Noorse dwangsom voor Meta, zo zit dat in ons land

Meta, het bedrijf achter Facebook, WhatsApp en Instagram, moet de Noorse autoriteiten vanaf vandaag 89.000 euro per dag betalen, omdat ze data van Noorse gebruikers verzamelt om hen daarna persoonlijke advertenties aan te bieden. Dat is in strijd met Europese privacyregels.

Ook van Nederlandse gebruikers verzamelt Meta data, vaak zonder dat we het weten. "Alleen in je gebruikersvoorwaarden zetten dat je dit doet, betekent niet dat het mag."

Heb je net online gezocht naar een leuke jurk, krijg je daarna op Facebook een advertentie voorgeschoteld van diezelfde webwinkel waarin ze je precies hetzelfde kledingstuk nog een keer tonen. Het lijkt onschuldig en misschien vind je het zelfs wel handig, maar moederbedrijf Meta kan dit alleen doen door bij al je surfgedrag mee te kijken.

Surfgedrag
Als je ook datingsites bezoekt of recepten voor vegetarische maaltijden opzoekt, wordt het al gevaarlijker. Wil je wel dat Meta je seksuele voorkeur kent? Of weet dat je vegetariër bent? Dat laatste betekent misschien ook wel dat je op de Partij voor de Dieren stemt. Door je surfgedrag te bekijken, kan Meta dus een profiel opstellen van onder meer je (vermoede) seksualiteit en (vermoede) politieke voorkeur.

"Bij de rechtszaak over Cambridge Analytica hebben we gezien dat data van 87 miljoen Facebookgebruikers gedeeld werd met dit bedrijf, dat verbonden was aan de presidentscampagne van Donald Trump. Hij gebruikte de data om Facebook-gebruikers te 'targeten'," zegt Femke Schemkes, privacyjurist bij accountantskantoor BDO.

Facebook kreeg een miljardenboete, maar deelt nog steeds data met externe partijen. "Het vervelende is dat je als gebruiker niet weet om welke partijen het gaat. Er is ook geen opt-out.. En je weet als gebruiker ook niet welk profiel Facebook van jou heeft aangemaakt," zegt Schemkes.

Rechtszaken
Noorwegen is niet het eerste land dat met Meta in de clinch ligt over privacy. Zo wil het Bundeskartellamt (de Duitse mededingingsautoriteit) dat de data-inzameling door Meta beperkt wordt en dat er ook geen gegevens van gebruikers worden uitgewisseld tussen individuele platforms als Facebook, Instagram en WhatsApp.

De Duitse rechter schorste de zaak uiteindelijk en vroeg het Hof van Justitie van de Europese Unie om een zogenoemde 'prejudiciële beslissing' over zeven vragen, onder meer over de bevoegdheid van een nationale mededingingsautoriteit en de verwerking van bijzondere gegevens.