Hoe de millenniumbug twintig jaar geleden toch geen problemen opleverde

In 1999 zaten IT-experts wereldwijd klaar om de grootste computercrisis ooit op te vangen. De millenniumbug zou volgens doemdenkers om klokslag twaalf uur voor een grote chaos zorgen. Twintig jaar later weten we dat het erg meeviel, maar er was wel degelijk wat aan de hand.

Geen computer zou volgens de worst-case scenario's meer werken vanaf 1 januari 2000 als gevolg van de millenniumbug. De computersystemen zouden niet kunnen overspringen naar het jaar 2000 en daardoor vastlopen. Hierdoor konden distributiecentra niet meer draaien, zouden vliegtuigen niet meer opstijgen en zou pinnen bij de bank onmogelijk worden.

Hoewel vliegtuigen op sommige plekken inderdaad (voor niets) aan de grond werden gehouden, lag er op 1 januari gewoon eten in de supermarkt en kon er ook gewoon geld gepind worden. Dus waarom zijn er wereldwijd miljarden uitgegeven aan de vermeende computerprobleem?

Computers niet klaar voor het nieuwe millennium
De millenniumbug bestond wel degelijk en werd veroorzaakt door twee cijfers. Of beter gezegd: de afwezigheid van twee cijfers. Een datum werd in veel systemen weergegeven met alleen de laatste twee cijfers van het jaartal. Dus 31-12-99 in plaats van 31-12-1999.

Het probleem van de korte weergave van de datum was dat 1 januari 2000 eruitzag als 1-1-00. Mensen weten dat het in dit geval het jaar 2000 betreft en niet 1900, maar geautomatiseerde systemen konden dit onderscheid niet maken.

Dit had grote problemen kunnen opleveren, bijvoorbeeld wanneer voedsel opeens een houdbaarheidsdatum kreeg tot het jaar 1900. Dit voedsel zou vervolgens afgekeurd worden door de computer, omdat het bijna honderd jaar over de datum zou zijn.

Zo werden er meer problemen voorzien. Daarom besloten overheden om maatregelen te nemen en computersystemen voor te bereiden op de millenniumwisseling. Ook in Nederland werd er uitgebreid aandacht aan besteed en werd het Millennium Platform Zorg opgericht. Dit moest zorgen dat apparatuur in ziekenhuizen na de jaarwisseling zou blijven werken.

Het werd een dure, maar rustige jaarwisseling
Uiteindelijk vielen de problemen door de millenniumbug erg mee. In Nederland zijn hebben geen noemenswaardige voorvallen plaatsgevonden op 1 januari 2000. In Japan vielen twee kerncentrales uit, maar dit was slechts tijdelijk en volgens de autoriteiten is de openbare veiligheid niet in gevaar geweest.

Het is niet helemaal duidelijk of dit door de goede voorbereidingen kwam of dat het probleem met de millenniumbug uiteindelijk wel meeviel.

Wereldwijd is er in de jaren '90 naar schatting 300 miljard dollar uitgegeven om onderzoek te doen naar de millenniumbug en waar nodig updates te installeren. Ook in Nederland werden er kosten noch moeite gespaard, hier werd er naar schatting 20 miljard gulden (zo'n 9 miljard euro) uitgegeven aan voorzorgsmaatregelen voor de millenniumbug.

Vrees voor nieuwe computerbug bij aftreden Japanse keizer
Computerproblemen naar aanleiding van een millenniumwisseling zullen voorlopig in elk geval niet meer gebeuren, maar er duiken soms nog wel vergelijkbare bugs op. Zo dreigde er in Japan vorig jaar een hoop mis te gaan met het aftreden van keizer Akihito.

Met de komst van een nieuwe keizer in Japan, begint automatisch een nieuw tijdperk en daarmee ook een nieuwe jaartelling. Gevreesd werd dat veel computersystemen dit niet aankonden en zouden vastlopen, net als met de millenniumbug.