Complicaties door onprofessionele cosmetische behandelingen

Cosmetische behandelingen zijn in trek: men gaat voor de gave huidjes en volle lippen. De 'ideaalbeelden' op sociale media. Het gaat bijvoorbeeld om het vullen van de lippen met een hyaluronpen of een behandeling met plasma-energie om de huid strak te trekken. Behandelingen met deze en andere apparatuur zijn echter heelkundige behandelingen die alleen door daarvoor bevoegde en bekwame cosmetische artsen moeten worden toegepast. Deze techniek kan immers schade toebrengen aan de huid en dit heeft tijd nodig om te herstellen.

Uit onze enquête in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Geneeskunde (NVCG) geeft 71 procent van de deelnemers (55 artsen) aan een patiënt te kennen die ervaringen heeft met een complicatie na een cosmetische behandeling met medische apparatuur door niet-bevoegden.

Ook blijkt dat van de 55 cosmetische artsen die patiënten met complicaties voorbij zien komen, 95 procent aangaf dat de behandeling die heeft geleid tot de complicatie, is uitgevoerd door een schoonheidsspecialist. Alleen al bij deze artsen gaat het om ruim 400 gevallen. 33 procent van de artsen heeft (daarnaast) ervaring met complicaties die zijn opgetreden nadat iemand een cosmetische behandeling heeft ondergaan bij een tandarts. Ook geeft 13 procent geeft aan dat behandelingen zijn uitgevoerd door een (BIG-geregistreerde) arts, die ook de bekwaamheid heeft om deze specifieke apparaten te gebruiken. De volledige enquête-uitslag kun je hier lezen:

Artsen bezorgd over cosmetisch ingrijpen door onbevoegden

Makkelijk online verkrijgbaar
Op websites als AliExpress en Marktplaats zijn de apparaten om cosmetische handelingen mee te verrichten volop verkrijgbaar. Iedereen kan deze met gemak aanschaffen. De prijzen lopen sterk uiteen van 10 tot 200 euro. 'De markt van de cosmetische ingrepen is een enorm groeiende markt. Als je geen richtlijnen hebt, doen sommigen maar wat. Dat is gevaarlijk! We zouden iets moeten bedenken waardoor die apparatuur niet door iedereen verkocht en ingekocht mag worden. Net zoals bij medicijnen. Daar heb je ook een recept voor nodig. Op basis van de huidige wetgeving kunnen we hier niks aan doen', zegt Catharina Meijer, cosmetisch arts en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Cosmetische Geneeskunde.

Hyaluronpen
De hyaluronpen is een andere manier om je lippen te vergroten in plaats van een injectie met een filler. De pen perst hyaluronzuur met een snelheid van ongeveer 800 km per uur in de huid. Voor 100 tot 150 euro dikkere lippen. In kliniek kost een fillerbehandeling al gauw 300 tot 500 euro. Hyaluronzuur is een oplosbare lichaamseigen stof die de huid soepel en elastisch houdt. Met ouder worden neemt de stof af en verslapt de huid. Het gevolg zijn rimpels. Het effect van een hyaluronzuurfiller zou tussen de 3 à 15 maanden aanhouden. 'Je brengt het hyaluronzuur onder de huid in en doordat je het zuur in de huid inbrengt krijg je een lichte irritatiereactie, waardoor de lippen ook gaan zwellen.'

Niet weten wat te doen als behandeling misgaat
Sietske van het onlineplatform wiemooiwilzijn ziet de gevallen waarbij het misgaat voorbij komen. 'Apparaten zoals een hyaluronpen kunnen gevaarlijk zijn. Ook al gebruikt een arts het apparaat, kan er nog van alles misgaan. Maar als bevoegd en bekwaam cosmetisch arts heb je de kunde om een complicatie te verhelpen en op te merken, mocht er een complicatie optreden. En onbevoegden kunnen dit niet. Een hyaluronpen is een apparaat waarbij je accuraat te werk moet gaan en is eigenlijk niet geschikt voor cosmetische behandelingen in het gezicht.'

Grote zorgen
De Nederlandse Vereniging Cosmetische Geneeskunde (NVCG) maakt zich grote zorgen over het gebruik van medische technieken en medische apparatuur door onbevoegden. 'Onbevoegden, waaronder schoonheidsspecialisten, mogen geen medische handelingen verrichten. Het inbrengen van een filler met perslucht zoals bij de hyaluronpen of dat het gebeurt met een naald: het blijft injecteren. Op grond van de wet-BIG zijn alleen artsen bevoegd om dit soort behandelingen uit te voeren', vertelt Meijer.

Bevoegd en bekwaam?
Een arts staat altijd geregistreerd in het BIG-register. 'In dit register kun je zien of een arts bevoegd is. Je moet een arts zijn om medische verrichtingen te doen. Om te bepalen of een arts bekwaam is, wordt gekeken naar opleiding en ervaring. Het liefste ziet de NVCG een apart register ontstaan in Nederland waarin je kunt zien in welke verrichtingen een arts precies bekwaam is', vertelt Meijer. Vanaf 1 juli 2019 is cosmetisch arts KNMG een beschermde titel. Je moet officieel bekwaam zijn. Op 12 november is het Kwaliteitskader Cosmetische Zorg opgesteld. Hierin staat wat wordt verstaan onder goede cosmetische zorg en welke bekwaamheidseisen gelden voor het uitvoeren van cosmetische ingrepen, waaronder het injecteren van botox en fillers. Joba van den Berg, Tweede Kamerlid (CDA): 'Artsen begrijpen misschien wel wat er wordt gezegd, maar de consument weet veel te weinig wat hij/zij waar mag verwachten en wie wel of niet bevoegd en bekwaam is. Meer overzicht is essentieel.'

Meldpunt
De NVCG heeft een meldpunt opgezet voor gedupeerden van cosmetische behandelingen. 'Het is belangrijk om melding te maken van een complicatie uitgevoerd door onbevoegden. Is het jouw overkomen of iemand uit je omgeving? Meld dat dan. Uiteindelijk kunnen we zo bij de overheid aangeven om hoeveel meldingen het gaat', vertelt Meijer.

Joba van den Berg: 'Als een patiënt bij een cosmetisch arts komt voor "reparatie" van wat is misgegaan, is het nodig dat de arts die de complicatie voorbij ziet komen, melding maakt. Dat kan bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.'

Leeftijdsgrens
Joba van den Berg vindt dat er niet voldoende gehandhaafd wordt. 'Mensen moet veel bewuster zijn voor welke behandeling ze kiezen en waar ze deze behandeling willen ondergaan, jongeren weten niet of iemand bekwaam is. Daarom de leeftijdsgrens voor dergelijke behandelingen verhogen naar 21 jaar en dat er vanuit de overheid een uitgebreide voorlichting/bewustwordingscampagne wordt opgezet.'

Tips
Check of de behandelaar cosmetisch arts is. Op het BIG-register zie je of een arts bevoegd is.
Vraag door bij de behandelaar: Is degene ook bekwaam om de behandeling uit te voeren? Wat is de ervaring en opleiding van de arts in kwestie?
Doe gedegen onderzoek en neem de tijd om te bepalen waar en door wie je de behandeling laat uitvoeren. Kijk eventueel online naar reviews.
Neem niet genoegen met het direct inplannen van een behandeling. Neem het initiatief om vooraf aan de behandeling een voorgesprek/consult bij te wonen om te zien met wie je te maken hebt en of jij je hier prettig bij voelt.