Kom je nog rond als je partner overlijdt?

Het overlijden van een partner is niet alleen emotioneel, maar vaak ook financieel een zware dobber. Een invuloefening laat je ontdekken wat je aan een dreigend tekort kan doen.

Een jaar geleden bewoonden Klaartje, Patrick en hun dochter een leuk koophuis uit de jaren dertig. Patrick was een drukke zzp'er; Klaartje zijn steun en toeverlaat thuis. Alles liep op rolletjes, tot Patrick tijdens het sporten overleed aan een hartstilstand.

Ineens kwam er geen euro inkomen meer binnen. Ook bleek Patrick geen pensioen te hebben opgebouwd noch een overlijdensrisicopolis te hebben afgesloten. Een uitkering uit de Algemene nabestaandenwet (Anw) ging aan Klaartjes neus voorbij, want haar dochter was ouder dan 17 jaar. Van eigen geld konden moeder en dochter nog hooguit zes maanden leven, want de hypotheeklasten waren fors. En dus zijn ze naar een bescheiden huurwoning verkast.

Via een uitzendbureau rolde Klaartje in een administratieve baan. Ze kijkt terug op een rampzalig jaar.

Inkomen zakt 26 tot 52%
Elk jaar verliezen zo'n 55.000 Nederlanders hun partner. Dat hakt erin, blijkt uit onderzoek door het Nibud. Dit instituut berekende voor een aantal veelvoorkomende voorbeeldsituaties hoeveel het gezinsinkomen kan zakken na het overlijden van een partner. De uitkomsten varieerden van 26% tot zelfs 52%. Kortom: de dood van je geliefde veroorzaakt naast een emotionele meestal ook een enorme financiële schok.

Die inkomensdip is meestal extra groot als de degene die overblijft geen recht heeft op een nabestaandenpensioen van het pensioenfonds van de overledene. In zo'n geval denkt deze spijtig: had ik het maar vooraf geweten. Dan had ik hier iets aan gedaan.
Misverstanden rond nabestaandenpensioen

De dood is geen leuk onderwerp. Mogelijk verklaart dat waarom er behoorlijk wat misverstanden bestaan over het gezinsinkomen na een overlijden. Dit blijkt uit een recent onderzoek door Wijzer In Geldzaken. Zo denken vier van de tien werknemers ten onrechte dat hun partner, na hun overlijden, zeventig procent krijgt van hun laatste verdiende salaris. In werkelijkheid is het vaker zo'n vijftig procent.

Verder weten maar drie op de tien van werknemers of hun huidige werkgever een nabestaandenpensioen aanbiedt. Dit is overigens wel vaak het geval. Maar pas op: je partner heeft er alleen recht op als deze is aangemeld bij je pensioenfonds. Dat gebeurt automatisch als je gehuwd bent of een geregistreerd partnerschap bent aangegaan. Maar als je samenwoont, moet je je partner zelf aanmelden.

Een derde deel van de samenwonende werknemers geeft aan dit niet te hebben gedaan. Dit kan een flinke tegenvaller veroorzaken, want als je fonds niet weet dat je partner bestaat, dan krijgt deze na je overlijden geen nabestaandenpensioen.

Check je situatie met de Geldwijzer Nabestaanden
En? Weet jij hoe je gezin er financieel voorstaat als jijzelf of je partner er niet meer is? Als het antwoord 'nee' is of 'ongeveer', dan is het verstandig om even de balans van je situatie op te maken. Dat is eenvoudiger dan je denkt, en je hoeft er niet voor naar een adviseur.
Een inschatting maak je via de invuloefening op geldwijzernabestaanden.nl. Deze website is opgezet door het Nibud, de Sociale Verzekeringsbank en de Pensioenfederatie.

Als je de vragenlijst hebt doorlopen, krijgt je tips en aanwijzingen voor het verbeteren van de situatie na een overlijden. Dat is hard nodig, want de helft van de werknemers, zo blijkt uit het onderzoek, heeft nu geen idee wat ze kunnen doen om het wegvallen van een inkomen door een overlijden op te vangen.