NUcheckt: Instagram beschouwt artistiek bewerkte foto's niet als nepnieuws

Instagram heeft een nieuw beleid waardoor het sociale medium artistiek bewerkte foto's als 'nepnieuws' bestempelt, meldden meerdere Nederlandse media deze week. NUcheckt controleert wat daarvan klopt en concludeert dat de berichtgeving onjuist is.

Zwaar bewerkte afbeeldingen worden voortaan door Instagram verborgen, stellen meerdere media. Het zou gaan om een "nieuwe maatregel" die moet helpen "in de strijd tegen die grote hoeveelheid fake news", schrijft de Vlaamse krant Het Laatste Nieuws woensdag. Hetzelfde artikel wordt de ochtend daarop ook gepubliceerd op de site van het AD.

Woensdagavond besteedt Bright, onderdeel van RTL, ook aandacht aan "het strenge Instagram-beleid", waarmee moederbedrijf Facebook volgens de techwebsite hoopt "nepnieuws te bestrijden". Op die manier komt het artikel ook op de website van de RTL-merken RTL Nieuws en RTL Boulevard terecht.

Regenboogbergen worden als misleidend bestempeld
De media onderbouwen hun berichtgeving met een verwijzing naar een foto die op 11 januari is geplaatst door een Instagram-account met de naam MIX Society. De afbeelding is digitaal bewerkt, waardoor het lijkt alsof een persoon in een regenboogkleurig berggebied staat.

Het betreffende bericht wordt achter een waarschuwing geplaatst: het gaat om 'onjuiste informatie', in de volksmond nepnieuws. Dat komt omdat de Indiase nieuwssite NewsMobile de Instagram-foto als zodanig bestempelt. NewsMobile is een van de officiële factcheckpartners van Facebook.

Als blijkt dat een bericht onwaar of misleidend is, wordt het bericht voorzien van een annotatie waarin het oordeel van de factchecker aan de Instagram-gebruiker wordt medegedeeld. Dat gebeurde dus ook met de foto van MIX Society.

Het gaat hier dus niet om een nieuw Instagram-beleid, maar om de actie van een onafhankelijke factcheckpartner van Facebook. Dat deze factcheckpartners op het sociale medium actief zijn, is niet nieuw: in december breidde Facebook de mogelijkheid om berichten te voorzien van een label uit naar Instagram.

"We nemen niet specifiek actie op content die gefotoshopt is", verduidelijkt een woordvoerder van Facebook woensdag aan NU.nl naar aanleiding van de berichtgeving in de andere media.

NewsMobile trekt oordeel in
Het misleidende nieuws verspreidt zich na een artikel van de Amerikaanse aan fotografie gewijde nieuwssite PetaPixel. De site citeert fotograaf Toby Harriman, die op zijn Facebook-pagina een bericht schrijft waarin hij zich afvraagt of het factchecken van kunstwerken niet "een beetje te ver gaat".

NewsMobile laat donderdag aan NU.nl weten dat het de foto bij nader inzien niet als nepnieuws had moeten bestempelen. "We snappen die nuance ook", aldus hoofdredacteur Saurabh Shukla in een reactie. De Indiase nieuwssite heeft het Instagram-label na de ontstane commotie verwijderd. Daardoor is de foto niet langer verborgen achter een waarschuwing.

Opvallend genoeg wordt het 'nieuws' ná dat moment nog geplaatst bij het AD en RTL Boulevard. Ook de blogs WANT en XGN besteden aandacht aan het zogenaamde 'beleid' op het moment dat de betreffende foto niet langer als misleidend is bestempeld.

Conclusie
Instagram heeft geen nieuwe beleid waardoor "overdreven bewerkte" of "artistiek bewerkte" foto's worden verstopt of verborgen. Moederbedrijf Facebook stelt factcheckers sinds december wel in staat om ook op Instagram desinformatie te voorzien van een label. We beoordelen de berichtgeving dan ook als onjuist.