5 vragen over virusscanners en firewalls

Je hebt liever niet dat kwaadwillenden kunnen inbreken in je computer, of dat je van de ene op de andere dag al je bestanden kwijt bent. Een goede beveiliging van je pc is belangrijk. 5 vragen en antwoorden over virusscanners en firewalls (plus extra beveiligingstips).

Wat doet een virusscanner precies, en hoe belangrijk is het dat je zo'n antivirusprogramma op je computer hebt staan? Radar legde computerexpert Danny Mekic enkele vragen voor.

1. Wat is een virusscanner?
Je kunt een virusscanner vergelijken met een beveiligingsbeambte en een dokter in één. Het virus wordt niet alleen opgespoord, maar de pc of smartphone wordt ook opgeschoond. Mekic: 'Een antivirusprogramma checkt of er schadelijke bestanden op de computer staan, of het besturingssysteem waar de computer op draait goed loopt, en of er schadelijke processen of activiteiten worden gevonden.'

2. Wat is een firewall?
Zoals de naam firewall al doet vermoeden, fungeert zo'n programma als een schild. Een firewall voorkomt dat kwaadwillenden via een netwerk of internetverbinding toegang kunnen krijgen tot jouw apparaten. Een firewall is dus iets anders dan een virusscanner.

Mekic: 'Heb je thuis bijvoorbeeld een printer met wifi-verbinding staan, en je hebt geen firewall geïnstalleerd, dan kan het zijn dat iemand toegang kan krijgen tot jouw interne netwerk, printopdrachten kan uitvoeren en wellicht ook jouw printgeschiedenis kan inzien.'

Veel besturingssystemen - zoals Windows - beschikken over een firewall. Deze staat niet altijd standaard aan. Het is goed om zelf te controleren of de firewall is ingeschakeld.

Voor Windows 7
Ga naar Start > Configuratiescherm > typ in: firewall. Vervolgens klik je op Windows Firewall. In het linkerdeelvensteer kun je kiezen voor Windows firewall in- of uitschakelen. Mogelijk word je gevraagd je wachtwoord in te voeren om de wijzigingen door te voeren. Lees hier meer.

Voor Windows 8
Ga naar het zoekscherm > klik op instellingen en typ in: firewall. In het linkerdeelvensteer kun je kiezen voor Windows firewall in- of uitschakelen. Het kan zijn dat je ter bevestiging je wachtwoord moet invoeren.

Voor Windows 10
Ga naar zoeken en typ in: firewall. Selecteer vervolgens Windows Firewall. Hier kun je kiezen voor het in- of uitschakelen van de firewall. Lees hier meer.

Let op: Windows raadt aan de firewall alleen uit te schakelen als er een andere firewall is geactiveerd.

OS X (Apple)
Ga naar het Apple-logo linksboven en klik op systeemvoorkeuren. Ga naar 'Beveiliging en privacy' of 'Beveiliging'. Klik op het tabblad Firewall. Hier kun je de firewall in- of uitschakelen. Lees hier meer.

3. Is een virusscanner een 'must'?
'Wat is het ergste dat er kan gebeuren als je computer besmet raakt?', vroeg Radar aan Mekic. 'Er zijn verschillende situaties denkbaar. Je kunt je bestanden kwijtraken, of al je documenten, foto's en dergelijken komen op straat te liggen. Een derde mogelijkheid is dat de webcam en microfoon van je computer op afstand worden ingeschakeld en dat een kwaadwillende alles wat je doet je op computer kan volgen.' Om dit te voorkomen, is het volgens Mekic belangrijk een virusscanner te installeren en de firewall in te schakelen. Dit geldt overigens niet alleen voor mensen met een pc van Windows, maar ook voor Apple-gebruikers.

4. Is een betaalde virusscanner beter dan een gratis antivirusprogramma?
Het aanbod antivirusscanners is groot. Welke pakketten zijn goed, en is een betaald programma ook echt beter? 'Niet per se', vindt Mekic. 'Waar je wel rekening mee moet houden is dat een virusscanner ervoor kan zorgen dat je computer trager wordt. Kun je niet leven met die vertraging, dan kun op zoek te gaan naar een ander pakket.'

Welke virusscanner het beste werkt voor jouw pc is lastig te zeggen. Je kunt hierover het best informatie inwinnen bij een computerexpert. Seniorweb heeft eerder de drie bekendste gratis virusscanners getest. Meer lees je op Seniorweb. (Let op: deze informatie kan verouderd zijn)

5. Hoe vaak moet ik een scan uitvoeren?
Met alleen een (actieve) virusscanner op je computer ben je er niet. Je moet het programma zelf opdracht geven een scan uit te voeren Mekic: 'Vaak doet de virusscanner uit zichzelf al een quick-scan, maar het is verstandig om wekelijks ook een volledige scan uit te voeren, zodat de computer volledig binnenstebuiten wordt gekeerd.'

Tips voor een betere beveiliging van je pc
Mekic geeft enkele tips om je computer en telefoon te beschermen.

1. Updaten!
Dat het belangrijk is om je besturingssysteem – zoals bijvoorbeeld Windows – te updaten wist je misschien al. Maar heb je weleens gecontroleerd of je router of modem wel bijgewerkt is? 'Vaak gebeurt dit niet automatisch', legt Mekic uit. Je vindt informatie over het updaten van je modem of router op de website van je provider. Dit geldt overigens ook voor je virusscanner en firewall: het is ook belangrijk deze regelmatig bij te werken naar de nieuwste versie.

2. Installeer een adblocker
Een adblocker voorkomt dat je reclamebanners ziet in je internetbrowser. Mekic: 'Soms zitten er virussen in deze advertenties.' Een adblocker voorkomt dan dat je computer besmet raakt. Bovendien kun je in een adblocker aangeven dat je niet wil dat websites je surfgedrag kunnen volgen. Mekic noemt Ghostery als een goede adblocker.

3. Schakel Flash uit
Het programma Flash wordt steeds onveiliger, en is de laatste tijd veel in het nieuws vanwege lekken die worden gevonden.

4. Kijk kritisch naar je browser-instellingen
Mekic: 'Je kunt onder geavanceerde opties in je browser vaak aangeven of je wil dat een website jouw locatie mag weten, en of derden cookies mogen plaatsen. Je kunt vaak ook de 'do-not-track'-functie inschakelen.'

5. Stel een tweestapsauthenticatie in
Je kunt bij veel accounts (Facebook, Twitter, Google) een tweestapsinlog instellen. Dit betekent dat er een code naar je telefoon wordt gestuurd als je wilt inloggen. Die code heb je dan ook nodig om je aan te melden.