'Schoolboeken bevatten veel stereotyperingen'

In Nederlandse schoolboeken komen veel stereotiepe beelden voor. Er staan veel minder vrouwelijke dan mannelijke personages in en ook relatief weinig personages met een niet-Westerse achtergrond. Dat concludeert Judi Mesman, hoogleraar maatschappelijke vraagstukken jeugd bij de Universiteit Leiden.

Ze onderzocht alle in Nederlandse brugklassen gebruikte schoolboeken voor Nederlands en wiskunde. Vrouwen zijn systematisch ondervertegenwoordigd in deze boeken, ontdekte Mesman. Ook waren personages met een beroep veel vaker man dan vrouw, en hadden de vrouwen met een beroep minder verschillende beroepen dan de mannen. Vrouwen waren iets oververtegenwoordigd onder personages in de ouderrol en personages met een huishoudelijke taak. Mannen waren juist enigszins oververtegenwoordigd onder personages die wetenschapper of topsporter waren, of een technische activiteit deden.

Weinig verschil in etniciteit
Bij het kijken naar etniciteit vergeleek Mesman de aantallen in de boeken met de verhoudingen in de Nederlandse samenleving. Volgens het CBS is in Nederland 13,4 procent van de bevolking van niet-Westerse afkomst. Mesman vond dat de teksten van de schoolboeken hier ver bij achterbleven: zelfs met een heel ruime definitie van 'niet-Westerse namen' was slechts 9 procent van de personages niet-Westers.

Opvallend genoeg lag dit in de afbeeldingen in de boeken veel hoger, op 16 procent. 'Het lijkt er dus op of de makers van illustraties voor de boeken bewuster bezig zijn met het weergeven van verschillende etnische achtergronden', zegt Mesman. 'Wellicht doordat een beeld nu eenmaal meer opvalt dan een naam in een tekst'.