Digital Services Act treedt in werking: dit zijn de gevolgen

De Digital Services Act, ook wel de Verordening digitale diensten genoemd, treedt vanaf vandaag in werken. Heel wat grote internetbedrijven moeten zich daardoor aan extra regels houden. Wat zijn die regels en wat zullen we daar zelf van merken?

Eerst en vooral: er zijn een aantal grote platformen die zich vanaf vandaag, door de Digital Services Act, aan een aantal bijkomende regels moeten houden. De platforms hebben allemaal meer dan 45 miljoen dagelijkse gebruikers in Europa, waardoor ze bij meeste internetgebruikers ongetwijfeld gekend zijn. Concreet gaat het om volgende platformen:

AliExpress
Amazon marketplace
Apple App Store
Bing
Booking.com
Facebook
Google Maps
Google Play Store
Google Search
Google Shopping
Instagram
LinkedIn
Pinterest
Snapchat
TikTok
Wikipedia
X (het voormalige Twitter)
YouTube
Zalando
Die platformen zullen zich niet alleen aan een aantal nieuwe regels moeten houden, maar krijgen er meteen een aantal verantwoordelijkheden bij. Het doel van de Digital Services Act is namelijk om het internet veiliger te maken. Wie meer dan 45 miljoen gebruikers per dag ontvangt, moet daar zijn steentje toe bijdragen.

Een veiliger internet
Zo worden de platforms verplicht om op te treden tegen illegale content en haatspraak. Wordt er op een platform iets geüpload? Dan is het de verantwoordelijkheid van het platform om ervoor te zorgen dat de content niet illegaal is. Het gaat dan niet alleen over namaakspullen op bijvoorbeeld Amazon, maar ook over getrukeerde video’s en haatdragende berichten.

Ook advertenties op internet worden aan banden gelegd. Momenteel kunnen heel wat advertenties gebruikmaken van je persoonlijke informatie: waar woon je, wat zijn je leeftijd, geloof, seksuele en politieke voorkeur. Er zijn een hele hoop datapunten die gebruikt kunnen worden om te bepalen welke advertentie jij te zien moet krijgen. Met de DSA vallen een aantal van die datapunten weg: gevoelige persoonlijke gegevens, zoals je geloof en seksuele voorkeur, mogen niet meer gebruikt worden voor targeting-doeleinden. Hetzelfde geldt voor metrieken als politieke voorkeur en gezondheidsinformatie. Die is vanaf nu off limits voor adverteerders. Wellicht komen er aparte regels voor politieke advertenties, maar daar wordt nog over onderhandeld.

De verandering die je zelf ongetwijfeld het sterkst zal merken: gebruikers krijgen meer controle over hun socialemedia-ervaring. De gevolgen daarvan hebben we eigenlijk al reeds gezien: Instagram en TikTok beslisten allebei om gebruikers het algoritme uit te laten schakelen. Dat algoritme bepaalt welke post er als volgende in jouw feed moet verschijnen. Op TikTok kan je de personalisatie nu uitzetten, waarna je populaire video’s uit het hele land te zien krijgt. Ook op Instagram kan je het algoritme uitschakelen. Je krijgt dan alleen posts te zien van gebruikers die je volgt.

Het doel van alle maatregelen is om internetgebruikers meer inspraak te geven in hun onlinebeleving. Daarnaast worden minderjarigen met de wetgeving ook specifiek beschermd: er mag bijvoorbeeld geen gerichte reclame voor kinderen meer gevoerd worden. Ook de mentale gezondheid van (minderjarige) gebruikers moet gewaarborgd zijn: er mogen geen mechanismen of andere elementen in je dienst zitten die daarop kunnen drukken.

Flink prijskaartje
Het overtreden van de regels van de DSA komt met een flink prijskaartje: tot 6 procent van de globale jaaromzet. Aangezien het hier om grote bedrijven gaat, kunnen de bedragen daardoor snel oplopen tot astronomische proporties. De internetbedrijven zullen hun taak dus serieus nemen. Nu de wet er eenmaal ligt, is het ook tijd om deze te handhaven. Dat zal door nationale autoriteiten gedaan worden. Voor 17 februari 2024 moeten alle EU-lidstaten zo’n autoriteit aanduiden.