Adviseur EU-hof: Versturen Facebook-data naar VS is niet per se illegaal

Facebook is niet per se in overtreding door persoonlijke data van inwoners van Europa naar de Verenigde Staten te sturen, zegt advocaat-generaal Henrik Øe in een advies aan het Europees Hof van Justitie. Een Europees besluit uit 2010 maakt het in beginsel namelijk mogelijk dat deze gegevens naar de VS verstuurd mogen worden.

De conclusie van de advocaat-generaal is niet bindend, maar wordt doorgaans wel overgenomen door het Europees Hof van Justitie. Als het Europees Hof het advies overneemt, moet later concreet getoetst worden of er passende maatregelen zijn getroffen om data te beschermen.

Øe velt zijn oordeel in een zaak tussen het Europese kantoor van Facebook en Max Schrems, een Oostenrijkse jurist en privacyactivist. Die diende in 2013 een klacht tegen Facebook in omdat het bedrijf volgens hem onwettig gegevens van inwoners van de Europese Unie naar servers in de VS stuurt.

Volgens Schrems voldoet Facebook niet aan de eisen die het Europese besluit stelt. Hij verwijst daarbij naar de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden uit 2013 over het werk van de Amerikaanse inlichtingendiensten. Die inlichtingenpraktijken bewijzen volgens hem dat de VS de gegevens van Europeanen onvoldoende beschermt.

Øe gaat daar niet in mee: de advocaat-generaal concludeert dat het Europese besluit geldig is. Dat zou betekenen dat Facebook zich op deze bepaling kan beroepen om persoonlijke gegevens naar servers in de VS te kunnen sturen. Of dat definitief is, blijkt in 2020. Het Europees Hof doet naar verwachting binnen enkele maanden uitspraak.

Privacytoezichthouder waarschijnlijk na uitspraak aan zet
Waarschijnlijk is de privacytoezichthouder van Ierland, waar Schrems in 2013 met zijn klacht over Facebook aanklopte, na de uitspraak aan zet. Als het Europees Hof meegaat met de conclusie van Øe, kan de waakhond de overeenkomst die Facebook-gebruikers met het bedrijf sluiten aan het Privacyschild-verdrag toetsen.

Het Privacyschild is een overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten die de uitwisseling van persoonlijke gegevens regelt. Volgens de Europese Commissie worden Europese gegevens met het verdrag voldoende beschermd.

Het Privacyschild is de opvolger van het Safe Harbour-verdrag, een eerdere regeling die in 2015 door het Hof van Justitie ongeldig is verklaard. Onder dit verdrag werden de persoonlijke data van EU-burgers volgens de hoogste Europese rechter niet gegarandeerd.