Privacy: meegluren met jouw camera, kan dat eigenlijk?

Zing jij ook zo graag keihard mee met Adele op YouTube? Of Facebook je het liefst op het toilet? Dan schrik je vast als je hoort dat andere mensen mee schijnen te kunnen kijken en luisteren met de camera en microfoon van je laptop of mobiele telefoon. De theorie is dat ze via een programma of bestand dat jij per ongeluk downloadt, op afstand je camera of microfoon zouden kunnen aanzetten. Hoe zit dat eigenlijk, klopt deze theorie en kunnen gluurders écht je privacy schenden en meekijken? Belangrijker nog: wat kun jij er in dat geval aan doen om ongewenste pottenkijkers te voorkomen?

Kunnen pottenkijkers echt meekijken via je laptop?
Vervelend maar waar: als de beveiliging van je laptop niet in orde is en je niet goed oplet, dan kunnen mensen met verkeerde bedoelingen meekijken en -luisteren met de camera en microfoon van je laptop. Dit kan bijvoorbeeld interessant voor ze zijn als ze bij je willen inbreken; ze zien dan alvast waar alles ligt.

Om toegang tot je camera of microfoon te krijgen, moet er ‘malware’ op je computer staan. Dat is kwaadaardige software zoals een virus, worm of Trojaans paard. Zo’n stukje software kun je binnenkrijgen door een e-mailbijlage te openen of een geïnfecteerde USB-stick te gebruiken. Ook kan de malware verstopt zitten in andere software (die je bijvoorbeeld via bittorrents downloadt) of op je computer komen doordat je een gehackte of kwaadwillende website bezoekt.

Privacy Spy Fy
Het webcamschuifje van Spy-Fy. Bron: spy-fy.com
Hoe zit dat bij mobiele telefoons?
Over het algemeen geldt: de veiligheid van je telefoon of tablet heb je zelf in de hand. Wie voorzichtig is, heeft nauwelijks iets te vrezen. Veel informatiebeveiligingsexperts stellen dat het aanzetten op afstand van een camera of microfoon van een telefoon of tablet nog een heel stuk moeilijker is dan bij pc’s. De meeste software download je namelijk via de appstores. De apps daar worden eerst (vluchtig) door Apple en Google gecheckt. Ook is de verspreiding van malware tussen verschillende apps moeilijker dan tussen verschillende pc-programma’s.

Gaten in de software
Het is ongelooflijk lastig, maar toch kunnen kwaadwillenden via bijvoorbeeld onveilige wifi-verbindingen of ‘gaten’ in de software toegang krijgen tot je mobiele apparaat, zonder dat je het doorhebt. De student Szymon Sidor liet twee jaar geleden bijvoorbeeld zien hoe hij met Android-telefoons van anderen foto’s kon maken, zonder dat de eigenaren het doorhadden. De programmeur moest daarvoor wel een enorme trukendoos gebruiken en een eigen app maken. Over het algemeen worden iPhones en iPads als iets veiliger gezien dan Android-apparaten. Fabrikanten van Android-telefoons passen namelijk vaak zelf het besturingssysteem aan, waardoor de kans ook groter wordt dat er gaten in de software komen.

Simpel en effectief: afplakken en dempen
Tijd voor de hamvraag: hoe scherm ik de camera en microfoon van mijn laptop of telefoon af voor pottenkijkers? Heel eenvoudig en al even effectief:

Plak je camera af. Mark Zuckerberg, de oprichter van Facebook, doet het ook. Let wel: Zuckerberg is als directeur van Facebook erg interessant om te bespieden, de gemiddelde Nederlander heeft nauwelijks iets te vrezen. Hoe klein de kans ook is dat iemand je camera kan activeren, niemand kan door tape heen kijken. Afdekken is dus goedkoop en trefzeker. En het kan gewoon met duct tape. Geinig en stijlvol tegelijk is de Nederlandse uitvinding Spy-Fy, een stijlvol schuifje over je webcam dat je snel open en dicht doet.
Demp je microfoon. Bijvoorbeeld via een ‘dummy plug’. Van een oude microfoon of headset knip je het snoer door, vlak na de plug. Als je de plug daarna in de microfoonaansluiting doet, schakelt je pc of telefoon daarop over zonder dat iemand aan de andere kant van de lijn iets kan horen.
Privacy Mark Zuckerberg
Mark Zuckerberg met zijn afgeschermde webcam en microfoon. Bron: Facebook
Software op slot
Veel beter – maar ook iets ingewikkelder – dan je camera en microfoon afschermen, is zorgen dat andere mensen nooit op je laptop of telefoon kunnen komen. Zo zorg je dat je software op slot zit en niet open kan voor ongenodigde gasten:

Is er een update beschikbaar voor een programma, app of je besturingssysteem (macOS, Windows, Android, etc.), download die dan meteen. Updates dichten namelijk de door de fabrikant ontdekte veiligheidslekken in de software. In dit Engelstalige artikel legt PCWorld uit hoe je kunt instellen dat Windows en je belangrijkste programma’s automatisch updaten. Ben je een Apple-gebruiker? Dan kun je hier terecht.
Zorg dat je een goede virusscanner op je laptop hebt (bijvoorbeeld AVG). De gratis versies bieden ook al een goede bescherming. Update ‘m regelmatig en scan af en toe je hele pc. Check ook of je firewall aanstaat (Windows of Apple). Een goede beveiligingsapp voor mobiele apparaten is Lookout.
Open geen e-mailbijlages van mensen die je niet kent, wees voorzichtig met pop-ups en denk twee keer na voordat je software downloadt die te mooi is om gratis te zijn. Voor telefoons en tablets is dit anders: gratis apps zijn meestal gewoon veilig, maar blijf altijd opletten.
Handel met gezond verstand! Wees voorzichtig met bestanden openen, vraag je altijd goed af wie de ontwikkelaar van een app is en denk na over de toegang van apps. Vraagt een weerapp met maar weinig reviews om toegang tot je camera? Dat is verdacht. Niet downloaden dus.
Download niet te veel apps. Hoe minder software er uiteindelijk op je telefoon staat, hoe minder groot ook de kans is dat daar een lek in zit.
Neem waarschuwingen van je telefoon over een onveilige wifi-verbinding altijd serieus. Wil je de verbinding toch per se gebruiken? Verstuur dan in ieder geval geen gevoelige informatie zoals wachtwoorden.
Meer tips over het beveiligen van je smartphone vind je in ons artikel ‘Beveiligen van smartphone in een paar eenvoudige stappen’.
Voorkomen is beter dan begluurd worden
webcamstickerVoor de gemiddelde Nederlander is de kans dat iemand wil meekijken met zijn camera zeer klein. Maar natuurlijk is voorkomen
altijd beter dan begluurd worden. Volg jij alle tips op die we hierboven hebben gegeven, dan kun je met een veel geruster hart gaan slapen. Of, al dan niet met een stickertje over je camera, juist met je laptop op schoot gaan meeblèren met Adele.

Plak jij je camera af? En zo ja, waarom? Laat het ons weten in de reacties!