Samsung werkt mogelijk aan een smartphone met beweegbare cameralenzen, meldt Android Police op basis van een patentaanvraag. De lens zou in staat zijn om meer details vast te leggen van een object

Omstreden historische figuren uit het koloniale verleden als Jan Pieterszoon Coen, Peter Stuyvesant en Jo van Heutsz zijn in Nederland niet alleen in standbeelden vereeuwigd. Ook straten en locaties zijn naar hen vernoemd. In het kader van de Black Lives Matter-protesten is de discussie over hoe we met dit cultureel erfgoed moeten omgaan weer opgelaaid. "Context geven over de keerzijde van hun roem is nu niet meer voldoende."

Allereerst moeten we beseffen waarom deze standbeelden hier zijn neergezet en wat ze ons vertellen, legt Karwan Fatah-Black uit. Hij is historicus en verbonden aan de Universiteit Leiden. "Veel standbeelden, zoals die van Jan Pieterszoon Coen zijn geplaatst in de negentiende eeuw met als doel om deze 'helden' te eren. Het moest mensen trots maken op het kolonialisme."

Coen, in 1587 geboren en getogen in Hoorn, was gouverneur-generaal van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Hij stichtte onder meer Batavia, de huidige Indonesische hoofdstad Jakarta. In 1621 kwamen tijdens een strafexpeditie onder zijn leiding tienduizenden inwoners van de Banda-eilanden om het leven.

Vrijdagavond staat een protest gepland in de Noord-Hollandse stad. De betogers willen dat het standbeeld van Coen verwijderd wordt en dat er een eind komt aan de verheerlijking van het koloniale verleden. Een tegendemonstratie met de naam Coen is OK! is inmiddels ook aangemeld bij de gemeente. De betoging is volgens de organisatie bedoeld om op te komen voor "onze cultuur, tradities en ons erfgoed".

Volgens Gert Oostindie, hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden, kan dit geen discussiepunt zijn. "Coen was gewoon een schurk. Hij is verantwoordelijk geweest voor een kleine genocide in Indonesië en was grondlegger van het koloniale regime. In deze tijd zo'n beeld optrekken? Nee. En dit zomaar laten staan? Ook nee." Maar wat moet je dan doen?

Limon: 'Het beeld blijft altijd het centrum van de aandacht'
De gemeente Hoorn plaatste in 2012 een plaquette - waar Oostindie aan heeft meegewerkt - op de sokkel van het beeld. Daarop staan onder andere zijn wandaden vermeld. Ook deze kant van de geschiedenis wordt dus verteld, maar de demonstranten vinden dit niet meer voldoende.

"Context bieden is het minste dat je kan doen", aldus Oostindie, die laat weten dat zijn visie hierop ook is veranderd in de loop der jaren. "Ik ben er nog weleens langsgelopen. Het is een enorm monument met een hele kleine plaquette. Daarvan denk ik nu: dat was toen een stap in de goede richting en nu moet je verdergaan. Zet er bijvoorbeeld een antikoloniaal tegenbeeld tegenover!"

Imara Limon, conservator bij het Amsterdam Museum, vindt ook dat tekstbordjes bij beelden niet voldoende ruimte bieden aan andere perspectieven op de geschiedenis. "We moeten geen marginale kanttekening of side note plaatsen. Het beeld blijft altijd het centrum van de aandacht."

Oostindie: 'Als je hieraan begint, hou je weinig meer over'
"Coen is een overduidelijk voorbeeld van een figuur die duidelijk wandaden heeft begaan die we niet kunnen vergoelijken", aldus Oostindie. De hoogleraar maakt daarentegen wel onderscheid tussen beelden. "Het weghalen van beelden, waar trek je de grens? Het is niet zo dat Nederland bezaaid is met standbeelden zoals die van Coen."

De historicus legt uit dat er wel veel andere beelden staan, zoals van de Oranje Nassaus en zeehelden, zoals Michiel de Ruyter. "Geëerd als grondlegger van de natie waren zij op een of andere manier ook betrokken bij de koloniale geschiedenis. De Ruyter veroverde bijvoorbeeld West-Afrikaanse forten op de Portugezen, wat als een begin kan worden gezien van de rol van Nederland in de slavenhandel." Evengoed waren de stadhouders van Oranje-Nassau, net als de koningen en koninginnen na hen, medeverantwoordelijk voor het kolonialisme. "Als je ook deze beelden gaat weghalen", zegt Oostindie, "hou je weinig meer over."

Fatah-Black is van mening dat je ook deze beelden ter discussie kunt stellen. "Het gaat er niet zozeer om wat deze figuren hebben gedaan, maar je moet je afvragen waarom deze beelden er staan. Ze zijn geplaatst vanuit de trots op het koloniale verleden."