NUcheckt: Screenshot 'griepprikfolder' niet afkomstig van het RIVM

NUcheckt beoordeelt berichten op hun betrouwbaarheid. Dit keer checken we een screenshot van een folder over de griepprik waarin meerdere beweringen over het coronavirus worden gedaan. Op sociale media wordt gesteld dat de folder afkomstig is van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is onjuist, net zoals de informatie in de folder.

In de factcheckmailbox van NU.nl kwam een vraag binnen over een screenshot van een folder die al zeker een week rondzwerft op sociale media. In de folder wordt beweerd dat het weinig zinvol is om je bij lichte klachten te laten testen op het coronavirus. Wanneer je dit wel doet, zou er een groot risico zijn op een ten onrechte positieve uitslag.

De foto wordt verspreid met de melding dat het een tekst zou zijn uit een griepprikfolder van het RIVM. Dit blijkt niet te kloppen. Het is afkomstig uit een folder van Therapeuticum Aurum, een gezondheidscentrum voor reguliere en antroposofische zorg in Zoetermeer. We weten niet hoe dit misverstand de wereld in is geholpen.

Het bericht is de laatste dagen door honderden mensen gedeeld, maar inmiddels ook door een aantal sociale mediagebruikers zelf ontkracht. Zo zag ook minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) het bericht. Hij liet via Twitter weten dat de tekst niet afkomstig is uit een folder van het RIVM.

Testen wel degelijk zinvol bij lichte klachten
Daarnaast is de informatie die in de folder staat ook onjuist. De folder meldt dat het testen op het coronavirus alleen zinvol zou wanneer er duidelijke ziekteverschijnselen zijn. RIVM-woordvoerder Coen Berends legt uit waarom ook testen bij lichte klachten nuttig is.

"De PCR-test is heel gevoelig. Zodra iemand besmet is met het virus, produceert het lichaam virusdeeltjes waar de test op aanslaat. Ook bij minimale klachten produceert iemand die coronavirusdeeltjes. Je kan dus wel degelijk testen of iemand corona heeft als de klachten minimaal zijn."

Berends voegt daaraan toe: "Het klopt bovendien niet dat door het testen van mensen met minimale klachten, valspositieve testuitslagen toenemen. Die marge is echt heel klein. Het komt alleen een enkele keer voor dat iemand al wordt getest als er nog geen klachten zijn. De test kan dan negatief uitvallen terwijl later de klachten komen en iemand toch positief blijkt. Dit is dan een valsnegatieve test."

NU.nl zocht eerder uit hoe de PRC-test precies werkt. Een PCR-test kan voor verschillende doeleinden worden gebruikt, maar de PCR-test die de GGD gebruikt is speciaal ontwikkeld om alleen stukjes genetisch materiaal van SARS-CoV-2 op te sporen. Alleen als er een SARS-achtig virus in het monster zit, is de uitslag van de PCR-test positief.

In de praktijk betekent dit dat als je besmet bent met SARS-CoV-2, de uitslag van de test positief is. Chantal Reusken, onderzoeker bij het RIVM, legde eerder al aan NU.nl uit dat er op dit moment namelijk maar één SARS-achtig virus bij mensen voorkomt: SARS-CoV-2.

Bert Niesters, hoogleraar medische microbiologie, liet in juni aan NU.nl weten dat de test op het coronavirus zeer betrouwbaar is. "De technieken zijn zo goed en we doen deze testen zo vaak, ik ben niet bang voor testen die ten onrechte positief zijn."