Batterijen en accu's: tips voor gebruik

Batterijen en accu's

Steeds meer apparaten hebben een accu of batterijen. Het belangrijkste milieu-advies: lever batterijen en accu’s na gebruik gescheiden in. De meeste materialen in de accu of batterij kunnen goed gerecycled worden: dat spaart energie en grondstoffen. Verder help je het milieu als je batterijen en accu's op de juiste manier oplaadt: ze gaan dan langer mee.

Stroom uit het stopcontact is zo'n 1.000 keer goedkoper en veel milieuvriendelijker dan een wegwerpbatterij. Maar batterijen zijn niet meer uit ons leven weg te denken. We kopen per persoon gemiddeld 22 batterijen per jaar. In een gemiddeld huishouden zijn 100 batterijen of accu’s te vinden. Ze zitten bijvoorbeeld in je smartphone, laptop en tablet, speelgoed, elektrische tandenborstel, afstandsbediening, thermostaat, fietslampjes en elektrische fiets.

Gelukkig zijn veel materialen in batterijen goed te recyclen. Lever batterijen daarom altijd gescheiden in: dat scheelt veel nieuwe grondstoffen.

Tips voor batterijen en accu's

1
Lege batterijen en oude accu’s kun je kwijt in de inzamelbakken die bij veel winkels en supermarkten staan. Bewaar ze op een vaste plek in huis en maak er een gewoonte van om ze regelmatig weg te brengen. Lees meer op Lege batterijen en accu’s inleveren.

2
Ook knoopcellen (platte schijfjes) en mini-batterijtjes (bijvoorbeeld van je gehoorapparaat) horen in de inzamelbak voor batterijen.

3
Batterijen en accu’s gaan langer mee als je ze op de juiste manier oplaadt. Bekijk onze oplaadtips.

4
Heb je apparaten met batterijen die je vaak moet verwisselen (bijvoorbeeld een spelcomputer, digitale camera of radiografisch speelgoed)? Dan zijn oplaadbare batterijen met een oplader een goede investering. Het scheelt een hoop wegwerpbatterijen en na zo’n 6 keer opladen heb je de meerprijs van de oplaadbare batterij + oplader al terugverdiend.

5
Nikkel-cadmium-batterijen (NiCd) mogen niet meer verkocht worden. Heb je nog van deze batterijen liggen? Lever ze dan in voor recycling.

Oplaadtips voor je batterij of accu

Vroeger gold dat een oplaadbare batterij of accu eerst helemaal leeg moest zijn voordat je hem oplaadde, anders ging de capaciteit achteruit. Dit wordt ook wel het ‘geheugeneffect’ of ‘luie batterijen’ genoemd. Nikkel-cadmium (NiCd) batterijen hadden dit effect. Maar voor de huidige oplaadbare batterijen en accu’s (Li-ion-accu’s en NiMH-batterijen) geldt dit niet meer. Die moet je juist opladen voordat ze helemaal leeg zijn. Li-ion staat voor lithium-ion en NiMH voor nikkel-metaalhydride.

Tips waardoor je accu of batterij langer meegaat:

Leg je apparaat aan de lader als er nog zo’n 40% in zit.
Opladen tot 100% is niet nodig. Voor de levensduur van de batterij maakt het weinig uit, maar het laatste stukje laden kost veel meer tijd.
Regelmatig bijladen is beter dan in 1 keer helemaal opladen.
Gebruik liever geen snellader: die kan ervoor zorgen dat de batterij of accu minder lang mee gaat.
Voor NiMH-batterijen is het niet goed om continu aan de oplader te liggen. Laat de stekker van je elektrische tandenborstel of accuboor dus niet de hele tijd in het stopcontact zitten, maar laad het apparaat weer op als het rode lampje begint te branden.
Kijk voor meer tips over het opladen van je smartphone op Tips voor gebruik smartphone.

Gebruik liever niet te vaak een snellader

Snelladers laden de batterij sneller op dan gewone opladers, maar zijn minder efficiënt. Ze produceren meer warmte en dat kan schadelijk zijn voor de batterij en de levensduur verkorten. Hoeveel korter een batterij meegaat als je vaak een snellader gebruikt, is moeilijk te zeggen, maar het heeft wel effect. Gebruik dus liever niet te vaak een snellader.

