Vleeswaren verschillende supermarkten teruggeroepen, mogelijk listeriabacterie

Supermarktketen Jumbo heeft besloten zo'n 130 soorten vleeswaren terug te roepen vanwege een mogelijke besmetting met de listeriabacterie. Die kan leiden tot een gevaarlijke infectie bij heel jonge kinderen, ouderen en mensen met een verzwakte afweer.

Jumbo is door vleeswarenproducent en leverancier Offerman op de hoogte gebracht. Aldi, Sligro en Versunie zijn ook klant bij deze producent, maar van deze bedrijven is nog niet bekend of ze hun vleeswaren terugroepen.

Jumbo heeft een lijst gepubliceerd van de mogelijk besmette producten. Consumenten worden met klem geadviseerd deze producten niet te eten en terug te brengen naar de winkel.

Update 11:20 Listeriabesmetting kwam aan het licht na meldingen ziektegevallen
De listeriabesmetting van vleeswaren van producent Offerman kwam aan het licht na meldingen van ziektegevallen door de GGD en het RIVM. Dat heeft de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) laten weten aan de NOS.

Bij de vleeswarenleverancier Offerman was al eerder wat mis. De afgelopen maanden heeft de NVWA extra inspecties uitgevoerd bij het bedrijf. De toezichthouder droeg Offerman onlangs nog op extra maatregelen te nemen. Daar is gehoor aan gegeven. Zo zijn extra hygiënemaatregelen genomen voor de productielijn. Maar dit blijkt onvoldoende effect te hebben gehad.

Update 12:38 Drie doden door listeriabesmetting, ook doden in Duitsland
Drie mensen zijn in Nederland overleden door de listeriabesmetting in vleeswaren van producent Offerman. Een vrouw heeft er een miskraam door gehad, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Twintig mensen, onder wie de drie doden en de zwangere vrouw met een miskraam, raakten de afgelopen twee jaar besmet met de bacterie via de vleeswaren. Het RIVM en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) spoorden de bron van de besmetting samen op. Het RIVM zag een bepaald type listeria voorkomen bij meerdere patiënten. Het RIVM nam daarop contact op met de NVWA om dit te vergelijken met DNA-gegevens uit hun voedsel- en bedrijfsbemonstering. Dit kwam bij één monster overeen, waarna de NVWA vervolgonderzoek deed. 'Op dit moment is zo goed als zeker dat de bron hiermee gevonden is', aldus het RIVM.

Ook Duitsland kreeg deze week te maken met een voedselschandaal rond de listeriabacterie. Daar overleden twee mensen in de deelstaat Hessen na het consumeren van besmette vleeswaren. De Duitse autoriteiten sloten tijdelijk het bedrijf dat de vleeswaren had geleverd, Wilke in de gemeente Twistetal.

Behalve twee doden, werden tientallen mensen ziek na het eten van besmette salami en een smeersel voor op brood. De twee dodelijke slachtoffers waren ouderen. Alle producten van het bedrijf werden teruggeroepen, met uitzondering van geleverde conserven. Het bedrijf levert aan restaurants, grote keukens en supermarkten.

Update 16:18 uur: reactie minister: 'vreselijk en ernstig'
De listeriabesmetting die drie mensen en een ongeboren kind fataal is geworden, is 'vreselijk' en 'heel ernstig', zegt minister Bruno Bruins (Medische Zorg). Hij houdt vol dat de diensten die de veiligheid van het Nederlandse voedsel bewaken, 'goed functioneren'.

'Er is altijd een klein risico in ons eten dat mensen er ziek van worden of erger', zegt de minister. Toezichthouder NVWA doet goed zijn werk, maar het valt soms niet mee om de bron van een gevaarlijke ziektekiem of vervuiling te vinden. Dat kost vaak tijd, aldus Bruins. De NVWA had de vleeswarenproducent waar het misging al langer in het vizier, zegt de dienst tegen de NOS, maar kreeg er de vinger nog niet achter.

De minister vindt het 'belangrijk' dat de NVWA 'snel' heeft kunnen besluiten de met listeria besmette vleeswaren terug te roepen. Hij gaat nog wel 'het spoor terug volgen' om na te gaan of de toezichthouders alert genoeg zijn geweest.

Het is duidelijk dat er bij vleeswarenbedrijf Offerman 'maatregelen moeten worden genomen', zegt Bruins.

De minister is ingenomen met de nieuwe onderzoeksmethode die de listeriabesmetting aan het licht zou hebben gebracht.

Update 16:22 uur: Sligro roept 160 productsoorten terug
Groothandel Sligro heeft 160 productsoorten teruggeroepen bij klanten als gevolg van de listeriakwestie bij vleeswarenproducent Offerman. Bij hoeveel klanten dat nodig was, wil een woordvoerder niet kwijt.

De zegsman voegt eraan toe dat Sligro sinds donderdagavond drukdoende is om volledig zeker te stellen dat alle door het bedrijf geleverde producten veilig zijn. Dat is volgens hem gebruikelijk bij elke terugroepactie.

