Advies aan EU-hof: YouTube niet aansprakelijk voor illegaal geüploade video's

YouTube is niet aansprakelijk voor auteursrechtelijk beschermd materiaal dat door gebruikers illegaal wordt geüpload, stelt advocaat-generaal Henrik Øe in een advies aan het Hof van Justitie, de hoogste rechterlijke instelling van de Europese Unie.

Het advies wordt uitgegeven in een zaak tussen YouTube en de Duitse muziekproducent Frank Peterson. Het gaat om werk van zangeres Sarah Brightman dat in 2008 zonder Petersons toestemming op YouTube is geplaatst.

Volgens Øe is YouTube onder Europese regels uit 2000 niet direct zelf aansprakelijk voor gebruikers die inbreuk maken op het auteursrecht. Hij wijst erop dat YouTube een platform aanbiedt waarop mensen zelf video's kunnen uploaden en zodoende dient als tussenpersoon.

Deze regel stamt uit de jonge jaren van het internet en was oorspronkelijk bedoeld voor hostingproviders, vertelt Stefan Kulk van de Universiteit Utrecht. Hij promoveerde in 2018 op de aansprakelijkheid van internetbedrijven.

"Met de komst van sociale media zijn de regels naar hen doorgetrokken", zegt hij. "In uitspraken van verschillende Europese rechters kwam al naar voren dat deze bedrijven niet op deze manier aansprakelijk werden gesteld, maar in deze zaak bij het Hof van Justitie is het voor het eerst dat deze kwestie op dit niveau wordt behandeld."

Het advies van de advocaat-generaal is niet bindend, maar wordt in de praktijk wel vaak door het Hof van Justitie overgenomen.

Regels gaan veranderen: YouTube krijgt meer verantwoordelijkheid
Het standpunt van Øe komt op de valreep van de geldigheid van de huidige regels over de verantwoordelijkheid van internetbedrijven.

De Europese Unie is begin 2019 namelijk akkoord gegaan met een hervorming. Alle EU-landen moeten vanaf juni 2021 in de wet geregeld hebben dat bedrijven zoals YouTube maatregelen moeten nemen om illegaal uploaden tegen te gaan.

"Dat betekent dat dit een advies is over regels die bijna uit de boeken zijn", zegt Kulk. Toch wil dat niet zeggen dat het advies van Øe en de uitspraak van het Hof van Justitie daarna irrelevant zijn, stelt hij. De advocaat-generaal wijst er in de samenvatting van het advies (pdf) namelijk op dat het soort illegale content voor de positie van bedrijven zoals YouTube niet uitmaakt.

"Naast auteursrechtelijk beschermd materiaal kan dit standpunt ook gelden voor andere illegale content, zoals berichten waarin haat wordt gezaaid of terroristische content", zegt Kulk. "Hoewel er in Europa ook ontwikkelingen zijn om dit soort content op internetplatforms met andere regels aan banden te leggen."