Durf jij psychische problemen met je leidinggevende te bespreken?

Een kwart van de Nederlandse werknemers durft het niet met de leidinggevende te bespreken wanneer hij of zij psychische problemen zou krijgen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Tilburg Universiteit.

De beslissing om psychische problemen wel of niet met je leidinggevende te bespreken is van groot belang, blijkt uit hetzelfde onderzoek van Tilburg Universiteit. Dat kan uitmaken of je aan het werk kunt blijven of dat je uiteindelijk met een burn-out thuis komt te zitten.

Voel jij je veilig?
Martin Hersman is trainer en coach in fysieke, mentale en emotionele fitheid: 'Het risico op psychische gezondheidsproblemen is in coronatijd toegenomen van zes naar vijftien procent. Door het thuiswerken neemt de onzekerheid toe en hebben meer mensen last van psychische klachten.'

Door de coronacrisis werken we vooral thuis en zien we onze leidinggevende en collega's niet. 'Het feit dat mensen elkaar minder zien, maakt het nog lastiger om de problemen zichtbaar te maken.'

En als je psychische problemen niet bespreekt, is de kans op uitval groter. Of jij je problemen met je leidinggevende durft te delen, hangt af van de psychische veiligheid binnen een organisatie. 'Als mensen zich niet veilig voelen is die kans nog groter dat mensen met een burn-out thuis komen te zitten.'

Waarom zijn we bang?
Hersman: 'Je moet je kwetsbaar op durven stellen en kunnen zeggen hoe je je voelt. In teams waar dat gebeurt, zie je dat mensen elkaar juist helpen. Als jij je niet veilig voelt, is die kans nog groter dat je met een burn-out thuis komt te zitten.'

In het onderzoek van Tilburg Universiteit geven werknemers aan dat ze psychische problemen niet bespreken, omdat ze zich schamen of bang zijn dat openheid een negatief effect zal hebben op hun werkzaamheden en carrière. Is dat terecht?

'Angst is niet voor niks. Wij zitten vol met aannames. Mensen zijn bang dat het aangeven van problemen consequenties heeft. Als je dan ook nog onzekerheid voelt over je baankans en je inkomen, maakt het de angst nog groter', zegt Hersman.

Het voordeel van een face-to-face gesprek, is dat je elkaar ziet en dan zie je vaak aan de lichaamshouding wat iemand vindt. In deze tijd is dat dus extra lastig, want dat zie je niet wanneer je belt met iemand via Google Team of Zoom.

Wanneer ga je het gesprek aan?
Ook geven veel werknemers in het onderzoek aan de problemen liever zelf op te willen lossen, maar dat is volgens Hersman niet realistisch. 'We staan altijd aan, als je wakker wordt, check je vaak snel je telefoon. Mensen geven zichzelf weinig de gelegenheid om te herstellen, mentaal en sociaal en emotioneel.'

Daardoor loop je ook meer risico dat je problemen langer vasthoudt. Wanneer je merkt dat je sneller geïrriteerd raakt en dus zelf ervaart dat je je anders gaat gedragen, is het verstandig om dat met je leidinggevende te bespreken. Durf aan te geven dat je werkaanpassingen nodig hebt.

'Mensen begeleiden is een vak'
Organisaties zouden werknemers en leidinggevenden kunnen helpen door proactief coaching aan te bieden vanuit de organisatie, zegt Hersman. 'Leidinggevenden horen getraind te zijn om leidinggevende te zijn. Mensen begeleiden is een vak.'

Tegenwoordig worden mensen vaak manager, omdat ze goed zijn in hun vak en zijn doorgegroeid. 'Je hebt begeleiding en training nodig om je personeel ook goed te kunnen begeleiden', zegt Hersman.

De sociale steun van collega's en hoe je wordt gesteund door je leidinggevende bepaalt voor een groot deel hoe jij presteert. Hersman geeft als voorbeeld de documentaire over basketballer Michael Jordan. 'Je ziet dat hij beter is geworden door zijn coach.'

Maar wat maakt een teamcoach nou een goede manager? 'Interactie met mensen en ruimte geven voor onzekerheden', zegt Hersman. 'Vanuit onze organisatiecultuur gaan wij pas aan de slag met het coachen van leidinggevenden op het moment dat het niet goed. Dat zou veel eerder moeten.'

Fysieke gezondheid is zeer belangrijk
De basis van een goede psychische gezondheid zit in je fysieke gezondheid. Wat is de kwaliteit van je slaap? Beweeg je voldoende? Veel mensen bewegen te weinig, zegt Hersman. 'Je kunt goed zien aan iemands brein of die wel of niet beweegt.'

Mensen onderschatten fysieke fitheid. Hersman: 'Ik maak mensen mee die in de middag nog maar 500 stappen hebben gezet. Mensen moeten echt meer gaan bewegen. Als je fysiek goed in je vel zit, kun je veel meer uitdagingen aan en presteer je beter.'

En als je fysieke basis niet in orde is, dan is het voor je brein moeilijk te blijven presteren en dat kan op lange termijn zorgen voor grote psychische problemen. Begin dus bij de basis en zorg ervoor dat je fysiek fit bent. Merk je dat je tegen psychische problemen aanloopt? Bespreek het met je leidinggevende, want dat kan voorkomen dat je thuis komt te zitten.