Ook bij Versunie, leverancier van de vleeswarenmerken Versuniek, Meesterhand en Fairbeleg, zijn maatregelen genomen. Het bedrijf publiceerde op de website een lijst met negentig producten die uit de schappen zijn gehaald. Versunie vraagt klanten om deze vleeswaren niet te consumeren en terug te brengen naar de winkel.

Ook vleeswaren van de merken Freshly, Fresh4You, Kraak-Vers- FRESHL, FairBeleg en FAIRBE die door Bidfood worden gedistribueerd zijn mogelijk besmet. Bidfood roept in totaal 149 soorten vleeswaren terug.

Update 16:40 uur: fabriek moet voorlopig dicht
De Aalsmeerse fabriek van vleeswarenproducent Offerman moet voorlopig dicht blijven vanwege een probleem met de listeriabacterie. Het snijden en verpakken van vleeswaren in die fabriek mag pas worden hervat als alle productielocaties grondig zijn schoongemaakt en heringericht én zijn goedgekeurd door de NVWA, zo heeft die instantie het bedrijf laten weten.

Update 5 oktober: nog meer vleeswaren teruggeroepen
Vleeswarenmaker Offerman roept nog meer producten terug uit de winkels omdat er een listeriabacterie in kan zitten. Het gaat om alle vleeswaren die in de fabriek in Aalsmeer gesneden en verpakt werden, meldt de fabrikant. Aanvankelijk werd nog gemeld dat het om een aantal soorten vleeswaren ging. Offerman heeft de productie en levering van producten donderdag al gestopt en sloot meteen de fabriek in Aalsmeer na de aanwijzing van de bacteriebesmetting.

Supermarktketens Aldi en Jumbo halen op basis van de nieuwe informatie uit voorzorg alle voorverpakte vleeswaren van Offerman uit de schappen, lieten ze vrijdagavond weten. "Alhoewel de kans op besmetting van deze producten heel klein is, stellen we de veiligheid van voedsel in de winkels voorop", aldus een woordvoerder van Jumbo.

Update 6 oktober: Albert Heijn in België roept ook vlees terug
In België heeft supermarktketen Albert Heijn meerdere vleeswaren uit de schappen gehaald vanwege de mogelijke aanwezigheid van listeria. Dat meldde het Federaal Voedselagentschap zondag. Eerder riep Aldi in België gebraden rosbief van het merk Délifin al terug.

Bij de Albert Heijn gaat het om voorverpakte en gesneden vleeswaren van het merk Wahid, waaronder kalkoenham, kipboterhamworst, kipfilet provence, kipfilet natuur, rundercervelaat, runderrookvlees, rundersalami. De vleeswaren zijn geleverd door het Nederlandse bedrijf Offerman. Klanten worden dringend verzocht de producten niet te eten en terug te brengen.

Albert Heijn heeft twee dagen lang geen waarschuwing over het mogelijk besmette vlees van fabrikant Offerman op de eigen website geplaatst. Dat had wel gemoeten, aldus een woordvoerster. Waarom het niet gemeld is, weet ze niet. Wel benadrukt ze dat de vleeswaren direct uit de schappen zijn gehaald en er in de winkel een waarschuwing is opgehangen. De mededeling is zondag alsnog op de website gepubliceerd.

Wat is listeria?
De listeriabacterie veroorzaakt de infectieziekte listeriose, die volgens de site van het RIVM nog niet heel vaak in Nederland voorkwam. De bacterie zit meestal in voedsel, maar kan bijvoorbeeld ook in water zitten.

Gezonde mensen krijgen er meestal hooguit milde griep- of buikgriepverschijnselen van, maar bij heel jonge kinderen, senioren en mensen met een verzwakt immuunsysteem kan de bacterie grote ellende en zelfs overlijden veroorzaken. Hersenvliesontsteking en sepsis ofwel bloedvergiftiging kunnen namelijk het gevolg van de besmetting zijn. Vrouwen die een kind verwachten kunnen de bacterie oplopen zonder er zelf last van te ondervinden, maar hun ongeboren kind kan ook sterven, erg ziek worden of te vroeg worden geboren. Listeriose kan eventueel met medicijnen worden aangepakt.

Besmetting ontstaat met name bij het eten van rauwe ingrediënten die al besmet zijn, bijvoorbeeld zachte kazen van ongepasteuriseerde melk en filet américain. Ook kan ‘kruisbesmetting’ voorkomen, door onder meer het wassen van sla met besmet water.

Jaarlijks worden ongeveer 80 patiënten met een listeria-infectie gemeld bij het RIVM. Sinds 2008 zijn artsen verplicht om besmettingen te melden. Elk jaar sterven enkele mensen na een besmetting. In 2017 overleden relatief veel mensen, namelijk tien, maar toen waren er ook meer besmettingen. In 2016 vielen zes doden door listeria-infecties, in 2015 drie en in 2014 twee.