Nooit meer last van kletsende collega's: zo werkt ruisonderdrukking

Hoera, de nieuwe AirPods Pro hebben ruisonderdrukking! Dat was de strekking van het nieuws rond de nieuwe oortjes van Apple, die sinds eind vorige maand te koop zijn. Van Samsung tot Sony: alle hoofdtelefoonfabrikanten dwepen met noise cancellation-functies. Maar hoe werkt die techniek eigenlijk?

Ruisonderdrukkende koptelefoons zijn er in alle soorten en maten, en twee typen: actief en passief. Eigenlijk is elk oortje wel enigszins 'passief' ruisonderdrukkend - dat houdt niks anders in dan dat het materiaal van de koptelefoon ruis tegenhoudt.

Sommige koptelefoons gaan verder, die zijn voorzien van extra isolatiemateriaal en sluiten je oor als het ware 'af' om zo de hoeveelheid omgevingsgeluid die tot je oor doordringt te beperken. Dit werkt doorgaans beter op hoge geluiden, maar het effect blijft relatief klein. On-ear koptelefoons zijn hierin het meest effectief.

Apparaten als de AirPod Pro en de ruisonderdrukkende koptelefoons van een bedrijf als Samsung zijn 'actief' ruisonderdrukkend. Aan de buitenkant van de oortjes zit een kleine microfoon. Die neemt omgevingsgeluid op.

Technologie in het oortje analyseert het omgevingsgeluid en keert dit geluid 'om'. Geluid bestaat namelijk uit golven, met pieken en dalen. De geluidsgolf van het antigeluid is een gespiegelde versie van het omgevingsgeluid: waar bij het opgenomen geluid pieken zijn, zijn er in dit 'antigeluid' dalen.

Het oortje stuurt dit antigeluid met het oorspronkelijke geluid mee je oor in. Het antigeluid 'annuleert' vervolgens het omgevingsgeluid - vandaar de Amerikaanse term noise cancellation (geluidsannulering).

Wordt al het geluid dan onderdrukt?
Nee. Vooral bij goedkopere ruisonderdrukkende koptelefoons kan er nog veel ruis doorfilteren, maar in principe is er geen enkele headset die al het geluid wegvaagt. Gemiddeld gaat het om een reductie tot 70 procent.

Bovendien werkt ruisonderdrukking het beste op lage bromgeluiden, zoals de motoren van een vliegtuig. Maar hoe hoger de frequentie van het geluid - hoe korter de pieken en dalen van een geluidsgolf zijn - hoe moeilijker je koptelefoon het heeft, onder andere omdat dit soort geluiden meestal plotseling komen en minder voorspelbaar zijn.

Menselijke stemmen zijn daarom lastig te blokkeren. Er is geen koptelefoon op de markt die een gesprek volledig onhoorbaar kan maken, al kan je met een combinatie van passieve en actieve geluidsonderdrukking ver komen.

Wil je je afzonderen van je collega's in de kantoortuin, dan zal je doorgaans voor een duurder model moeten gaan dan wanneer je simpelweg straatgeluid wil onderdrukken.

Is een goedkope variant dan altijd slechter?
Dat ligt aan wat je van je koptelefoon wil. Ruisonderdrukking wordt vooral aangeraden voor mensen die veel reizen: het zou je reis veel minder vermoeiend maken.

Maar de geluiden die in het vliegtuig écht storend zijn, zoals een huilende baby, zijn te hoog en onvoorspelbaar om effectief onderdrukt te worden. Een goedkoper model volstaat om het gedreun van de motoren en ander laag achtergrondgeluid weg te werken.

De stelregel blijft: lees je altijd zoveel mogelijk in over een ruisonderdrukkende koptelefoon, of probeer hem idealiter zelf. Niet alleen werkt elke koptelefoon anders, maar je eigen oren kunnen ook subtiel verschillen van die van een ander. De meest geavanceerde modellen proberen daar overigens wel voor te compenseren.