Gas, inductie of toch iets anders? Wat zijn de verschillen tussen deze kookplaten?

Bij het verbouwen van je keuken kom je voor de keuze te staan: hoe wil ik koken? De keuze die je hierin maakt, is afhankelijk van voorkeuren in budget, milieuvriendelijkheid en natuurlijk wat je zelf prettig vindt met koken.

Voor je fornuis kun je kiezen uit gas of verschillende vormen van koken op elektriciteit: elektrische kookplaten, inductie, halogeen of keramisch. Radar zet de voor- en nadelen op een rijtje.

Gas
Koken op gas is jarenlang de norm geweest. Het is in de basis ook erg eenvoudig: je maakt vuur onder je pan en dat maakt je eten warm. Met de beweging richting duurzamere energie en minder gebruik van fossiele brandstoffen worden elektrische alternatieven echter steeds populairder. Toch zijn er nog een aantal zeer valide redenen om voor een gasfornuis te gaan:

Prijs
Met de huidige prijzen is koken op gas nog altijd goedkoper dan elektriciteitskosten van de alternatieven, vooral als je je gasaansluiting ook voor de verwarming gebruikt. Het hebben van een gasaansluiting is echter niet goedkoop, dus als je de aansluiting nergens anders voor gebruikt, ben je op termijn goedkoper uit als je die weghaalt en overstapt op een elektrisch alternatief, vooral omdat de verwachting is dat in de toekomst gas wel goedkoper gaat zijn dan stroom. Het stopzetten van je gasaansluiting kan echter honderden euro’s kosten.

Gebruiksgemak
Koken op gas is eenvoudig. Je kunt elke pan gebruiken en de temperatuur laat zich gemakkelijk en snel aanpassen. Schoonmaken kan wel onhandig zijn, met kleine hoekjes die lastig goed te bereiken zijn. Een pan water laten koken kan echter wel en tijdje duren, omdat veel hitte verloren gaat aan het verhitten van lucht.

Inductie
Een inductiekookplaat werkt in de basis op dezelfde manier als de oplader van een elektrische tandenborstel. Een magnetische spoel in de kookplaat verstuurt energie naar de bodem van de pan, die daardoor warm wordt. Het is daardoor erg efficiënt: alleen de pan zelf wordt verhit, niet ook de lucht eromheen.

Prijs
Als je een jaar kookt op inductie, ben je gemiddeld iets duurder uit dan wanneer je een jaar kookt op gas. Mogelijk verandert dit in de toekomst naarmate gas duurder wordt en elektriciteit mogelijk goedkoper. Als je zelf stroom opwekt, bijvoorbeeld met zonnepanelen, zou je nog goedkoper uit kunnen zijn. Inductie is wel de meest efficiënte elektrische optie, dus als je geen gasaansluiting hebt, is dit de goedkoopste optie.

Gebruiksgemak
Koken op inductie is een beetje anders dan op gas. Het werkt immers alleen als de pan op de kookplaat staat. Bij het wokken moet je dus minder gooien en meer roeren. Ook werken niet alle pannen op een inductieplaat.

Werkt mijn pan op inductie?
Je kunt heel eenvoudig testen of je pan werkt op een inductieplaat. Pak een willekeurige magneet, zoals een koelkastmagneet, en plak die aan de onderkant van je pan. Blijft hij hangen? Gefeliciteerd, je kunt koken op inductie!

Een kookplaat reageert snel als je hem harder of zachter zet en veel modellen hebben een handige boostmodus. Hiermee kan er extra veel stroom naar één pit geleid worden om bijvoorbeeld snel water te laten koken. Ook laat een inductiekookplaat zich gemakkelijk schoonmaken: het is vaak niet meer dan een glazen plaat op je aanrecht, die kun je zo afnemen.

Elektrisch
Een elektrische kookplaat is heel eenvoudig: een elektrisch warmte-element in een gietijzeren plaat waar je je pan op kunt zetten.

Prijs
Het voornaamste voordeel van elektrische kookplaten is dat ze spotgoedkoop zijn. Voor een paar tientjes heb je er al een die je zo op je aanrecht kunt zetten. Ze verbruiken wel meer stroom dan dan een inductieplaat en zijn daardoor op termijn duurder.

Gebruiksgemak
Het kan een flinke tijd duren voordat een elektrische kookplaat is opgewarmd en de warmte-uitwisseling naar de pan loopt ook niet heel efficiënt. Het kan daardoor meerdere minuten duren voordat je pan op een bruikbare temperatuur is. Afkoelen duurt nog langer, dus bij het koken moet je erg vooruitdenken, want een overkokende pan zet je niet even snel zachter. Schoonmaken kan soms gedoe zijn, dit hangt een beetje af van het model. Wel kun je met alle pannen op een elektrische kookplaat terecht.

Keramisch
Een keramische kookplaat lijkt technisch sterk op een elektrische kookplaat. Het is een eenvoudig verwarmingselement, maar in plaats van dat het in een gietijzeren plaat zit, is het verwarmingselement onder glas verwerkt.

Prijs
Keramische kookplaten zijn duurder dan traditionele elektrische platen, maar niet efficiënter. Daardoor wordt je stroomrekening met een keramische kookplaat dan met een inductieplaat.

Gebruiksgemak
Door de vergelijkbare werking met een elektrische kookplaat, blijft hetzelfde belangrijke nadeel aanwezig: je kunt niet snel de temperatuur aanpassen. Wel werkt het met alle pannen; er zijn zelfs varianten met speciale kookzones voor bijvoorbeeld langwerpige pannen. Schoonmaken is net zo eenvoudig als bij inductie: je haalt een lapje over het glas en het is schoon.

Halogeen
Een halogeenkookplaat lijkt sterk op een keramische, maar werkt met een halogeenlamp in plaats van een warmte-element. Deze lamp kan vooral grote koekenpannen sneller opwarmen dan een keramische kookplaat. De lampen verslijten alleen na verloop van tijd, waardoor ze tegenwoordig niet veel meer worden gebruikt. Wel komt het soms nog voor in combinatie met halogeenkookplaten.