Kamperen: waarom doen we dat eigenlijk?

De campings in binnen- en buitenland stromen vol. Voor sommigen is het de hemel, voor anderen de hel: in de rij voor de wc, douchen in een te krappe cabine en een voortdurend gebrek aan privacy… Waarom dóen we het eigenlijk, kamperen? Het appelleert deels aan een oergevoel, zegt hoogleraar evolutionaire sociale psychologie Bram Buunk.

Waarom kamperen we eigenlijk?

"Het appelleert mede aan een oerbehoefte: onze voorouders trokken in een ver verleden ook rond. We stammen onder andere af van nomaden, maar ook van mensen die zich juist permanent gingen vestigen zo gauw ze de kans kregen."

Die nomaden gingen op zoek naar een betere plek. Wij verlaten ons comfortabele huis om een paar weken vrijwillig af te zien van luxe en privacy. Hoe zit dat?

"Het gebrek aan comfort en privacy stuit sommige mensen juist tegen de borst. Die mensen zul je niet zo snel in het hoogseizoen op een camping aantreffen. Veel anderen gaan juíst kamperen om anderen te ontmoeten. Ze doen nieuwe contacten op, maken een praatje met de buren. Die vinden dat sociale aspect juist leuk. Onze voorouders leefden ook in kleine groepen waarin privacy niet bestond."

Onze voorouders leefden ook meer in de natuur. Speelt dat mee bij onze liefde voor kamperen?

"Waarschijnlijk wel. De natuur heeft een heilzame werking op ons. Het immuunsysteem krijgt een boost en het werkt kalmerend voor de geest wat het stressverlagend maakt. Maar daarvoor hoef je natuurlijk niet te gaan kamperen. In de tuin zitten of een huisje huren in het groen doet ook wonderen."

"Wel ben je vaak meer buiten als je kampeert. Dat doet via zonlicht, vitamine D en allerlei hormonale processen iets met je bioritme. Het zou dus kunnen dat we er beter van slapen. Al zullen de meeste mensen toch juist minder slapen op een camping. Uitslapen is er, door het kabaal van anderen, meestal niet bij."

U ben geen kampeerder?

"Heel vroeger wel, maar campings zijn mij al lang te vol en te luidruchtig. Ik ben erg op mijn vrijheid, privacy en comfort gesteld. Op campings willen ze je ook 'vermaken', vreselijk."

Veel mensen noemen juist het gevoel van vrijheid als het gaat om kamperen.

"Ik heb vroeger in Amerikaanse natuurparken gekampeerd. Daar is de omgeving ruig en zijn de kampeerplekken groot. Ik vermoed dat mensen aan een dergelijke basale natuurervaring refereren als ze het over een 'gevoel van vrijheid' hebben. Maar ik vraag me af hoe 'vrij' je bent op een mutjevolle camping zonder privacy waar je voortdurend getuige bent van de echtelijke ruzies of het liefdesleven van je buren."

Op campings wordt volop gebarbecued. Komt dat ook door de oermens in ons?

"Waarschijnlijk wel. De geur van geroosterd vlees appelleert sterk aan het oergevoel. Ons spijsverteringskanaal is niet goed ingesteld op het verteren van rauw vlees behalve als het uit zee komt. Dus de mens heeft vuur uitgevonden om dat te roosteren."

Het zijn vaak de mannen die het vlees grillen. Is dat evolutionair te verklaren?

"Zij waren in de oertijd degenen die op jacht gingen. Het gaf ze aanzien wanneer ze thuiskwamen met buit. Door het vlees te bereiden kon een man laten zien wat voor een goede jager hij was."