Tips voor gezond oud worden

Je dna bepaalt naar schatting voor ruim een kwart hoe oud je wordt. Dat is dus boffen voor sommigen – en balen voor anderen. Vergeet echter niet dat driekwart van je levensduur dus door ándere factoren bepaald wordt, met name hoe gezond je leeft. Wat doe je en wat laat je juist, om goed oud te worden?

Uit RADAR+

Let op stress, ontspanning en licht
Af en toe stress kan geen kwaad – in de oertijd zat er weleens een leeuw achter ons aan. Maar chronische stress, dát is niet goed. Te weinig slapen evenmin.
Plan bewust tijd in voor leuke, ontspannende dingen en maak ze toegankelijk. Dat elektrische drumstel hoeft niet op zolder; dat mag in de huis­kamer.
Haal alle beeldschermen uit de slaapkamer en dim 's avonds de lichten. Kunstlicht verstoort je slaapritme.
Een lichtwekker kan ervoor zorgen dat je op een natuurlijke manier en minder gestrest ontwaakt.
Fit(ter) worden? 7 tips
Wie niet te dik is en genoeg beweegt, heeft veel minder kans op ouderdomsziekten. Maar minder eten en van de luie bank af komen, is best lastig. Daarom hierbij 7 tips:

Koop of installeer een stappenteller. Dat stimuleert om meer te lopen.
Neem een zit-stabureau. Staand verbruik je meer calorieën en het is goed voor je bloeddruk, spieren en botten.
Boven de veertig? Overweeg kracht­training om de afbraak van spieren tegen te gaan. Een personal trainer is weliswaar duur, maar kan je helpen om vol te houden.
Gebruik kleine borden, kleiner bestek, kleinere opscheplepels en je zult vanzelf minder eten.
Zet de verwarming wat lager. Als je het kouder hebt, verbrand je meer calorieën en je kweekt gunstig 'bruin vetweefsel' dat de verbranding omhoog jaagt.
Leg groenten op ooghoogte in de ijskast en verstop ongezonde snacks in de groentela. Of koop ze gewoon niet.
Beweeg voldoende, maar overdrijf niet met sporten. Je hoeft dus niet te trainen voor een marathon. Integendeel zelfs, mensen die topsport bedrijven, raken eerder 'op' en versleten.
Zo belangrijk: sociale contacten
Hoewel we dichter op elkaar wonen dan ooit tevoren, kennen we elkaar steeds minder goed. In een grote stad kun je kilometers wandelen zonder één bekende tegen te komen. Op zich is dat niet zo'n probleem. Zolang je werkt, andere ouders spreekt op het schoolplein en het gezellig hebt na het sporten, heb je contacten genoeg. Maar als de kinderen de deur uit zijn, je met pensioen gaat en sporten niet meer lukt, kan het steeds stiller worden. Slecht nieuws, want eenzame mensen lopen bewezen meer risico om te overlijden.

Neem een hond. Je komt meer buiten en maakt sneller een praatje.
Zet een bankje voor de deur. Dat brengt je in contact met buurtgenoten.
Nog beter: maak van je straat een leefstraat, daar profiteert de hele buurt van!
Weg met die peuk! Nu gaat het lukken
Wil je je kans om gezond oud te ­worden in één klap enorm vergroten? Stop dan met roken. Tja, makkelijk gezegd... Het brein van een roker is verslaafd aan nicotine dat voor de onnatuurlijke ­productie van allerlei chemische signaal­stoffen in de hersenen zorgt. Door die stoffen voel je je alerter, geconcentreerder en minder angstig. Het is maar een klein effect en het is ook zo weer weg – vandaar dat de meeste rokers na één of twee uur alweer een nieuwe sigaret opsteken. Stop je met roken, dan krijg je ontwenningsverschijnselen. De hersenen, gewend aan de toevoer van nicotine, raken van slag. Het gevolg: intens verlangen naar een sigaret.

Je kunt je rusteloos, chagrijnig, angstig of zelfs depressief voelen. Het zijn 'normale' reacties van een brein op zoek naar beloning. Voor je het weet koop je een pakje peuken. Terwijl juist de ­sigaretten die vervelende ontwennings­verschijnselen veroorzaken. En de fysieke ontwenningsverschijnselen na een paar dagen al minder worden. Na een paar weken ben je er meestal helemaal vanaf. De psychische verslaving kan langer aanhouden. De huisarts kan het stoppen met roken begeleiden.

Eindelijk vrij van tabak? Dan pluk je nog een vrucht, niet-rokers zijn ook nog eens aantoonbaar gelukkiger!

Welke technieken gebruiken tabakslobbyisten om de samenleving aan het roken te houden? Antoinette ging in de Radar Extra-documentaire 'Waar rook is: De macht van de tabaksindustrie' op onderzoek uit.

Proost (alcoholvrij)
Alcohol drinken beschadigt veel organen, waaronder hersenen, lever, alvleesklier en maag. Daarnaast verhoog je door alcohol te drinken het risico op kanker. Dat geldt niet alleen voor mond- en keelkanker, slokdarmkanker en leverkanker, maar ook bijvoorbeeld voor borstkanker. Van de ongeveer 17.000 gevallen van borstkanker per jaar in Nederland zouden er naar schatting minstens 1000 tot 3000 voorkomen kunnen worden door alcohol volledig uit te bannen. Zelfs één glas per dag verhoogt de kans al een beetje. Het advies luidt dan ook: drink zo min mogelijk alcohol. Wat drink je dan? Lees deze test waarin deskundigen alcoholvrije Radlers proeven.

Een medicijn tegen veroudering
Al sinds mensenheugenis dromen mensen van de eeuwige jeugd. Dr. Peter de Keizer van het UMC Utrecht werkt aan stoffen die veroudering kunnen vertragen of zelfs terugdraaien door zogenoemde senescente cellen te verwijderen. Senescente cellen zijn cellen die niet meer kunnen delen, maar ook niet doodgaan. Je krijgt er steeds meer van als je ouder wordt. Ze scheiden voortdurend ­eiwitten uit en daardoor verstoren ze hun omgeving. Bij muizen behaalde De Keizer veelbelovende resultaten met het weg­halen van senescente cellen. De ­verouderde ­diertjes kregen weer wat meer haar, gingen meer bewegen en hun nierfunctie ­verbeterde.

'We hopen binnen een of twee jaar te starten met de eerste ­studies bij mensen', vertelt De Keizer. 'Eerst bij ­k­­ankerpatiënten die niet goed reageren op chemotherapie, want ook daar verwachten we heilzame ­effecten. Later gaan we kijken of de ­medicijnen ­spierafbraak door ­veroudering kunnen ­remmen. Nog later willen we onderzoeken of we mensen langer gezond kunnen houden door ze regelmatig een anti-senescente-­cellen-kuurtje te geven. De eerste stoffen worden al bij mensen getest. Er zullen dus medicijnen tegen senescence (veroudering) komen', verwacht De Keizer.