Autoriteit Persoonsgegevens: volgen burgers via telefoon is te groot privacyrisico

De huidige plannen van het kabinet om burgers via hun telefoon te volgen in de strijd tegen Covid-19 vormen een te groot privacyrisico. Dat zegt voorzitter Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) tegen NRC. Het plan is om geanonimiseerde gegevens van telecomzendmasten te gebruiken om te bepalen of maatregelen tegen verspreiding van het coronavirus versoepeld, of juist verscherpt moeten worden.

Volgens Wolfsen loopt iedere burger met een mobiele telefoon vanwege die spoedwet - die nu bij de Tweede Kamer ligt - een privacyrisico. 'Voorlopig is onvoldoende gegarandeerd dat de gegevens die de overheid wil verzamelen anoniem blijven. De noodzaak om deze hypergevoelige data te vergaren is onduidelijk en er zijn onvoldoende waarborgen dat de informatie goed wordt beveiligd', zegt Wolfsen.

Locatiegegevens verzamelen
Volgens de kabinetsplannen gaat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bij alle telecomproviders locatiegegevens van mobiele telefoons verzamelen. Het CBS bewerkt deze gegevens om tellingen van mobiele telefoons aan te kunnen leveren bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat hoopt daarmee nieuwe uitbraken van het coronavirus te kunnen indammen.

'Maatregel is te ingrijpend'
In een persbericht van het ministerie van Economische Zaken werd eerder het voorbeeld gegeven van een zaterdagmiddag waarop veel mensen uit Rijswijk in Delft zijn geweest. 'Als er in een van die twee gemeenten nieuwe besmettingen worden gevonden, kan het RIVM de lokale GGD informeren dat dat ook in de andere gemeente zo zou kunnen zijn.' Volgens Wolfsen is dit veel te vaag om zo’n ingrijpende maatregel te rechtvaardigen. 'Europese wetgeving vereist dat dit soort data alleen mogen worden vergaard als het noodzakelijk is, bijvoorbeeld om een pandemie een halt toe te roepen. Die noodzaak heeft het kabinet nog onvoldoende aangetoond', zegt Wolfsen.

Corona-app
De Nederlandse overheid discussieert ook over een app die bijhoudt bij wie je in de buurt bent geweest, en een seintje kan geven als daarvan iemand besmet blijkt. Uit een poll onder ruim 3.200 mensen blijkt dat slechts 14 procent geen voorwaarden stelt aan zo'n app. 86 procent zou niet zomaar een 'corona-app' installeren. 22 procent wil dat onder geen beding, en nog eens 64 procent stelt specifieke voorwaarden aan zo'n app. Goede beveiliging, bijvoorbeeld, en geen toegang tot je telefoonboek en bestanden.