersoonlijking van Trumps merkcampagne, waarmee hij al decennia bezig is en waarvan zijn presidentschap het slotstuk is."

Kijken naar de actualiteit, geschiedenis en toekomst
Wie meer wil weten over het politieke klimaat en de campagnes van Trump en zijn tegenstander Joe Biden, zit goed bij TivoliVredenburg. Het zaalprogramma is inmiddels uitverkocht, maar voor 5 euro is via een livestream alles thuis te volgen.

"Het programma bestaat uit drie blokken", zegt Tessa Hagen, programmeur Kennis & Debat. "In het eerste blok gaan we het hebben over de actualiteit: wat waren de strategieën van Trump en Biden, is het ze gelukt hun programma voor het voetlicht te brengen, wat gaan de swingstaten doen? In het tweede blok duiken we de geschiedenis in, op zoek naar de wortels van het trumpisme en de verwijdering tussen de progressieven en conservatieven. Tot slot kijken we naar de toekomst: wat kunnen we verwachten van de toekomstige president?"

Bellen met Amerika
Al die onderwerpen worden geduid door wetenschappers, journalisten en campagnevoerders, onder wie mediacriticus Madeleijn van den Nieuwenhuizen, universitair docent American Studies Maarten Zwiers en Amerikacorrespondent Karlijn van Houwelingen.

"We bellen met experts in de VS en kijken ook naar de exitpolls", zegt Hagen. "De uitslag volgt op z'n vroegst 's nachts als TivoliVredenburg gesloten is, maar dit is ook geen election night in de klassieke zin van het woord. Het is een verdiepingsprogramma op een historische avond."

Meer zien?
Op 2 november is er een livestream van het John Adams Institute over het Amerikaanse politieke systeem, op 3 november volgt Tilburg University de verkiezingen met een bestuurskundig oog en op 5 november organiseert onderwijsinstelling HOVO Utrecht een gratis online lezing over de toekomst van de VS.