Europees Hof verklaart privacyverdrag tussen Europa en VS ongeldig

Het Europees Hof heeft donderdag verklaard dat de Privacy Shield-overeenkomst met de Verenigde Staten ongeldig is. Dat betekent dat deze overeenkomst niet meer kan worden gebruikt om automatisch gegevens van Europeanen naar de VS te sturen. Het Privacy Shield was de opvolger van het eerder ongeldig verklaarde Safe Harbour-verdrag.

De overeenkomst regelt het verplaatsen en opslaan van gebruikersgegevens tussen Europa en de Verenigde Staten. De regeling ging in juli 2016 van start nadat het Europees Hof het Safe Harbour-verdrag ongeldig had verklaard.

Het Privacy Shield beschermde gegevens van Europese burgers al meer dan het voorgaande verdrag, maar het is volgens het Hof nog niet voldoende. De data-uitwisseling met de VS wordt niet meteen geschrapt. Wel moet komende tijd een nieuw systeem worden bedacht om gegevens op een veilige manier uit te wisselen.

Het grootste bezwaar is dat niet kan worden ingezien welke gegevens er worden bewaard, zoals dat in Europa volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) moet. Ook hebben Amerikaanse inlichtingendiensten meer toegang tot data van gebruikers.

Zogeheten modelcontractbepalingen blijven wel geldig. Dit zijn standaardvoorwaarden die door de EU en gegevensverwerkers zijn opgesteld en die aan de AVG voldoen. Als bedrijven zich aan deze voorwaarden houden, kunnen zij wel data blijven doorspelen aan de VS.

Naar verwachting zal de uitspraak vooral kleine en middelgrote ondernemingen treffen. Veel grote bedrijven voldoen wel aan de modelcontracten, zegt persvoorlichter Stefaan van der Jeught van het Europees Hof.

Langlopende zaak
De zaak begon toen privacyactivist Max Schrems Facebook in 2013 aanklaagde, omdat hij het onacceptabel vindt dat Facebook gegevens van Europese gebruikers in de VS opslaat. De Oostenrijkse activist is bang dat de informatie in handen komt van de inlichtingendiensten.

De zaak diende aanvankelijk in Ierland, omdat Facebook daar zijn Europese hoofdkantoor heeft gevestigd. Twee jaar geleden oordeelde de Ierse hoge raad dat de zaak naar het Europees Hof moest. Dat probeerde Facebook nog tegen te houden, omdat het bedrijf meer duidelijkheid wilde over de nieuwe Europese privacywet.