Hoe regel je je erfenis en wat kost dat?

Na je overlijden wil je alles goed achterlaten. Wat moet je daarvoor allemaal regelen? Hoe leg je je nalatenschap vast? Wat kost de notaris?

In de wet is geregeld wie er van jou erft. Als je getrouwd bent, krijgt je partner alles. Als je samen kinderen hebt dan hebben die recht op een derde van de erfenis, maar daar moeten ze op wachten tot je partner ook dood is. Bij jouw dood moet dan wel berekend worden hoeveel de erfenis waard is, zodat al vaststaat waar ze een derde deel van zouden moeten krijgen. Als je ongetrouwd en alleen bent, dan zijn de kinderen de eerste rechthebbenden. Heb je die niet? Dan gaat de erfenis naar de ouders, broers en zussen. Als je die ook niet hebt, dan gaat je erfenis naar de grootouders, neven en nichten.

Erfrechtadvocaat Katelijne van Barneveld van Van Barneveld Advocaten waarschuwt dat een testament in bepaalde gevallen hard nodig kan zijn: 'Als je niks regelt en ongetrouwd bent, maar samenleeft met iemand, dan loop je het risico dat de hele erfenis niet naar je vrouw gaat, maar naar je familie'. Ook voor samengestelde gezinnen is een testament een aanrader.

Wat zijn de notariskosten?
Een notaris stelt een testament op. Die kost gemiddeld 280 euro per uur, een goedkopere 150 euro per uur. Voor het opstellen, maken en afronden van een testament wordt drie uur berekend. Bij een complexer testament kan de rekening verder oplopen.

Codicil als alternatief
Als een testament niet nodig is kan je toch een bepaling achterlaten voor de verdeling van je spulletjes onder je erfgenamen. Daarin staat bijvoorbeeld wie het schilderij boven de schoorsteen mag hebben. Dat heet een codicil. Dat is een handgeschreven brief met datum waarin je vertelt wie welke spullen krijgt. Je kan zo'n codicil deponeren bij de notaris. Als je wel een testament maakt kan de verdeling van je spullen daarin komen te staan.

Je kan in een testament ook familie onterven, maar als het om je kinderen gaat kan dat niet helemaal. Die houden recht op hun 'legitieme portie'. Dat is het deel van wat ze gewoonlijk (1/3) zouden erven, in geld. Daarom hebben die kinderen recht op alle informatie over de waarde van de erfenis zodat ze weten hoeveel geld ze kunnen vorderen. Kinderen hebben vijf jaar de tijd om een beroep te doen op hun legitieme portie.

Als je een erfenis nalaat aan familie of anderen moet er mogelijk erfbelasting worden betaald. De hoogte verschilt per persoon. Een echtgenoot krijgt een ruime vrijstelling (600.000 euro) voor die belasting. Je kinderen krijgen een veel kleinere vrijstelling, die moeten al betalen bij 20.000 euro.