Herstellen van coronastress: 'Lichaam én psyche moeten tot rust komen'

Vergeetachtig, een kort lontje en sneller emotioneel: de coronacrisis heeft ons uitgeput. Daar moeten we van herstellen, zegt stressexpert Carolien Hamming. "Wees kritisch op wat je doet. Maak je je zorgen over de veiligheid op je vakantieadres? Misschien kun je dan beter thuisblijven."

Veel mensen begrijpen niet waarom ze zo moe zijn geraakt, vermoedt Hamming, directeur van het CSR Centrum voor stress- en burn-outcoaching. "Je denkt al snel: dat nieuws over corona, hoe erg is dat nou? Maar elke dag coronanieuws maakt je onbewust alerter. Je voelt je minder veilig. Heb ik volgende week nog werk? Gaat het goed met mijn ouders? Door die mentale zorgen gaan ook lichamelijke processen iets harder werken. Dat is een beetje stress, maar dan langdurig."

Stress helpt je focussen
Stress is in principe niet verkeerd, benadrukt Hamming. "Stress zorgt voor energie, het maakt je actiever. Je hartslag gaat omhoog, je bloedsuikerspiegel stijgt en je kunt je beter focussen. Die verhoogde activatie heb je nodig om een prestatie te kunnen leveren."

Daar is niets mis mee, maar een stressvolle periode vraagt extra energie. En daar moet je extra van herstellen. Je lijf moet helemaal terug naar de basiswaarden, zodat je 's ochtends uitgerust wakker wordt en je fit voelt. Daar heerst een taboe op, weet Hamming. "Veel mensen denken dat herstellen van stress vooral psychologisch is. 'Als je je maar sterk genoeg houdt, komt het vanzelf goed.'"

Zo is het niet, zegt Hamming. Het is ook lichamelijk. "Als je structureel te weinig herstelt, gaat je lichaam zich aanpassen aan de overactiviteit en kom je in een negatieve spiraal terecht. Je hartslag blijft een beetje hoger, je spieren blijven gespannen en je ademhaling komt minder tot rust. Zo word je steeds vermoeider en kun je overspannen raken."

Hoe herstel je van coronastress? De makkelijkste manier om goed te herstellen is meer slapen, vertelt de stressexpert. "Ga op tijd naar bed, leg je telefoon weg en zet geen wekker." Wat ook werkt: maak iedere dag een wandeling. "Kies voor matige inspanning. Haal een frisse neus en probeer ervan te genieten." Je conditie oppeppen? Geen goed idee, vindt Hamming. "Bij intensief sporten hoort ook intensief herstellen. Dat is niet handig als je al een herstelachterstand hebt."

Liever tijd dan een Ferrari
Ook belangrijk: doe wat je leuk vindt. "Vaak doen we onbewust dingen voor de vorm, omdat we denken dat het moet of omdat we vinden dat het hoort. Maar eigenlijk hebben we er geen zin in. Als je al vermoeid bent en je blijft dingen op je tandvlees doen, dan levert dat meer stress op."

Daar worden we niet gelukkig van, weet ook econoom Paul Smeets van de Universiteit Maastricht. Hij deed onderzoek naar geluksbeleving in relatie tot welvaart. "We moeten een huis, een mooie auto en op vakantie gaan - het liefst twee keer per jaar. Maar van wie eigenlijk? Als je een nieuwe auto koopt, is dat de eerste maand mooi. De tweede ook nog, maar daarna ben eraan gewend. En als je met een Ferrari in de file staat, is dat nog steeds vervelend."

Geluk zit volgens Smeets niet zozeer in materiële zaken, maar in wat je doet. "Wil je gelukkiger worden? Ga iets actiefs doen. Maak een wandeling, ga vrijwilligerswerk doen of spreek met vrienden af." Ga je deze zomer niet op vakantie? Dan heb je misschien geld over om 'tijd te kopen'. Heb je een hekel aan tuinieren? Huur een tuinman in. Word je doodongelukkig van strijken? Kies voor een strijkservice. Dat neemt stress weg en levert vrije tijd op."

Ook op vakantie gaan kan bijdragen aan herstel, denkt Hamming. "Mits je je veilig voelt, want de wereld is natuurlijk een beetje veranderd. Ben je bang voor een lockdown? Dan doet een verre reis je waarschijnlijk minder goed dan je had gehoopt. Vraag jezelf af: wat is goed voor mij? We denken vaak dat we op vakantie moeten, maar thuisblijven kan ook."