Nieuwe donorwet van kracht en dit is wat het inhoudt

Vanaf 1 juli is de nieuwe donorwet van kracht. Heb je nog geen keuze gemaakt? Dan kom je automatisch met de vermelding 'geen bezwaar tegen orgaandonatie' in het register te staan. Heb jij je al geregistreerd? En wat moet je doen als je dit nog niet hebt gedaan?

Ruim 7,3 miljoen Nederlanders hebben zich momenteel ingeschreven in het nieuwe donorregister. Daarvan geeft 36 procent aan geen donor te willen zijn en 11 procent laat de keuze liever over aan een familielid of bekende. Zeven miljoen mensen staan überhaupt nog niet in het register.

Familie 'ontlasten'
Anne Breek, orgaandonatie coördinator in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) is blij dat de nieuwe donorwet er is. 'Het heeft lang geduurd. Er is veel gepromoot en het zorgt ervoor dat mensen worden gedwongen na te denken over orgaandonatie. Mensen maken bewuster hun keuze.'

Het doel van de nieuwe wet is dat iedereen uiteindelijk zijn keuze duidelijk maakt in het register, zodat als het moment daar is, de last van die keuze niet bij de familie neer wordt gelegd.

'Wat je nu ziet is dat zestig tot zeventig procent van de nabestaanden nee zegt tegen orgaandonatie. Vijftien procent heeft de ja zelfs omgezet in een nee. Wat je uiteindelijk wilt, is dat de wil van de persoon die zich met ja of 'geen bezwaar' heeft geregistreerd ook goed wordt uitgevoerd en dat maakt deze wet mogelijk.'

'Orgaandonatie is iets unieks'
Breek: 'Uiteindelijk hopen we natuurlijk ook dat deze nieuwe donorwet er in de toekomst ook aan bijdraagt dat er meer donoren zullen zijn, waardoor mensen die op een orgaan wachten eerder geholpen kunnen worden.'

Het feit dat je ja zegt tegen orgaandonatie betekent zeker niet dat je donor wordt. 'De manier waarop je komt te overlijden, maakt heel erg uit. Als je overlijdt aan kanker, is er een hele kleine kans dat je donor kan worden, want dan kan de kanker ook bij de ontvanger terecht komen.'

Mensen die een auto- of fietsongeluk of hersenbloeding, dat zijn vaak mensen die orgaandonor kunnen zijn, want dan is er wel schade aan het brein maar zijn de organen verder nog goed.

Breek: 'In werkelijkheid moet je denken aan dat één procent van iedereen die komt te overlijden uiteindelijk orgaandonor kan zijn. Het is iets heel unieks. Dat zeg ik ook altijd tegen de familie van nabestaanden. Orgaandonatie is iets heel bijzonders.'

Uitstel 'geen bezwaar'
Officieel zou de wet per 1 juli in de praktijk ingevoerd worden, maar door de coronacrisis krijgen we langer de tijd. In september krijgt iedereen die zich nog niet bij het register heeft ingeschreven nog tweemaal een brief met de vraag een keuze te maken. Iedereen die niet reageert, komt automatisch met 'geen bezwaar' in het register.

Voor 1 juli was het zo dat van iedereen die niet in het register staat, de nabestaanden over orgaandonatie beslissen. Nu zijn er maar liefst vijf manieren waarop je geregistreerd kan worden: ja, nee, geen bezwaar, nabestaanden laten beslissen of specifiek persoon laten beslissen.

Registreer je niet, kom je dus in het register met 'geen bezwaar tegen orgaandonatie'. Dat betekent in feite hetzelfde als 'ja' en dat de familie daar na het overlijden niet over hoeft te beslissen.

Breek: 'In de nieuwe wet is het zo dat wanneer iemand met 'ja' of 'geen bezwaar' in het register staat en de familie is het er niet mee eens en geen orgaandonatie willen, zij aannemelijk moeten maken dat het uiteindelijk niet de wens was van hun naaste.'

Twijfel over orgaandonatie?
Je kunt er ook voor kiezen om orgaandonor te zijn, maar bepaalde organen niet te willen afstaan. Ook dat regel je in het donorregister. Je kunt dan aankruisen wat je niet wilt doneren.

Twijfel je nog over orgaandonatie? Breek geeft als tip om informatie op internet over orgaandonatie op te zoeken en er met familie of vrienden te praten. 'Doe het in goed overleg. Als je merkt dat jouw familieleden het niet leuk vinden, moet je het daarover hebben.'

Breek: 'Het is belangrijk dat jouw wens in de toekomst gerespecteerd wordt en dat je daarover in gesprek blijft gaan.'