UWV verwacht een 'gure winter' op de arbeidsmarkt

Waar de afgelopen maanden vooral medewerkers met tijdelijke of flexcontracten werkloos werden, zijn de komende tijd steeds vaker vaste medewerkers aan de beurt bij reorganisaties. Dat verwacht UWV-econoom Rob Witjes. "Het wordt waarschijnlijk een gure winter op de arbeidsmarkt."

De ontslagrondes bij grote Nederlandse bedrijven volgden elkaar vorige week in snel tempo op. Onder meer Shell, ID&T, BAM en de Jaarbeurs meldden dat zij het mes zetten in het personeelsbestand. Vermoedelijk zijn dit niet de laatste bedrijven die forse bezuinigingen doorvoeren.

"Bij het UWV zagen we bij het uitbreken van de coronacrisis dat vooral flexkrachten en personeel dat op tijdelijke contracten werkte, thuis kwamen te zitten", legt Witjes uit. "Nu zien we steeds vaker dat personeel in vaste loondienst werkloos wordt."

Het Centraal Planbureau voorspelde onlangs dat de werkloosheid dit jaar op zou lopen tot 4,3 procent en volgend jaar verder stijgt naar 5,9 procent. Bovendien ging het hierbij om een conservatieve schatting. "Als je van deze cijfers uitgaat, kan het niet anders dan dat de vaste contracten ook aan de beurt komen. Hoe langer de onzekerheid duurt, hoe erger dat is voor bedrijven. Ze komen tot de conclusie dat bezuinigen op tijdelijke contracten en flexwerkers niet afdoende is."

Dat zal volgens Witjes niet meteen allemaal in de komende weken of maanden gebeuren. Voor een deel van de bedrijven is dat pas later aan de orde. Wat ook meespeelt, is dat de steunmaatregelen van het kabinet veel ontslagen hebben voorkomen. Deze maatregelen worden de komende maanden stapsgewijs versoberd, wat volgens de UWV-econoom gevolgen zal hebben voor de werkgelegenheid.

Thuiswerken maakt sommige functies overbodig
Hij verwacht dat het grootschalige thuiswerken eveneens zorgt voor veranderingen op de arbeidsmarkt. "Ik verwacht bij veel bedrijven een snelle digitalisering door het thuiswerken. Daardoor is er vermoedelijk minder behoefte aan ondersteunende functies op hoofdkantoren." Hij denkt dan bijvoorbeeld aan HR-medewerkers of administratief personeel.

Tegenover de bezuinigingen in veel bedrijfstakken staan sectoren waarin het wél goed gaat, zoals supermarkten, webwinkels, tuincentra en koeriersbedrijven. "Die zijn juist op zoek naar personeel. Voor mensen die hun baan zijn kwijtgeraakt, zijn er dus zeker mogelijkheden om weer aan de slag te gaan."

Witjes hoopt dan ook dat deze crisis ervoor zorgt dat werknemers zich eerder afvragen of ze zich moet laten bij- of omscholen. "In het verleden gebeurde dat vaak pas als mensen hun ontslagbrief hadden gekregen. Hopelijk verandert dat nu en besluiten mensen al eerder om over te stappen of hun kansen op de arbeidsmarkt te verbreden."

Een mooi voorbeeld vindt hij de switch die een geluidstechnicus heeft gemaakt. "Die stond in het verleden op festivals. Maar omdat daar nu nauwelijks werk is, heeft hij zich dit jaar laten omscholen en bedient hij nu beademingsapparatuur."