'Lange wachtlijsten voor operaties en een hogere zorgpremie is wat we kunnen verwachten na de coronacrisis'

De zorgcapaciteit op de Intensive Care wordt vanwege het coronavirus zoveel mogelijk uitgebreid. Er worden zoveel mogelijk bedden en beademingsapparatuur voor op de Intensive Care geregeld en verpleegkundigen van andere afdelingen worden klaargestoomd om bij te springen. Maar wie gaat deze kosten betalen?

Mark van Houdenhoven, voorzitter van de Raad van Bestuur van de Maartenskliniek in Nijmegen: 'De zorgverzekeraars in Nederland en het ministerie hebben met elkaar en de ziekenhuizen de afspraak gemaakt dat zij ervoor zorgen dat ziekenhuizen en zorgverleners in deze tijd niet om zullen vallen.'

Wie gaat alle extra kosten betalen?
Maar hoeveel kost zo'n extra bed op de Intensive Care eigenlijk? Van Houdenhoven: 'In het nieuws wordt vaak gesproken over het aantal bedden op de Intensive Care, maar op het moment dat we het over bedden hebben, zijn drie dingen belangrijk.'

Dat is een bed met de juiste materialen, zoals de beademingsmachine, geneesmiddelen en mensen die het bed en de patiënt bemannen, zodat zorg geleverd kan worden. Hoeveel een extra bed op de Intensive Care dus kost, is moeilijk te zeggen. In ieder geval genoeg.

Van Houdenhoven: 'Als je naar alle extra kosten die ziekenhuizen moeten maken kijkt, zie je dat we mensen uit de rest van het ziekenhuis halen en hen trainen om extra werk op de Intensive Care te doen.' De grote vraag is natuurlijk wie al deze extra kosten gaat betalen.

Gaat onze zorgpremie stijgen?
Wat je volgens Van Houdenhoven ziet, is dat bepaalde vormen van zorg minder zijn geworden. Op de Spoedeisende Hulp is bijvoorbeeld minder zorg nodig en de helft van de operaties is gestopt. Dat zorgt voor een verschuiving van de kosten.

Er wordt dus aan de ene kant meer geld uitgegeven, maar aan de andere kant minder, omdat een deel van de zorg niet doorgaat. Hoe die balans uitvalt voor onze zorgpremie durft Van Houdenhoven niet te zeggen. 'Dat is van een heleboel factoren afhankelijk. We moeten afwachten hoe lang het virus aanhoudt en hoe de balans daarna uitvalt.'

Directeur van ZorgKiezer, Peter Ruys is het gedeeltelijk met Van Houdenhoven eens. 'Op bepaalde terreinen wordt minder zorg geleverd, maar bijvoorbeeld kankerafdeling blijft actief en moet toch doorbetaald worden. Er wordt maar gedeeltelijk gecompenseerd. Machines blijven draaien en zorgverleners die nu elders werken, moeten worden doorbetaald.'

De directeur van ZorgKiezer verwacht dan ook wel dat de zorgpremie zal stijgen. 'Iemand moet de gemaakte kosten toch betalen, dat verloopt via de zorgverzekeraars en wordt uiteindelijk doorberekend in de premie die wij gaan betalen.'

Lange wachtlijsten voor operaties
De helft van de operaties is gestopt en een groot deel van de reguliere zorg ligt stil. Hoe gaan we dat na de coronacrisis weer oppakken? Van Houdenhoven: 'Er is een hele grote prop aan patiënten ontstaan die behoefte hebben aan een operatie. Die prop moet een keer weggewerkt worden.'

Een wachtlijst van meerdere maanden wegwerken, is niet zomaar gebeurd. Daar heb je de juiste mensen, voldoende locatie en voldoende middelen voor nodig. Dat vraagt om veel capaciteit wat veel ziekenhuizen niet hebben.

'Als we die wachtlijsten willen oplossen, moeten we kijken hoe we dat nationaal kunnen doen. Als je dat per ziekenhuis overlaat, kan het langer duren. Welke ziekenhuizen zijn nog aan het herstellen en welke ziekenhuizen hebben meer capaciteit', zegt Van Houdenhoven.

De coronacrisis vraagt veel van de bevolking en al helemaal van patiënten die op de wachtlijst stonden voor een operatie. We moeten volgens Van Houdenhoven dan ook zo snel mogelijk weer ruimte binnen de ziekenhuizen creëren zodra dat kan.

Ziekenhuizen hadden al een klein budget
We kampen dus met het probleem onvoldoende capaciteit, maar het is ook een budgettair probleem volgens Ruys. 'De wachtlijsten waren al aan het oplopen voor de coronacrisis, omdat ziekenhuizen een beperkt budget beschikbaar hebben. In sommige ziekenhuizen was dat budget in september of oktober al op.'

De grote vraag is nu dan ook volgens Ruys wie dat geld gaat bijpassen nu er na de crisis ook nog eens zoveel zorg moet worden ingehaald. 'Ik ben zeer benieuwd hoe de overheid naar begroting kijkt. We weten nog niet hoe hoog de kosten van gezondheidszorg worden geschat.'

Ruys: 'Wat wel ontzettend mooi is om te zien, is dat de ziekenhuizen nu een goede samenwerking hebben opgezet. Dat ging in het begin heel stroef en was het nog ieder voor zich.' Dat moeten we dus zeker volhouden. En wat de zorgpremie betreft; dat is een kwestie van afwachten met de verwachting dat we ervan uit kunnen gaan dat het zal gaan stijgen.