Werkloosheid onder jongeren stijgt het hardst, maar op welke steun kunnen zij rekenen?

De coronacrisis raakt de Nederlandse arbeidsmarkt hard. Afgelopen maand verdwenen er maar liefst 160.000 banen en het totaal aantal werklozen steeg daarmee naar 314.000. Vooral jongeren met een flexcontract zijn de dupe. Woensdagmiddag maakte het kabinet het tweede steunpakket bekend, maar kunnen deze jongeren überhaupt wel op steun rekenen?

Volgens nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) daalde het aantal mensen met een betaalde baan in april met 160.000 mensen naar 8,9 miljoen. Bij jongeren was de daling met meer dan 100 duizend het grootst.

'NOW is niet bedacht op flexwerkers'
Wanneer de economie in de problemen komt, vertaalt zich dat naar toenemende werkloosheid op de arbeidsmarkt. Semih Eski, voorzitter van CNV Jongeren: 'Mensen met een tijdelijke baan, vliegen er als eerste uit. Dat zijn met name jongeren.'

Het kabinet heeft de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Behoud van Werkgelegenheid (NOW) in leven geroepen om zoveel mogelijk banen te behouden. Toch zijn veel jongeren hun baan kwijtgeraakt. Hoe kan dat?

Eski: 'Veel jongeren hebben een flexcontract of werken bij een uitzendbureau. Het is onzeker werk en dat brengt jongeren in een kwetsbare positie. Daar komt bij dat veel jongeren werken in sectoren, zoals de horeca, waar de bedrijven gesloten zijn en worstelen met de vraag of en hoe zij de crisis doorstaan.'

Deze bedrijven zijn vaak afhankelijk van de grote omzet in de zomer, maar vanwege de strenge maatregelen kunnen zij niet of nauwelijks omzet draaien. 'Ondertussen moeten zij wel de vaste lasten doorbetalen en kiezen ervoor om mensen met een tijdelijk contract te laten gaan. Dat zijn dus vaak jongeren. De NOW is niet bedacht op flexwerkers', zegt Eski.

Te weinig steun voor jongeren
Veel jongeren hebben een slechte arbeidsmarktpositie. Er is te weinig voor hun geregeld, zegt Eski. 'Als je een flexcontract hebt en je werkgever verlengt het niet of geeft je geen werk, kom je ook niet in aanmerking voor geld vanuit het steunpakket.'

En wil je in aanmerking komen voor een ww-uitkering, moet je een langere tijd hebben gewerkt. Veel jongeren komen ook daarvoor niet in aanmerking. Dan is er als laatste optie de bijstand, maar ook daarvoor moet je aan bepaalde regels voldoen.

Als student val je helemaal tussen wal en schip. Eski: 'Studenten kunnen ook geen bijstand krijgen, simpelweg omdat zij student zijn. Maar ook zij hebben geld nodig voor vaste lasten, zoals de studiekosten, boodschappen, huur en de zorgverzekering.'

Zwakke positie op de arbeidsmarkt
Volgens Eski was de positie van jongeren op de arbeidsmarkt voor de coronacrisis al verzwakt. 'Het ging de afgelopen jaren economisch heel goed, maar de jongeren hebben geen betere arbeidsmarktpositie gekregen. Zij zijn oververtegenwoordigd in de flexbanen.'

De Sociaal-Economische Raad (SER) trad vorig jaar met een rapport naar buiten over hoe het gaat met deze generatie jongeren. Eski: 'De belangrijkste conclusie was dat belangrijke mijlpalen vanwege de onzekere positie worden uitgesteld: later een vaste baan, later een woning kopen en latere gezinsvorming.'

De crisis zal daar nog een schepje bovenop doen en daardoor zal dit nog verder onder druk komen staan, zegt Eski. 'We zijn een hoopvolle en optimistische generatie, maar dit soort ontwikkelingen zorgen ervoor dat het perspectief onder druk komt te staan.'

Aanvalsplan jeugdwerkloosheid
Voor jongeren die momenteel werkloos zijn, is het volgens Eski belangrijk om je aan te sluiten bij de vakbond. Voor meer informatie over je rechten en waar je beroep op kan doen, kun je terecht op de website van CNV.

Eski: 'Jongeren moeten met elkaar een grote vuist maken en laten horen dat een goed plan vanuit de overheid belangrijk is voor hun sociaaleconomische positie. Het is belangrijk dat zij gezamenlijk staan voor hun positie op de arbeidsmarkt.'

Tot slot hoopt CNV Jongeren op meer aandacht voor de jongeren en dan met name studenten en jongeren met een tijdelijke baan. Eski: 'We hopen dat de overheid komt met een aanvalsplan jeugdwerkloosheid, gericht op hoe we banen en meer zekerheid voor jongeren kunnen creëren.'