Nederland wil bakken, maar het gist is op

De geur van warme cake of vers brood vult deze maanden de keuken van menig Nederlander. Thuisbakken heeft zich tijdens de coronacrisis opgewerkt tot nieuwe nationale passie. Het gevolg? Volle ovens en lege schappen.

Bij de start van de intelligente in maart lockdown slaat Nederland massaal primaire, en soms niet zo primaire, levensbehoeften in. Van een leger wc-rollen en genoeg diepvriespizza's voor een jaar - met uitzondering van Pizza Hawaï - tot zakken rijst en kilo's brood. Het verplicht thuiswerken en sluiten van scholen, restaurants en veel andere openbare gelegenheden maakt dat vrijwel iedere Nederlander thuis slaapt, werkt, feest en leeft.

Maart wordt echter niet een maand waarin mensen bij de pakken neer gaan zitten, blijkt uit cijfers die het CBS aan het einde van die maand publiceert. Nederland is aan het bakken geslagen. Zo stijgt de omzet van bloem en andere granen in de derde week van maart met 131 procent ten opzichte van 2019. De omzet van bakproducten stijgt zelfs met 160 procent ten opzichte van het jaar ervoor. De bakkershype zet zich voort in april, maar leidt door de weken heen ook tot problemen.

Gist wordt schaars
Er is namelijk een run op bakproducten. Met name gist verdwijnt razendsnel uit de supermarktschappen. 'We kregen twee a drie weken geleden 500.000 pakjes gist binnen. Toen waren de supermarkten eigenlijk al leeg', vertelt marketingmanager Joost van den Berg van Dr. Oetker. Waar een dergelijke voorraad normaal genoeg is voor twee tot vier maanden, was het gist nu in een paar dagen op. 'Sindsdien is het ook niet meer verkrijgbaar in supermarkten. Gelukkig komen er waarschijnlijk deze week 800.000 nieuwe pakjes gist binnen. In normale omstandigheden zou dit genoeg zijn voor een half jaar, zeker in de zomerperiode.'

Dat er juist een tekort aan gist is en minder aan andere bakproducten, heeft volgens Van den Berg te maken met het verpakkingsmateriaal. 'Er wordt folie verwerkt in de verpakking van gist en dat duurt langer om te verkrijgen dan bijvoorbeeld kartonnen doosjes. Voor alles dat in folie zit verpakt moet je bij het bestellen een tot twee maanden extra levertijd rekenen.'

Komt er een nieuwe run op gist?
Met in het achterhoofd dat 500.000 pakjes gist binnen enkele dagen waren uitverkocht, lijkt een nieuwe order van 800.000 pakjes aan de voorzichtige kant. 'Het is lastig aan te geven in deze tijden of consumenten simpelweg een voorraad wilden inslaan en nu genoeg hebben of dat de pakjes gist er straks weer uitvliegen', aldus de marketingmanager van Dr. Oetker.

Persoonlijk denkt Van den Berg dat het eerste het geval zal zijn. Met de 800.000 nieuwe pakjes komt het totaal op 1,3 miljoen pakjes gist in een maand tijd. Daar komt bij dat er in een verpakking drie pakjes gist zitten, wat de hierboven genoemde aantallen doet verdriedubbelen. 'Het gaat dus om bijna vier miljoen afzonderlijke pakjes gist. Ik kan me niet voorstellen dat mensen zó veel gaan bakken dat er vier miljoen pakjes gist nodig zijn. Mijn gevoel zegt dat het gewoon een piek was en we met de pakjes die erbij komen de vraag weer aankunnen.'

Bakkersbranche speelt in op thuisbakkers
Professionele bakkers merken ook dat mensen het heft in eigen handen nemen en zelf de oven aanzwengelen. 'Mensen zoeken thuis de gezelligheid op en doen dat met de kwaliteitsproducten van de ambachtelijke bakker', legt Martijn Verkerk, woordvoerder van de Nederlandse Brood- en banketbakkers Ondernemersvereniging (NBOV), uit. Bakkers spelen hierop in door bijvoorbeeld koekjesdeeg aan te bieden dat mensen thuis alleen nog hoeven uit te steken en af te bakken.

Het is volgens Verkerk niet zo dat mensen minder producten kopen bij de bakker nu ze zelf aan het bakken zijn. 'In de winkels zie je juist een toeloop! In het begin sloegen mensen vooral brood in, maar dat is langzaamaan verschoven naar gezelligheidsproducten, zoals gebakjes, taartjes en koekjes. Mensen weten de ambachtelijke bakker goed te vinden.'

Dit weegt echter niet op tegen het omzetverlies dat veel leden van de NBOV lijden. 'Aan de achterkant is veel omzet verdwenen. Denk aan eigen lunchrooms die niet open mogen, het verlies van klanten uit de horeca en bijvoorbeeld cateraars of pretparken die wegvallen.' Verkerk hoopt dan ook dat Nederland snel weer terug kan naar een situatie waarin deze sectoren wel weer producten kunnen afnemen van bakkers. 'En dat alle thuisbakkers hun passie behouden én de ambachtelijke bakkers blijven bezoeken', besluit hij.