Voorkom ruzie over geld

Over geld maken geliefden vaker ruzie dan over wat dan ook. En vaak praat je pas over geld op het moment dat er een probleem is. Kies dus een goed moment om eens even om de tafel te gaan zitten voor een helder overleg: wie betaalt wat?

Een artikel uit ons magazine RADAR+

Lastige schoonfamilie, de opvoeding van de kinderen of de verdeling van de huishoudelijke taken. Allemaal zaken waar je een flink robbertje over kan bekvechten met je partner. Maar het vaakst ruziën we met onze geliefde over geld. Maar liefst 60 procent van de Nederlandse stellen heeft er geregeld bonje over, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud. Onschuldig zijn die conflicten allerminst. Ruzie over geld leidt het vaakst tot een scheiding, zo ontdekte de Amerikaanse professor Sonya Britt na onderzoek onder 4500 stellen. Discussies over geld gaan vaak gepaard met grof taalgebruik en het duurt lang tot we over de ruzie heen zijn.

Geld bepaalt wat er kan
Volgens Joke de Walle, socioloog en auteur van het boek Gedoe om geld, zijn deze ruzies zo explosief omdat geld heel belangrijk is binnen relaties en gezinnen. 'Geld heeft te maken met zingeving: wat vinden we belangrijk in het leven? Na liefde is geld de belangrijkste kurk waar paren en gezinnen op drijven. Geld is nodig om te overleven en bepaalt wat er wel en niet kan, of het leven rijk is aan mogelijkheden of beperkt en benepen', stelt De Walle. Bij beslissingen over geld, staat dan ook vaak veel op het spel: waar gaan we wonen? Wie zorgt er voor de kinderen? En hoe richten we onze vrije tijd in? De een hecht veel waarde aan een mooi huis, terwijl de ander liever wat eenvoudiger woont en vaker op vakantie gaat.

Daarom is een financiële opvoeding zo belangrijk
Het kan heel confronterend zijn als je partner daar anders over denkt. We vinden de manier waarop we zelf tegen geld aankijken, namelijk vaak heel vanzelfsprekend. 'Dat komt omdat onze blik op geld vaak al dateert uit onze kindertijd', zo stelt De Walle. Onze opvoeding is bepalend voor hoe we met geld omgaan. Heb je vroeger geleerd dat sparen belangrijk is, dan smijt je waarschijnlijk wat minder snel je hele salaris over de balk. Kinderen die worden overladen met kleding en speelgoed, vinden het vaak later als volwassene lastiger om zichzelf iets te ontzeggen. Niet voor niets benadrukken pedagogen het belang van een financiële opvoeding.

Lees ook de column van Erica Verdegaal over financiële opvoeding

Vraag je je af hoeveel zakgeld en kleedgeld andere kinderen krijgen? Of je kostgeld kunt vragen aan je inwonende kinderen, en hoe je je kinderen laat sparen? Radar geeft antwoord.

Was je vroeger arm of rijk?
Ook de sociale klasse waarin we opgroeien, is belangrijk voor onze blik op geld. Kinderen die in armoede worden groot gebracht, hebben later meer kans ook met ­armoede te worden geconfronteerd. Als ­kinderen vijf jaar of meer in armoede leefden, wordt die kans zelfs ­bijna vier keer zo groot. Volgens de Amerikaanse antropoloog Oscar Lewis komt dat omdat families die al ­generaties lang in armoede leven hun machteloosheid overdragen op de volgende generatie. Ze hebben het gevoel dat ze hun situatie toch niet kunnen verbeteren en geven dat gevoel door aan hun kinderen. Maar ook opgroeien in rijkdom laat, ­volgens De Walle, zijn sporen na. 'Mensen met veel geld in de ­familie hebben soms geen duidelijk doel in hun leven. Ze hebben last van een combinatie van schuldgevoel en twijfel over hun eigen kunnen, omdat ze zich afhankelijk voelen van het familiekapitaal', verklaart de socioloog. Komen jij en je partner uit een ander sociaal milieu, dan kan dat tot geldgedoe leiden.

Voorkom gedoe door te praten
Hoe kun je nu voorkomen dat geld een splijtzwam wordt? Praten, praten en nog eens praten, volgens De Walle. Hadden je ouders vroeger genoeg geld? Was je vader kostwinner of werkten beide ouders? En betaalden zij veel voor je of had je al jong een bijbaantje? 'Zulke gesprekken kosten tijd en je moet bereid zijn om naar elkaar te luisteren. Maar pas als duidelijk is wat jullie verschillen zijn, ­kunnen jullie die accepteren. Soms zelfs waarderen', aldus de socioloog. Accepteren betekent echter niet dat je over je heen moet laten lopen, zo stelt Iris Brik, financieel adviseur en auteur van het boek Advocaat van de duivel, een praktisch stappenplan voor als je gaat scheiden. 'Vooral vrouwen hebben hun zaakjes soms slecht geregeld, omdat ze gesprekken over geld vermijden. Ze willen niet hebberig overkomen of hun partner de indruk geven dat ze weg willen', vertelt Brik. Vervolgens komen ze er bekaaid af bij de scheiding. 'Soms begrijpen ze dán pas de consequenties van de keuzes die ze samen hebben gemaakt. En een echtscheiding is niet het moment om eens rustig met elkaar over geld te onderhandelen. Dat moet je doen op het moment dat de relatie nog goed is', zegt de mediator.

Doe de administratie samen
Al weet Brik ook uit ervaring hoe lastig dat soms kan zijn. 'Mijn ­partner en ik begonnen tegelijk met een eigen zaak. Zijn bedrijf had een ­vliegende start, terwijl ik in het begin flink wat tijd moest investeren. Mijn partner zag echter liever dat ik het er samen met hem van nam en op reisjes meeging. Ik moest toen echt op de rem trappen en hem uitleggen hoe belangrijk mijn eigen zaak voor mij was en dat ik graag financieel onafhankelijk ben. Hij vatte dat op alsof ik bezig was me van hem los te maken. Dat heeft best een tijd tussen ons ingestaan.' Vaak praat je pas met je lief over geld op het moment dat er een probleem is, en dan is een gesprek moeilijk. Het kan daarom helpen om van tevoren tijd in te plannen om samen om tafel te gaan zitten. 'Doe dat minimaal één keer per jaar. Praat dan over plannen en dromen en wat je nodig hebt om die te realiseren. Bespreek verschillende scenario's en vertel elkaar waar je je wel en níét prettig bij voelt', tipt Brik. Dit is ook een mooi moment om de ander bij te praten over de administratie. Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat 65 procent van de partners de administratie alleen doet. Om irritaties te voorkomen, is het belangrijk om de ander op de hoogte te houden.

Vraag er iemand bij
Lopen dergelijke gesprekken vaak uit op ruzie, dan kan het helpen om iemand erbij te vragen. Een financieel planner of relatietherapeut kan helpen om het gesprek in goede banen te leiden. Wanneer het lukt om samen goede afspraken over geld te maken, zal dat jullie band uit­eindelijk versterken. De Walle: 'Geld kan zowel het mes als de lijm zijn in een relatie. Door de verschillen te overbruggen, worden jullie een hechter team.'