Rabobank, ING en ABP helpen Amazonewoud verwoesten

Grote banken, verzekeraars en pensioenfondsen in Nederland dragen miljarden bij aan ontbossing van het Amazonegebied en de Braziliaanse Cerrado-savanne. De ontbossing gaat gepaard met mensenrechtenschendingen, klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en grootschalig dierenleed. Dat blijkt uit nieuw praktijkonderzoek van De Eerlijke Geldwijzer.

Banken leenden tussen 2015 en 2020 ruim 10,2 miljard aan bedrijven die betrokken zijn bij de ontbossing; pensioenfondsen en verzekeraars belegden hier ruim 2,1 miljard in. De reden voor de ontbossing? Productie van rundvlees en soja voor de vee-industrie.

Dat stelt een nieuw onderzoek van De Eerlijke Geldwijzer, een instantie die de acht belangrijkste aanbieders van particuliere betaal- en spaarrekeningen op de Nederlandse markt vergelijkt op het vlak van mensenrechten, dierenwelzijn, klimaat en andere duurzaamheidsthema’s.

Financiering omstreden Cargill
Rabobank investeerde 4,2 miljard euro in rundvlees- en sojaproducenten en hun belangrijkste afnemers in Brazilië, China en Europa. ING volgt op de voet met leningen ter waarde van 4,1 miljard euro. Pensioenfonds ABP belegt voor 580 miljoen euro en Pensioenfonds Zorg en Welzijn voor 383 miljoen euro. De Duitse verzekeraar Allianz neemt 439 miljoen euro voor haar rekening, verzekeraars NN en Vivat hebben in totaal 161 miljoen euro aan beleggingen.

Het meeste geld van de financiële instellingen gaat naar de sojahandelaars Cargill en Louis Dreyfus, gevolgd door het Franse zuivelconcern Danone en de Braziliaanse vleesgigant JBS. Zo leenden de onderzochte banken 2,3 miljard euro aan het omstreden Cargill en belegden pensioenfondsen 32,8 miljoen euro in obligaties van dit bedrijf.

Al de helft meer ontbost
In de eerste helft van dit jaar is ruim 1200 km² ontbost in het Amazonegebied in Brazilië; de helft meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat blijkt uit cijfers van Real Time Deforestation Detection System (DETER). In de eerste tien dagen van augustus zijn al 10.000 branden geregistreerd, de slechtste start van het ontbossingsseizoen in tien jaar.

Het grootste deel van de Braziliaanse sojaproductie vindt zijn weg als veevoer naar kippen, varkens en koeien in de EU en China. Recent berekenden wetenschappers dat zo’n 20 procent van de door de EU geïmporteerde soja uit deze regio gelinkt kan worden aan (illegale) ontbossing, net als 17 procent van het geïmporteerde rundvlees.

Schending mensenrechten en dierenleed
De ontbossing heeft enorme impact op het klimaat en biodiversiteit. Wetenschappers waarschuwen dat het Amazonewoud mogelijk binnen twintig jaar zo weinig regen produceert dat het zichzelf niet meer in stand kan houden.

Ook leidt ontbossing in de Amazone en Cerrado tot schendingen van mensenrechten en ernstig dierenleed. Sommige bedrijven en boeren schuwen geen geweld: landroof en moord gaat hand in hand met het vrijmaken van bossen. Wilde dieren komen om in branden of vluchten naar gebieden waar ze niet kunnen overleven. Deze verstoring van ecosystemen verhoogt de kans op verspreiding van virussen die tot nu in de bossen bleven.

'Alarmerend resultaat'
Het onderzoek werd geleid door World Animal Protection en opgesteld door Hivos en Both ENDS. Het onderzocht de financiële relatie tussen banken, verzekeraars en pensioenfondsen en 59 hoog-risicobedrijven. Bij De Volksbank en verzekeraars Achmea, CZ, Menzis en VGZ zijn geen financiële relaties met de hoog-risicobedrijven gevonden.

'De uitkomsten zijn alarmerend', stelt Dirk-Jan Verdonk, directeur van World Animal Protection. 'De meeste financiële instellingen kunnen niet aantonen dat zij adequaat optreden tegen deze verwoesting. Het rammelt aan alle kanten: van gebrek aan goed beleid tot het uitblijven van een effectief dialoog met de hoog-risicobedrijven.'

'Stop met investeren'
'Banken, verzekeraars en pensioenfondsen moeten hun verantwoordelijkheid nemen om de verwoesting van de Amazone en Cerrado te stoppen en een halt toeroepen aan mensenrechtenschendingen, dierenleed, biodiversiteitsverlies en klimaatverandering', meent Verdonk.

Hij sluit af met een boodschap aan de financiële sector: 'Stel een gedegen beleid op tegen ontbossing, stop met investeringen in deze sojahandel voor veevoer en investeer in duurzame alternatieven die onze wereld ten goede komen, zoals duurzame landbouw en plantaardige alternatieven voor zuivel en vlees.'