Lange tijd niet gebruiken? Bewaartips

Een apparaat met li-ion-batterij (bijvoorbeeld een smartphone of tablet) dat je langere tijd niet gebruikt, kun je het het beste bewaren met een halfvolle batterij. Apparaten met een accu van NiMH kan je ook helemaal leeg bewaren. Opbergen met een volle accu is nadelig voor de capaciteit. Leg ze op een koele en droge plek, bijvoorbeeld in de berging onder de trap.

Oplaadbare batterijen snel terugverdiend

Oplaadbare batterijen zijn duurder dan eenmalige, maar het verschil heb je snel terugverdiend. Een batterij opladen kost zo'n 0,4 eurocent. Zo heb je gemiddeld na 6 keer opladen de meerprijs van de batterijen en de kosten van de oplader al terugverdiend. De batterijen van nu kun je wel tot 1.000 keer opladen. Over de hele levensduur kun je per oplaadbare batterij vele tientallen euro's besparen, vergeleken met wegwerpbatterijen.

Oplaadbare batterijen zijn beter voor het milieu dan eenmalige, om de simpele reden dat je er minder gebruikt. Dat scheelt energie, grondstoffen en CO2-uitstoot.

Milieu-impact van batterijen en accu’s

Voor de productie van batterijen zijn veel grondstoffen en energie nodig. Er zitten allerlei soorten metalen in. Sommige grondstoffen komen uit landen waar de winning ten koste gaat van mens en milieu. Gelukkig kunnen batterijen en accu’s goed gerecycled worden. Zo kan ongeveer 95% van de kobalt, nikkel en koper uit de batterijen teruggewonnen worden. Recyclen kost bovendien minder energie dan het winnen van nieuwe grondstoffen en zorgt dat de grondstoffen niet opraken.

Belangrijk: apart inleveren

De belangrijkste milieu-tip voor batterijen en accu’s is om ze na gebruik in te leveren. Bij bijna alle supermarkten en andere winkels waar je batterijen kunt kopen, staan inzamelbakken. Je kunt er bijvoorbeeld een gewoonte van maken om lege batterijen en accu’s op een vaste plek te bewaren en regelmatig mee te nemen als je boodschappen gaat doen. Alle soorten batterijen mogen in de inzamelbak, ook knoopcellen (dat zijn platte schijfjes of mini-batterijtjes die bijvoorbeeld in fietslampjes of je gehoorapparaat zitten). Lees meer op Lege batterijen en accu's inleveren.

Heb je een kapot apparaat of afgedankt speelgoed waar batterijen of een accu inzitten? Breng het apparaat met batterij en al naar de inzamelbak voor kleine apparaten. Lees meer op Apparaten en elektra wegdoen.

Schadelijke stoffen in batterijen

Heb je nog oude batterijen in huis liggen, bedenk dan dat deze zware metalen als cadmium, kwik of lood kunnen bevatten. Die kunnen gezondheidsschade veroorzaken en de natuur aantasten als ze daarin terechtkomen. Losse batterijen met cadmium zijn inmiddels verboden, maar ze kunnen nog wel in ouder gereedschap zitten (bijvoorbeeld in een accuboor). Kwik is ook verboden in de meeste batterijen. Alleen knoopcellen mogen nog kwik bevatten, maar niet meer dan 2 procent van het totale gewicht.

Als je batterijen en accu’s goed inlevert, is er weinig aan de hand: ze worden dan op een verantwoorde manier gerecycled. Breng ze daarom naar de inzamelbakken in de winkel of supermarkt. Gooi batterijen niet in de vuilnisbak: dan worden ze met het restafval verbrand en komen er schadelijke stoffen in de lucht. Zorg dat ze ook niet op straat belanden, want dan komen de stoffen uiteindelijk in het milieu terecht.

Pas op met lekkende batterijen

Oude batterijen kunnen gaan roesten en lekken. Je kunt lekkende batterijen beter niet met je blote handen aanraken. Is dat per ongeluk toch gebeurd, was je handen dan goed. Breng lekkende batterijen in een afgesloten zakje naar de inzamelbak.