Verbod op nepreviews moet de consument online meer bescherming bieden

Gebruik jij ook graag TripAdvisor voordat je bepaalt waar je gaat eten? En dan blijkt het restaurant uiteindelijk toch niet zo goed als van tevoren gedacht. Dat kan zomaar eens komen doordat het restaurants nepreviews heeft geplaatst om het restaurant er rooskleuriger uit te laten zien. Staatssecretaris Mona Keijzer is klaar met de nepreviews en pleit voor een verbod.

Tegenwoordig kun je overal een review over schrijven. Van je nieuwe horloge tot het restaurant waar je onlangs hebt gegeten. Bij sommige winkels kun je zelfs een cadeaubon winnen voor het schrijven van een review.

En omdat online reviews het bedrijf zomaar tot een waar succes om kunnen toveren, doen ondernemers er alles aan om maar aan die positieve reviews te komen. Met een wildgroei aan nepreviews tot gevolg.

Hoe werkt het plaatsen van nepreviews?
Volgens tech-expert Danny Mekić heb je twee soorten nepreviews. 'Je hebt reviews die geplaatst zijn door niet-bestaande mensen. De eigenaar van café maakt dan bijvoorbeeld zelf verschillende accounts aan en plaatst positieve reviews over zijn eigen restaurant of juist negatieve reviews bij de concurrent.'

Daarnaast heb je de reviews die geplaatst worden door de consument in ruil voor een beloning. Het is verboden om echte klanten te vragen om een positieve review, maar het gebeurt wel. Met als gevolg dat iemand een positieve review schrijft die misschien wel helemaal niet zo positief is.

Nepreviews zijn gewoon te koop en spotgoedkoop
Je hebt zelfs websites die gemakkelijk geld verdienen aan het plaatsen van nepreviews. Zo heb je al voor 5,95 euro een zeer positieve Google review en voor slechts 14,95 euro worden er drie briljante reviews over jouw bedrijf op Facebook geplaatst.

Ook daarin kun je als ondernemer kiezen tussen twee smaken. Mekić: 'De simpele variant is dat je als bedrijf via een soort marktplaats tien positieve reviews bestelt. Zij verkopen het plaatsen van die reviews vervolgens door aan tien verschillende mensen. Die tien mensen krijgen een deel van het geld om die reviews onder hun account te schrijven.'

De tweede variant zijn georganiseerde aanbieders met nepaccounts. Dat zijn vaak bedrijven die leven van het schrijven van nepreviews. Zij maken tientallen nepaccounts aan om zo onbeperkt nepreviews te kunnen schrijven. 'Er zijn zelfs aanbieders die het aan jou overlaten om een tekst te schrijven over je eigen bedrijf', zegt Mekić.

Verbod op nepreviews
Als consument hecht je wellicht net als veel andere consumenten waarde aan wat er over een bepaald product of restaurant wordt geschreven en bepaal je op basis van die reviews uiteindelijk jouw keuze.

Vervolgens zit je als consument met de gebakken peren, want je kunt nergens aan zien dat een review nep is en dan kan iets zomaar tegenvallen. Daar wil Staatssecretaris Mona Keijzer een eind aan maken. Zij pleit voor een verbod op nepreviews met een boete van minimaal vier procent van de jaaromzet tot gevolg als bedrijven zich hier niet aan houden.

De Europese Commissie moet dit vanuit de EU handhaven en in ons land moet toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) hier de controle op houden. Dat willen zij doen door achter meldingen van consumenten of bedrijven aan te gaan.

Hoe zit dat met de privacy?
Mekić is het eens met de staatssecretaris dat nepreviews een groot probleem zijn en ziet een verbod graag werkelijkheid worden. Hij is nog wel wat kritisch over het voorstel. 'Hoe controleer je of een review nep is? Kan de toezichthouder de gegevens van degene die de review heeft geplaatst opvragen? Daar zit een privacyaspect aan vast.'

Denk je dat je te maken hebt met een nepreview? Meld dit dan bij het ACM via de ACM ConsuWijzer. Om er zeker van te zijn dat je een goed product koopt, geeft Danny als tip om naast de review ook op zoek te gaan naar een betrouwbare bron, zoals de Consumentenbond om daar de review nog eens te controleren.

Het verbod op nepreviews is onderdeel van een breder wetsvoorstel waarmee staatssecretaris Keijzer ervoor wil zorgen dat consumenten online betere informatie en bescherming krijgen en moet in het voorjaar van 2022 ingaan.