Bedwantsen bestrijden: hier moet je rekening mee houden

Wie afgelopen maandag naar Radar keek, kreeg misschien last van jeuk. Menno de Roos benaderde Radar omdat hij nog steeds last heeft van bedwantsen, ondanks het inschakelen van een ongediertebestrijdingsbedrijf dat hem al duizenden euro's kostte.

Niemand wil bedwantsen! Maar het kan iedereen overkomen en is niets meer dan domme pech. Het heeft niets met hygiëne te maken, vertellen de experts die ik erover spreek. Ook zijn ze het er allemaal over eens dat de bedwants in opmars is, ook al is daar geen officiële registratie van.

Het is dapper dat Menno zijn verhaal deed op televisie, want veel mensen schamen zich voor het hebben van bedwantsen. Nergens voor nodig. 'Het komt ook voor in vijfsterrenhotels in Amsterdam', zegt Bastiaan Meerburg, directeur van het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (KAD). 'Maar het verschil is dat ze in zo'n hotel direct actie ondernemen als je het meldt bij de receptie. De kamer en aanpalende kamers worden dan direct gesaneerd. Als je tijdig schakelt, dan kun je de schade beperken. Wacht je te lang, dan zit je hele hotel onder.'

Bekijk het Radar-item van afgelopen maandag:

Overlast bedwantsen blijft na meermaals inschakelen Rentokil

Bedwantsen als souvenir
In mijn backpackende leven ben ik ooit weleens gebeten door bedwantsen. Ik had een aantal rode, jeukende bultjes op een rij en op de matrashoes waren stippeltjes bloed te zien. Achteraf gezien viel het eigenlijk reuze mee dat ik het maar één keer heb ervaren, aangezien ik een jaar lang elke nacht in hostels sliep. Voor het slapen zeiden we tegen elkaar: 'sleep tight, don't let the bed bugs bite'.

De meeste mensen nemen de bedwants dan ook mee terug van hun reis. 'Vaak in je koffer of wasgoed. Maar hij kan ook tussen je toetsenbord zitten als je laptop in de buurt van je bed stond. Ze zijn best groot (gemiddeld 5 millimeter), dus je kunt ze zien, maar ze zijn vooral actief in de nacht. Overdag verbergen ze zich in spleten en kieren,' legt Meerburg uit.

Controleer op sporen
Er zijn ook andere manieren om bedwantsen op te lopen. 'Mensen zien bijvoorbeeld een mooi meubelstuk op straat en nemen dat mee. Dan blijken daar eitjes in te zitten en dan heb jij ineens een kolonie bedwantsen te pakken,' vertelt docent insectenkunde én bedwantsexpert Bruce Schoelitsz. Controleer tweedehands meubels dus altijd op sporen, zoals zwarte puntjes van de uitwerpselen, bloedsporen, eitjes of vervellingshuiden. 'Helaas kan het kan lastig zijn om de sporen te herkennen', erkent Schoelitsz.

Het is dus vooral zaak om te voorkomen dat je bedwantsen meeneemt je huis in! Hier zijn veel tips over te vinden, bijvoorbeeld in dit Radar Radio-item over bedwantsen. Maar als je ze dan eenmaal toch hebt; hoe kom je er dan vanaf?

Wat als je eenmaal bedwantsen hebt?
Om met de deur in huis te vallen: daarvoor zul je een expert moeten inschakelen en dat gaat je geld kosten.

Schoelitsz legt uit dat bestrijding heel lastig is: 'Ze zitten heel goed verscholen. De bedwants komt ongeveer één keer in de week een bloedmaaltijd halen en dan verstopt ie zich weer.' Hij waarschuwt dat je zelf beter niet kan gaan proberen te bestrijden: 'Je moet niet zomaar gaan spuiten met een insecticide! De kans dat je ze gaat verspreiden is heel groot.'

Schoelitsz vertelt dat bedwansten ver kunnen lopen, maar die moeite meestal niet doen. 'Ze blijven meestal in de buurt van een bloedmaaltijd.' In de slaapkamer dus. Pas als die maaltijd er niet meer is (omdat je in een andere kamer gaat slapen), dan gaan ze op zoek naar een nieuwe. En dan gaan ze zich verspreiden. 'Ze zullen zich ook gaan verspreiden als de kolonie te groot wordt', aldus de expert.

Je moet vooral niets veranderen: gewoon in je bed blijven slapen (iehhh!) en geen spullen in en uit je kamer slepen. En zo snel mogelijk de bestrijder laten komen.

Twee soorten behandelingen
Er zijn chemische behandelingen en hittebehandelingen. Een chemische behandeling is minder duur, maar geeft minder kans op succes, want er zijn resistente bedwantsen. Een hittebehandeling doodt in principe alle bedwantsen, maar is een stuk duurder. Ben je er op tijd bij, dan kun je voor een paar honderd euro klaar zijn. Heb je te lang gewacht, dan loopt de rekening al snel in de duizenden euro's. Hoe meer kamers je moet behandelen, des te duurder je uit bent!

