Woningnood neemt toe, huizenprijzen verder gestegen

De krapte op de Nederlandse woningmarkt is in het vierde kwartaal van vorig jaar verder toegenomen. Volgens de Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) staan minder huizen te koop, terwijl de prijzen blijven stijgen, gestuwd door de grote vraag naar woningen.

Uit de kwartaalcijfers van de NVM bleek dat de verkopen in de afgelopen periode ruim 3 procent zijn gestegen ten opzichte van een jaar eerder. Makelaars aangesloten bij de NVM verkochten bijna 40.400 woningen. De gemiddelde transactieprijs van een verkochte woning nam op jaarbasis met 8 procent toe tot 326.000 euro. Daarmee is na drie kwartalen van afvlakking weer een sterkere plus te zien. De prijzen stijgen nu al ruim zes jaar op rij en de brancheorganisatie verwacht dat de prijzen nog verder zullen toenemen.

Radar besteedt in de documentaire 'Radar Extra De Woningnoodramp' aandacht aan de krapte op de woningmarkt. Bekijk de afleveringen hier terug:

Gemist: 'Radar Extra De Woningnoodramp'

Minder woningen in de verkoop
Daarnaast werden afgelopen kwartaal ruim 4 procent minder woningen te koop gezet, waarmee het totale aanbod te koop staande huizen verder krimpt. Daarbij was sprake van minder bestaande huizen en nieuwbouwwoningen die in de verkoop gingen. Bij de nieuwbouw kan de problematiek rond stikstof en PFAS een rol spelen, denkt de NVM. Door de regelgeving worden bouwers beperkt in hun mogelijkheden en worden projecten opgeschoven. De gemiddelde prijs van een verkochte nieuwbouwwoning nam in een jaar tijd met 10 procent toe tot 388.000 euro. Door de stijgende prijzen staan nieuwbouwwoningen ook langer te koop. De NVM waarschuwde eerder al dat nieuwbouw onbetaalbaar dreigt te worden.

De NVM zegt dat er steeds minder keuze is op de woningmarkt voor 'Jan Modaal'. Volgens de vereniging kon een gemiddelde potentiële koper in het afgelopen kwartaal kiezen uit 2,8 woningen, terwijl dit een jaar eerder nog 3,6 was. Die zogenoemde krapte-indicator van de NVM zakte daarmee naar het laagste niveau sinds 2000. Voor kopers met een beperkter budget is de keuze in grote delen van het land zelfs minder dan twee woningen.

Groei gemiddelde vraagprijs
NVM-voorzitter Onno Hoes stelt dat inmiddels sprake is van woningnood. Door het beperkte aanbod worden de prijzen aangejaagd, waardoor steeds meer mensen boven de vraagprijs gaan bieden van woningen die wel beschikbaar zijn. De vraagprijs van een gemiddeld te koop staande woning is inmiddels 454.000 euro, een toename van bijna 9 procent.

'De koopwoningmarkt zal in het komende jaar door deze vicieuze cirkel voor steeds minder mensen toegankelijk zijn. Nu zien we al dat koopstarters steeds verder in de knel komen. Niet alleen is het aanbod voor de groep kopers met ongeveer anderhalf keer een modaal inkomen heel beperkt, maar voor hen is de drempel voor een financiering ook heel hoog', aldus Hoes. Ongeveer de helft van de NVM-makelaars denkt dat in 2020 het aantal transacties zal dalen.

'Overheid doet te weinig aan woningcrisis'
Een dwingende hand vanuit Den Haag is broodnodig om de huidige woningnood het hoofd te bieden. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is nu heel terughoudend terwijl het systeem niet functioneert, vindt Hoes.

Den Haag moet volgens Hoes projectontwikkelaars en gemeenten een duidelijke opdracht geven om goedkoper te bouwen, in de prijsklasse rond 260.000 euro. Momenteel kost een gemiddelde nieuwbouwwoning 388.000 euro. Goedkoper betekent volgens Hoes, meer appartementen in plaats van eengezinswoningen en nieuwbouw buiten de binnenstad. Al met al moeten er 300.000 extra woningen op de markt komen om de krapte te verhelpen, aldus de voorzitter.

'Betaalbare woningen is de enige oplossing'
Welke instrumenten de politiek precies moet inzetten om de woningnood te bestrijden, wil de NVM niet voorschrijven. 'Dat is niet aan ons. Den Haag moet zelf de baas spelen,' aldus Hoes. Het verstrekken van voordelige leningen aan starters zal in elk geval niet voldoende zijn, vindt hij. 'Meer betaalbare nieuwbouw is de enige echte oplossing'.

Goedkopere nieuwbouw betekent volgens Hoes ook dat er minder aan te verdienen valt. Dat geldt in eerste instantie voor projectontwikkelaars. 'Ik zie een soort sociaal beleid voor me. Daar verdien je per definitie niets aan. De maatschappelijke plicht gaat dan voor.' Bij nieuwbouw, die klaar is maar niet gekocht wordt, moeten projectontwikkelaars volgens de NVM of in prijs zakken of accepteren dat het lang duurt voordat er een koper is.