Jouw gezicht staat bijna zeker in deze database: onderzoek naar Clearview

De Autoriteit Persoonsgegevens doet onderzoek naar Clearview. Dit bedrijf speurt het internet af en slaat massaal foto's van mensen op. Het gaat om tientallen miljarden foto's van mensen over de hele wereld, ook Nederlanders. Mogelijk is dat onrechtmatig, zegt de privacytoezichthouder tegen RTL Nieuws.

Als je ooit een foto van jezelf - of bijvoorbeeld je kind - openbaar op Facebook of Instagram hebt gezet, is de kans groot dat Clearview dat gezicht heeft opgeslagen. Clearview is een Amerikaans bedrijf dat een enorme database van gezichtsfoto's bijhoudt. Inmiddels heeft het meer dan 30 miljard foto's van internet gehaald.

Toen Lotte Houwing twee jaar geleden aan Clearview vroeg welke foto's het bedrijf van haar had, kreeg ze drie beelden terug. Clearview had haar gezicht gevonden op twee Nederlandse sites en op de LinkedIn-pagina van iemand anders.

"Mensen zeggen altijd: je moet zélf voorzichtig zijn met wat je van jezelf online zet. Dat is dus niet de oplossing. Juist die foto op de LinkedIn-pagina van een bekende, maakte bij mij het meeste los. Ik had die foto niet zelf geüpload, maar Clearview wist mij daar wel te vinden. Ik was de controle over mijn gezicht kwijt."

Gezichtsherkenning voor politie
De enorme gezichtendatabase van Clearview is beschikbaar voor politiediensten. Die zetten gezichtsherkenning in om de identiteit van personen te achterhalen. Dat gaat niet altijd goed: in de Verenigde Staten zijn meerdere gevallen bekend waarbij de politie de verkeerde persoon arresteerde na het gebruik van gezichtsherkenning - allemaal mannen met een donkere huidskleur. Zeker één keer gebeurde dat bij een politiebureau dat een contract heeft met Clearview.

De Nederlandse politie zet wel gezichtsherkenning in, maar maakt geen gebruik van Clearview en is dat ook niet van plan.

Lotte is onderzoeker bij Bits of Freedom, een organisatie die opkomt voor digitale rechten. Ze kent de technologie dus goed en wist wat ze kon verwachten toen Clearview reageerde op haar e-mail.

"Toch vond ik het creepy. Er stonden verschillende stukjes van mijn leven bij elkaar. De optelsom van al die foto's maakt het eng: met die informatie kun je een goed beeld van iemand krijgen."

Toezichthouder onderzoekt Clearview
Omdat Clearview gezichten van Nederlanders opslaat, doet de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) formeel onderzoek naar het bedrijf.

"Het lijkt erop dat Clearview te veel en onrechtmatig gezichten verwerkt", zegt Aleid Wolfsen, voorzitter van de privacytoezichthouder, tegen RTL Nieuws. "Daarom heeft het bedrijf onze aandacht. Het is een serieuze kwestie."

Op welke mogelijke overtredingen het onderzoek zich precies richt, wil de AP niet toelichten. Een woordvoerder laat weten dat het eerder maanden dan weken zal duren voordat de toezichthouder met meer informatie naar buiten komt.

In een reactie zegt Clearview-directeur Hoan Ton-That dat het bedrijf niet onder de Europese privacywet AVG valt. "Clearview heeft geen vestiging in Nederland of de EU, heeft geen klanten in Nederland of de EU en onderneemt geen activiteiten waardoor het op een andere manier onder de AVG zou vallen", zegt hij in een verklaring tegen RTL Nieuws.