Witte Huis pauzeert steun aan Oekraïne 91 minuten na Zelensky-gesprek

Het Witte Huis pauzeerde financiële militaire steun aan Oekraïne 91 minuten na afloop van het omstreden telefoongesprek tussen president Donald Trump en president Volodymyr Zelensky. Dat bleek zondag uit nieuw vrijgegeven overheidsdocumenten, opgevraagd door The Center For Public Integrity.

De documenten bevatten een mail van hoge ambtenaar binnen het Witte Huis Mike Duffey aan het ministerie van Defensie, waarin hij de opdracht geeft "even te wachten" met de voorgenomen hulp aan Oekraïne. Hij voegt toe dat dit aan zo min mogelijke mensen verteld moet worden "gezien de gevoelige aard van deze informatie".

De email werd verstuurd om 11.04 uur, 91 minuten na het telefoongesprek. Hierin vertelde Zelensky de Amerikaanse president dat Oekraïne "bijna klaar" was om meer anti-tankraketten te kopen. Trump reageerde hierop met de vraag om onder meer de zoon van zijn politieke rivaal Joe Biden te onderzoeken. "aar doe ons een gunst", zei hij. Het telefoongesprek leidde uiteindelijk tot de impeachment van Trump door het Huis van Afgevaardigden vorige week woensdag.

Democraten stellen dat de mail bewijst dat er getuigen gehoord moeten worden in de laatste stap van het afzettingsonderzoek in de Senaat. Hier zijn de Republikeinen tegen en zij bepalen de regels van het proces.

Binnenkort besluit de Senaat of Trump ook echt afgezet wordt, een datum staat hiervoor nog niet vast. Het is onwaarschijnlijk dat Trump wordt afgezet, omdat de Senaat in handen is van veelal aan Trump loyale Republikeinen.

Medewerkers waren bang wet te breken
De mail veroorzaakte veel nervositeit op het Bureau voor Management en Budget (OMB), die de beslissing uit moesten voeren. Volgens de wet mag het Witte Huis namelijk niet zonder toestemming uitgaves tegenhouden die het Congres heeft goedgekeurd. De uitgaves moesten voor het einde van het fiscale jaar op 30 september gedaan zijn, wat de onrust op het OMB verergerde.

Het bureau wrong zich vervolgens in allerlei bochten om aan de wet te voldoen, door een systeem van tijdelijke pauzeringen te gebruiken. Tot acht keer toe werd eenzelfde voetnoot geplakt op budgetdocumenten, waarin het tegenhouden van hulp een tijdelijke maatregel genoemd werd. Medewerkers van het OMB en andere lobbyden ondertussen koortsachtig om de financiële steun door te zetten en aan de wet te voldoen; er werden meetings gehouden, strategieën opgesteld en leden van Trumps kabinet werden benaderd.

Twee medewerkers van het OMB - die anoniem gebleven zijn - stapten ondertussen op vanwege onvrede met het mogelijk illegale beleid, bleek eerder uit een getuigenis in het Congres van Mark Sandy, leidinggevende bij het OMB die verantwoordelijk was voor de uitgaven in met betrekking tot staatsveiligheid.

Hoe is er gereageerd?
De woordvoerder van het OMB stelt in een reactie tegen de Amerikaanse media dat de email van Duffey uit zijn context is getrokken, schrijft BBC.

"Het is roekeloos om het tegenhouden van de fondsen te verbinden aan het telefoongesprek. Zoals al publiekelijk is vastgesteld, is het pauzeren van de steun aangekondigde in een interdepartementaal overleg op 18 juli", citeert CNN. "Om een zin uit één email te halen en de context daarin niet mee te nemen is misleidend in niet accuraat", vervolgt ze.

Chuck Schumer, leider van de Democraten in de Senaat, zegt dat Duffey in de Senaat moet komen getuigen. "Als we ooit een reden nodig hadden om dhr. Duffey te laten getuigen, is dit die informatie", stelt hij.

"Een hoge ambtenaar, die wij gevraagd hebben [om te getuigen, red.] zegt: stop de hulp, 90 minuten nadat Trump Zelensky belt en zegt daarbij dat het stilgehouden moet worden. Wat heb je nog meer nodig?"