Pas op voor malafide bedrijven
Maar hoe weet je zeker dat je niet met een malafide bedrijf in zee gaat? De experts kennen allemaal tragische voorbeelden van mensen die duizenden euro's kwijt waren, omdat ze het vermoeden hadden van bedwantsen. Maar deze slachtoffers hebben nooit ook maar één bedwants gezien als bewijs.

Bestrijder Gert Drop zegt dat het ten tijde van de processierups erg lastig was voor mensen om het onderscheid te maken tussen bulten als gevolg van de rups of de bedwants. Hij adviseert dat je je niet moet laten leiden door emotie. 'Bij overlast van ongedierte komt veel emotie kijken en dan accepteer je snel wat een ander zegt. Lees recensies over het bedrijf! Er zijn veel cowboys op de markt.' Verder adviseert Drop om altijd naar 'het pasje' te vragen.

Vraag naar vakbekwaamheid
Directeur Meerburg van het KAD beaamt dit: vraag om een bewijs van vakbekwaamheid. Meestal is dat in de vorm van een geldige pas van de stichtingen CPMV (Certificeringsinstituut Plaagdierbeheersing, Milieu en Volksgezondheid) of EVM (Examen- en Certificeringsinstituut Plaagdierpreventie). Daarnaast kun je kiezen voor een bedrijf dat lid is van de brancheverenigingen NVPB (de branchevereniging van en voor Plaagdiermanagement Bedrijven in Nederland) of PLAN (Platform Plaagdierbeheersing Nederland). En kijk ook even of het bedrijf is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

Drop vult aan: 'Als een bestrijder een kwartier bezig is met een kamer waarin veel spullen staan, dan weet je genoeg: dat is onmogelijk'.

Pas op voor bedwants-speurhonden!
Het KAD waarschuwt voor speurhonden. 'Er zijn bedrijven die gebruik maken van speurhonden. Die honden slaan dan aan als ze de bedwants ruiken, maar ze komen niet altijd met écht bewijs,' vertelt Meerburg. 'Speurhonden kunnen wel degelijk zinvol zijn als hulpmiddel', zegt ook Schoelitsz, 'maar als de hond aanslaat, dan zou je de bedwants op die plek ook moeten aantreffen. Als dat niet zo is, dan heb je geen enkel bewijs dat je ook daadwerkelijk last hebt van bedwantsen.'

Zo was Schoelitsz eens op inspectie bij een gezin dat in totaal bijna twintigduizend euro (!) kwijt was aan bestrijding, maar er was nog nooit een bedwants geconstateerd. 'We hadden plakvallen gezet om zeker te weten dat er sprake was van bedwantsen. Met een plakval bevestig je speciaal dubbelzijdig tape aan de poten van het bed waarover de bedwantsen naar hun bloedmaaltijd lopen. Ze blijven dan plakken onderweg. Bij onze inspectie was er geen bedwants te vinden! Toch bleven de klachten en het gezin schakelde het bedrijf met de speurhond in. Die sloeg aan op een box met kleding en een matras. Ik heb werkelijk alles gestript, ben uren bezig geweest met zoeken en ik vond helemaal niets. De klachten waren niet over, want deze kwamen niet van bedwantsen. En al hun spaargeld was er doorheen.'

Zo kent hij nog een gezin dat ook het advies kreeg om duizenden euro's uit te geven aan de bestrijding van bedwantsen, omdat de honden op van alles aansloegen. De vader hield voet bij stuk en wilde eerst bewijs van bedwantsen zien. Maar die kon het bedrijf niet geven. Uiteindelijk schakelde hij het KAD in en wat bleek: het gezin had last van vlooien. Die ontdekking scheelde ze duizenden euro's en het probleem bleek snel en goedkoop verholpen.

Meerburg vergelijkt de situatie met een drugshond: 'De hond kan aanslaan, maar de douanier moet de koffer openmaken en aantonen dat er drugs in zit. Zo hoort een bedwantsbestrijder het ook te doen.'

Twijfel over bedwantsen? Schakel het KAD in
Heb jij zelf ook het vermoeden dat je last hebt van bedwantsen? Bij twijfel kun je een determinatie laten uitvoeren bij het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen (en soms ook bij je plaatselijke GGD, zoals in Amsterdam).

En de casus van Menno, waarmee deze column begon? Daarin gaat het om een vakbekwaam bedrijf. Gert Drop heeft zelf een klein bedrijf gespecialiseerd in ongediertebestrijding, maar hij kent zijn grotere concurrent Rentokil wel: 'Dat is een goed bedrijf, met goede resultaten en erg gericht op kwaliteit. Het kan elk bedrijf overkomen dat je meerdere behandelingen nodig hebt. Maar je moet er wel voor zorgen dat de bedwants uiteindelijk helemaal uitgeroeid wordt bij de klant. Dus dit incident is niet goed te praten en moet worden opgelost.'